Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Ekonomiczny - Ekonomia (N2)
specjalność: Gospodarowanie kapitałem ludzkim

Sylabus przedmiotu Controlling:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ekonomia
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister
Obszary studiów charakterystyki PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Controlling
Specjalność Konsulting gospodarczy
Jednostka prowadząca Katedra Ekonomii i Rachunkowości
Nauczyciel odpowiedzialny Janusz Myszczyszyn <Janusz.Myszczyszyn@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW3 18 2,00,50egzamin
ćwiczenia audytoryjneA3 19 3,00,50zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawy przedsiębiorczości z zakresu szkoły średniej.
W-2Podstawy zarządzania
W-3Mikroekonomia, makroekonomia

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Przedstawienie studentom zasad controllingu i jego komponentów
C-2Przedstawienie możliwości oceny funkcjonowania organizacji gospodarczych za określony okres
C-3Określenie zasad tworzenia systemów planowania, celów do osiągnięcia i celów do dotrzymania oraz sposobów monitorowania wykonania tak zaplanowanych zadań.
C-4Umiejętność przeprowadzenia oceny merytorycznej pojawiających się odchyleń i wypracowywania w związku z tym decyzji korygujących w odniesieniu do pojedynczych procesów, wyrobów czy rynków zbytu.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Controllingg produkcji.1
T-A-2Controlling sprzedaży1
T-A-3Controlling logistyki1
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy2
T-A-5Controlling ekologiczny1
T-A-6Controlling personalny1
T-A-7Budżetowanie elastyczne.2
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych2
T-A-9Raportowanie zarządcze2
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)3
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji2
T-A-12Zaliczenie formy zajęć1
19
wykłady
T-W-1Przedmiot i istota controllingu.2
T-W-2Przesłanki racjonalizacji procesów decyzyjnych. Porównanie controllingu operacyjnego i strategicznego.1
T-W-3Rodzaje modeli zarządzania controllingowego. Modele sterowania controllingowego. Komponenty systemu zarządzania controllingowego.1
T-W-4System logistyki informacji zarządczej na potrzeby controllingu.2
T-W-5Proces jako przedmiot zarządzania controllingowego. Identyfikacja zdarzeń i funkcji procesu. Operatory w analizie i projektowaniu procesów logistycznych. Wymiar kosztowy i czas trwania procesów.2
T-W-6Praktyka identyfikacji i strukturalizacji procesów podlegających zarządzaniu controllingowemu.2
T-W-7Systemy zaopatrzenia informacyjnego dla potrzeb controllingu.2
T-W-8Zasady budowy systemu zaopatrzenia informacyjnego dla controllingu.2
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.2
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.2
18

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach19
A-A-2Przygotowanie notatek12
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu17
A-A-4Przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej na zadany temat22
A-A-5Ustalenie tematu prezentacji, metod, celu i sposobów5
75
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach18
A-W-2Przygotowanie do egzaminu15
A-W-3Przygotowanie do zajęć, przegląd literatury.15
A-W-4Egzamin .2
50

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykłady z prezentacją multimedialną
M-2Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-3Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna
M-4Wykłady z prezentacją multimedialną
M-5Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-6Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: F – ocena aktywności na wykładach i ćwiczeniach
S-2Ocena formująca: F – ocena efektów pracy z książką / przeglądu prasy
S-3Ocena formująca: F – prezentacjia multimedialna
S-4Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - zaliczenie
S-5Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - egzamin

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
E_2A_D4/3.1_W01
Potrafi schrakteryzować cel, istotę i znaczenie controllingu we współczesnej gospodarce
E_2A_W06, E_2A_W09C-1, C-2T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-6, T-W-7, T-W-4, T-W-5, T-A-6, T-A-12, T-A-4, T-W-1, T-A-5, T-A-7, T-A-8, T-A-11, T-A-3, T-A-2, T-A-9, T-W-2, T-W-3, T-A-1, T-A-10M-4, M-5, M-6S-3, S-5, S-4, S-1
E_2A_D4/3.1_W02
Zna podstawowe rodzaje i narzędzia w controlliingu
E_2A_W12C-3, C-4, C-2T-A-1, T-A-2, T-A-6, T-A-4, T-A-7, T-A-3, T-A-5, T-W-9, T-W-10, T-A-8, T-A-11, T-A-10, T-A-9M-4, M-5, M-6S-1, S-3, S-4, S-5

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
E_2A_D4/3.1_U01
Potrafi scharakteryzować podstwowe rodzaje controllingu, jednocześnie z wykazaniem różnic i podobieństw
E_2A_U01C-1, C-2T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-6, T-W-7, T-W-4, T-W-5, T-A-1, T-A-10, T-A-7, T-A-8, T-W-3, T-A-2, T-A-5, T-A-6, T-A-4, T-A-11, T-W-1, T-W-2, T-A-12, T-A-9, T-A-3M-4, M-5, M-6S-1, S-4, S-5, S-2
E_2A_D4/3.1_U02
Potrafi analizować, dobierać odpowiednie rodzaje i techniki controllingu
E_2A_U04, E_2A_U13, E_2A_U14C-3, C-4T-A-1, T-A-2, T-A-6, T-A-4, T-A-7, T-A-3, T-A-5, T-W-9, T-W-10, T-W-2, T-W-3, T-A-12, T-W-8, T-W-1, T-A-10, T-A-11, T-W-7, T-W-6, T-W-4, T-A-9, T-A-8, T-W-5M-4, M-5, M-6S-1, S-3, S-2, S-4

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
E_2A_D4/3.1_K01
Jest świadomy, że uzyskaną wiedzę i umiejętności jest w stanie wykorzystać w praktyce gospodarczej, jako pracownik organizacji gospodarczej.
E_2A_K04C-3, C-4, C-2T-W-8, T-W-9, T-W-1, T-W-10, T-W-6, T-W-3, T-W-7, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-A-7, T-A-3, T-A-4, T-A-11, T-A-12, T-A-10, T-A-1, T-A-9, T-A-2, T-A-8, T-A-5, T-A-6M-4, M-5, M-6S-1, S-3, S-2, S-4, S-5
E_2A_D4/3.1_K02
Jest zdeterminowany do ciągłego podnoszenia kwalifikacji, z wykorzystaniem już zdobytej wiedzy.
E_2A_K04C-3, C-1, C-4, C-2T-A-1, T-A-2, T-A-6, T-A-4, T-A-7, T-A-3, T-A-5, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-A-9, T-A-11, T-A-8, T-A-10M-4, M-5, M-6S-1, S-2, S-5, S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
E_2A_D4/3.1_W01
Potrafi schrakteryzować cel, istotę i znaczenie controllingu we współczesnej gospodarce
2,0Student nie ma podstawowej wiedzy dotyczacej definicji i zasad funkcjonowania przedsibęiorstw w gospodarce rynkowej. Nie zna celu, istoty i zanczenia controllingu w bieżącej działnosci przedsiebiorstw.
3,0Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany (częściowo obojętny), w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele drobnych błedów w tresci i języku (jakość wypowiedzi w przeważającej mierze błędna).
3,5Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy w treści i języku (jakość wypowiedzi- częściowo błędna).
4,0Student: - w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował nieomal poprawnie całość zakresu Materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia nieznaczne uchybienia (wypowiedzi na ogół poprawne).
4,5Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, -w zakresie wyrażania wiedzy i sposobu wypowiedzi - bez trudności.
5,0Student: - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy- bez zastrzeżeń, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie-ciekawosc poznawcza, - odpowiada poprawnym językiem, prawidłowo i pewnie.
E_2A_D4/3.1_W02
Zna podstawowe rodzaje i narzędzia w controlliingu
2,0Student nie ma podstawowej wiedzydotyczącej rodzajów, narzędzi stosowanych przez współczesne organizacje gospodarcze.
3,0Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany (częściowo obojętny), w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele drobnych błedów w tresci i jezyku (jakość wypowiedzi w przeważającej mierze błędna).
3,5Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy w treści i języku (jakość wypowiedzi- częściowo błędna).
4,0Student: - w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował nieomal poprawnie całość zakresu Materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia nieznaczne uchybienia (wypowiedzi na ogół poprawne).
4,5Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, -w zakresie wyrażania wiedzy i sposobu wypowiedzi - bez trudności.
5,0Student: - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy- bez zastrzeżeń, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie-ciekawosc poznawcza, - odpowiada poprawnym językiem, prawidłowo i pewnie.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
E_2A_D4/3.1_U01
Potrafi scharakteryzować podstwowe rodzaje controllingu, jednocześnie z wykazaniem różnic i podobieństw
2,0Student: -nie potrafi zidentyfikować i poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić sie na każdym z etapów tworzenia pracy (prezentacji), nie operuje wiedzą.
3,0Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
3,5Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami zwiazanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
4,0Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji pracy.
4,5Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia, w tym prezentacji.
5,0Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia, w tym prezentacji. Wybiega poza zaplanowany materiał.
E_2A_D4/3.1_U02
Potrafi analizować, dobierać odpowiednie rodzaje i techniki controllingu
2,0Student nie potrafi scharakteryzować podstawowych założeń, metod i zachowań podmiotów gospodarczych, które to można analizować w celu wskazania zakresu i metod controllingu.
3,0Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania do zajęć, aktywnością na zajęciach, wnioskowania.
3,5Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy i aktywnością na zajęciach.
4,0Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzic sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy (prezentacji) aktywnością na zajęciach.
4,5Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzic sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia (pracy, prezentacji), wraz z aktywnością na zajęciach
5,0Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia pracy, prezentacji), wraz z wybitna aktywnością na zajęciach, - student potrafi samodzielnie wnioskować i wiążąc zagadnienia teoretyczne w praktycznymi.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
E_2A_D4/3.1_K01
Jest świadomy, że uzyskaną wiedzę i umiejętności jest w stanie wykorzystać w praktyce gospodarczej, jako pracownik organizacji gospodarczej.
2,0Student nie potrafi uzupełniać i doskonalić nabytej wiedzy i umiejętności.
3,0Student potrafi w ograniczonym stopniu uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy znacznej pomocy nauczyciela i innej pomocy z zewnątrz.
3,5potrafi w stopniu średnim uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy pewnej pomocy nauczyciela, a także ma pewną świadomość wykorzystania wiedzy i umiejętności w praktyce gospodarczej.
4,0Student potrafi w dużym stopniu samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności, ma dużą świadomość wykorzystania wiedzy i umiejętności w praktyce gospodarczej.
4,5Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności w ramach obowiązującego programu bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własną ciekawością poznawczą.
5,0Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności w zakresie wykraczającym poza obowiązujący program bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własna ciekawością poznawczą i zainteresowaniami.
E_2A_D4/3.1_K02
Jest zdeterminowany do ciągłego podnoszenia kwalifikacji, z wykorzystaniem już zdobytej wiedzy.
2,0Student nie potrafi uzupełniać i doskonalić nabytej wiedzy i umiejętności.
3,0Student potrafi w ograniczonym stopniu uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy znacznej pomocy nauczyciela.
3,5Student potrafi w stopniu średnim uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy pewnej pomocy nauczyciela.
4,0Student potrafi w dużym stopniu samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.
4,5Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedze i umiejętności w ramach obowiązującego programu bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własną ciekawością poznawcza
5,0Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności w zakresie wykraczającym poza obowiązujący program bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własną ciekawością poznawczą i zainteresowaniami

Literatura podstawowa

  1. W. Radzikowski, J. Wierzbinski, Controlling. Koncepcje - Metody - Zastosowania, oruńska Szkoła Zarządzania, Toruń, 1999
  2. Wnuk-Pel T., Controlling operacyjny, Wydawnictwo Nieoczywiste, 2017
  3. Z. Leszczynski, T. Wnuk-Pel, Controlling w praktyce, ODDK Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Warszawa, 2010
  4. Sierpińska M., Sierpińska-Sawicz A., Węgrzyn R., Controlling finansowy w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa, 2018

Literatura dodatkowa

  1. E. Nowak, Controlling w działalności przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa, 2010
  2. Controlling i Rachunkowość Zarządcza, Czasopismo różne wydania
  3. D. Parmenter, The Financial Controller and CFO's Toolkit: Lean Practices to Transform Your Finance Team, Wiley, 2016

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Controllingg produkcji.1
T-A-2Controlling sprzedaży1
T-A-3Controlling logistyki1
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy2
T-A-5Controlling ekologiczny1
T-A-6Controlling personalny1
T-A-7Budżetowanie elastyczne.2
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych2
T-A-9Raportowanie zarządcze2
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)3
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji2
T-A-12Zaliczenie formy zajęć1
19

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Przedmiot i istota controllingu.2
T-W-2Przesłanki racjonalizacji procesów decyzyjnych. Porównanie controllingu operacyjnego i strategicznego.1
T-W-3Rodzaje modeli zarządzania controllingowego. Modele sterowania controllingowego. Komponenty systemu zarządzania controllingowego.1
T-W-4System logistyki informacji zarządczej na potrzeby controllingu.2
T-W-5Proces jako przedmiot zarządzania controllingowego. Identyfikacja zdarzeń i funkcji procesu. Operatory w analizie i projektowaniu procesów logistycznych. Wymiar kosztowy i czas trwania procesów.2
T-W-6Praktyka identyfikacji i strukturalizacji procesów podlegających zarządzaniu controllingowemu.2
T-W-7Systemy zaopatrzenia informacyjnego dla potrzeb controllingu.2
T-W-8Zasady budowy systemu zaopatrzenia informacyjnego dla controllingu.2
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.2
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.2
18

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach19
A-A-2Przygotowanie notatek12
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu17
A-A-4Przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej na zadany temat22
A-A-5Ustalenie tematu prezentacji, metod, celu i sposobów5
75
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach18
A-W-2Przygotowanie do egzaminu15
A-W-3Przygotowanie do zajęć, przegląd literatury.15
A-W-4Egzamin .2
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięE_2A_D4/3.1_W01Potrafi schrakteryzować cel, istotę i znaczenie controllingu we współczesnej gospodarce
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówE_2A_W06Zna i rozumie w pogłębionym stopniu wybrane metody i narzędzia opisu, w tym techniki pozyskiwania, przetwarzania i prezentacji danych oraz modelowania zjawisk i procesów społeczno-gospodarczych, a także identyfikowania rządzących nimi prawidłowości
E_2A_W09Zna i rozumie w pogłębionym stopniu wybrane zasady oraz normy etyczne i moralne, którymi należy się kierować w działalności gospodarczej
Cel przedmiotuC-1Przedstawienie studentom zasad controllingu i jego komponentów
C-2Przedstawienie możliwości oceny funkcjonowania organizacji gospodarczych za określony okres
Treści programoweT-W-8Zasady budowy systemu zaopatrzenia informacyjnego dla controllingu.
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.
T-W-6Praktyka identyfikacji i strukturalizacji procesów podlegających zarządzaniu controllingowemu.
T-W-7Systemy zaopatrzenia informacyjnego dla potrzeb controllingu.
T-W-4System logistyki informacji zarządczej na potrzeby controllingu.
T-W-5Proces jako przedmiot zarządzania controllingowego. Identyfikacja zdarzeń i funkcji procesu. Operatory w analizie i projektowaniu procesów logistycznych. Wymiar kosztowy i czas trwania procesów.
T-A-6Controlling personalny
T-A-12Zaliczenie formy zajęć
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy
T-W-1Przedmiot i istota controllingu.
T-A-5Controlling ekologiczny
T-A-7Budżetowanie elastyczne.
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji
T-A-3Controlling logistyki
T-A-2Controlling sprzedaży
T-A-9Raportowanie zarządcze
T-W-2Przesłanki racjonalizacji procesów decyzyjnych. Porównanie controllingu operacyjnego i strategicznego.
T-W-3Rodzaje modeli zarządzania controllingowego. Modele sterowania controllingowego. Komponenty systemu zarządzania controllingowego.
T-A-1Controllingg produkcji.
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)
Metody nauczaniaM-4Wykłady z prezentacją multimedialną
M-5Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-6Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: F – prezentacjia multimedialna
S-5Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - egzamin
S-4Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - zaliczenie
S-1Ocena formująca: F – ocena aktywności na wykładach i ćwiczeniach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie ma podstawowej wiedzy dotyczacej definicji i zasad funkcjonowania przedsibęiorstw w gospodarce rynkowej. Nie zna celu, istoty i zanczenia controllingu w bieżącej działnosci przedsiebiorstw.
3,0Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany (częściowo obojętny), w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele drobnych błedów w tresci i języku (jakość wypowiedzi w przeważającej mierze błędna).
3,5Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy w treści i języku (jakość wypowiedzi- częściowo błędna).
4,0Student: - w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował nieomal poprawnie całość zakresu Materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia nieznaczne uchybienia (wypowiedzi na ogół poprawne).
4,5Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, -w zakresie wyrażania wiedzy i sposobu wypowiedzi - bez trudności.
5,0Student: - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy- bez zastrzeżeń, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie-ciekawosc poznawcza, - odpowiada poprawnym językiem, prawidłowo i pewnie.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięE_2A_D4/3.1_W02Zna podstawowe rodzaje i narzędzia w controlliingu
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówE_2A_W12Zna i rozumie w pogłębionym stopniu metody analizy ekonomiczno-finansowej
Cel przedmiotuC-3Określenie zasad tworzenia systemów planowania, celów do osiągnięcia i celów do dotrzymania oraz sposobów monitorowania wykonania tak zaplanowanych zadań.
C-4Umiejętność przeprowadzenia oceny merytorycznej pojawiających się odchyleń i wypracowywania w związku z tym decyzji korygujących w odniesieniu do pojedynczych procesów, wyrobów czy rynków zbytu.
C-2Przedstawienie możliwości oceny funkcjonowania organizacji gospodarczych za określony okres
Treści programoweT-A-1Controllingg produkcji.
T-A-2Controlling sprzedaży
T-A-6Controlling personalny
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy
T-A-7Budżetowanie elastyczne.
T-A-3Controlling logistyki
T-A-5Controlling ekologiczny
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)
T-A-9Raportowanie zarządcze
Metody nauczaniaM-4Wykłady z prezentacją multimedialną
M-5Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-6Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: F – ocena aktywności na wykładach i ćwiczeniach
S-3Ocena formująca: F – prezentacjia multimedialna
S-4Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - zaliczenie
S-5Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - egzamin
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie ma podstawowej wiedzydotyczącej rodzajów, narzędzi stosowanych przez współczesne organizacje gospodarcze.
3,0Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany (częściowo obojętny), w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele drobnych błedów w tresci i jezyku (jakość wypowiedzi w przeważającej mierze błędna).
3,5Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy w treści i języku (jakość wypowiedzi- częściowo błędna).
4,0Student: - w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował nieomal poprawnie całość zakresu Materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia nieznaczne uchybienia (wypowiedzi na ogół poprawne).
4,5Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, -w zakresie wyrażania wiedzy i sposobu wypowiedzi - bez trudności.
5,0Student: - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy- bez zastrzeżeń, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie-ciekawosc poznawcza, - odpowiada poprawnym językiem, prawidłowo i pewnie.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięE_2A_D4/3.1_U01Potrafi scharakteryzować podstwowe rodzaje controllingu, jednocześnie z wykazaniem różnic i podobieństw
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówE_2A_U01Potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę naukową do interpretacji i wyjaśniania zjawisk społeczno-gospodarczych oraz wzajemnych relacji między nimi
Cel przedmiotuC-1Przedstawienie studentom zasad controllingu i jego komponentów
C-2Przedstawienie możliwości oceny funkcjonowania organizacji gospodarczych za określony okres
Treści programoweT-W-8Zasady budowy systemu zaopatrzenia informacyjnego dla controllingu.
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.
T-W-6Praktyka identyfikacji i strukturalizacji procesów podlegających zarządzaniu controllingowemu.
T-W-7Systemy zaopatrzenia informacyjnego dla potrzeb controllingu.
T-W-4System logistyki informacji zarządczej na potrzeby controllingu.
T-W-5Proces jako przedmiot zarządzania controllingowego. Identyfikacja zdarzeń i funkcji procesu. Operatory w analizie i projektowaniu procesów logistycznych. Wymiar kosztowy i czas trwania procesów.
T-A-1Controllingg produkcji.
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)
T-A-7Budżetowanie elastyczne.
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych
T-W-3Rodzaje modeli zarządzania controllingowego. Modele sterowania controllingowego. Komponenty systemu zarządzania controllingowego.
T-A-2Controlling sprzedaży
T-A-5Controlling ekologiczny
T-A-6Controlling personalny
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji
T-W-1Przedmiot i istota controllingu.
T-W-2Przesłanki racjonalizacji procesów decyzyjnych. Porównanie controllingu operacyjnego i strategicznego.
T-A-12Zaliczenie formy zajęć
T-A-9Raportowanie zarządcze
T-A-3Controlling logistyki
Metody nauczaniaM-4Wykłady z prezentacją multimedialną
M-5Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-6Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: F – ocena aktywności na wykładach i ćwiczeniach
S-4Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - zaliczenie
S-5Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - egzamin
S-2Ocena formująca: F – ocena efektów pracy z książką / przeglądu prasy
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student: -nie potrafi zidentyfikować i poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić sie na każdym z etapów tworzenia pracy (prezentacji), nie operuje wiedzą.
3,0Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
3,5Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami zwiazanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
4,0Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji pracy.
4,5Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia, w tym prezentacji.
5,0Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia, w tym prezentacji. Wybiega poza zaplanowany materiał.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięE_2A_D4/3.1_U02Potrafi analizować, dobierać odpowiednie rodzaje i techniki controllingu
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówE_2A_U04Potrafi zastosować narzędzia i metody pomiaru zjawisk rynkowych
E_2A_U13Potrafi przygotować, w języku polskim lub obcym, różne prace pisemne z zakresu ekonomii i finansów lub w obszarze leżącym na pograniczu różnych dyscyplin naukowych
E_2A_U14Potrafi przygotować, w języku polskim lub obcym, wystąpienia ustne z zakresu ekonomii i finansów lub w obszarze leżącym na pograniczu różnych dyscyplin naukowych
Cel przedmiotuC-3Określenie zasad tworzenia systemów planowania, celów do osiągnięcia i celów do dotrzymania oraz sposobów monitorowania wykonania tak zaplanowanych zadań.
C-4Umiejętność przeprowadzenia oceny merytorycznej pojawiających się odchyleń i wypracowywania w związku z tym decyzji korygujących w odniesieniu do pojedynczych procesów, wyrobów czy rynków zbytu.
Treści programoweT-A-1Controllingg produkcji.
T-A-2Controlling sprzedaży
T-A-6Controlling personalny
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy
T-A-7Budżetowanie elastyczne.
T-A-3Controlling logistyki
T-A-5Controlling ekologiczny
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.
T-W-2Przesłanki racjonalizacji procesów decyzyjnych. Porównanie controllingu operacyjnego i strategicznego.
T-W-3Rodzaje modeli zarządzania controllingowego. Modele sterowania controllingowego. Komponenty systemu zarządzania controllingowego.
T-A-12Zaliczenie formy zajęć
T-W-8Zasady budowy systemu zaopatrzenia informacyjnego dla controllingu.
T-W-1Przedmiot i istota controllingu.
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji
T-W-7Systemy zaopatrzenia informacyjnego dla potrzeb controllingu.
T-W-6Praktyka identyfikacji i strukturalizacji procesów podlegających zarządzaniu controllingowemu.
T-W-4System logistyki informacji zarządczej na potrzeby controllingu.
T-A-9Raportowanie zarządcze
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych
T-W-5Proces jako przedmiot zarządzania controllingowego. Identyfikacja zdarzeń i funkcji procesu. Operatory w analizie i projektowaniu procesów logistycznych. Wymiar kosztowy i czas trwania procesów.
Metody nauczaniaM-4Wykłady z prezentacją multimedialną
M-5Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-6Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: F – ocena aktywności na wykładach i ćwiczeniach
S-3Ocena formująca: F – prezentacjia multimedialna
S-2Ocena formująca: F – ocena efektów pracy z książką / przeglądu prasy
S-4Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - zaliczenie
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi scharakteryzować podstawowych założeń, metod i zachowań podmiotów gospodarczych, które to można analizować w celu wskazania zakresu i metod controllingu.
3,0Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania do zajęć, aktywnością na zajęciach, wnioskowania.
3,5Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy i aktywnością na zajęciach.
4,0Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzic sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy (prezentacji) aktywnością na zajęciach.
4,5Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzic sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia (pracy, prezentacji), wraz z aktywnością na zajęciach
5,0Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia pracy, prezentacji), wraz z wybitna aktywnością na zajęciach, - student potrafi samodzielnie wnioskować i wiążąc zagadnienia teoretyczne w praktycznymi.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięE_2A_D4/3.1_K01Jest świadomy, że uzyskaną wiedzę i umiejętności jest w stanie wykorzystać w praktyce gospodarczej, jako pracownik organizacji gospodarczej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówE_2A_K04Jest gotów do rozwiązywania problemów w sposób kreatywny i przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-3Określenie zasad tworzenia systemów planowania, celów do osiągnięcia i celów do dotrzymania oraz sposobów monitorowania wykonania tak zaplanowanych zadań.
C-4Umiejętność przeprowadzenia oceny merytorycznej pojawiających się odchyleń i wypracowywania w związku z tym decyzji korygujących w odniesieniu do pojedynczych procesów, wyrobów czy rynków zbytu.
C-2Przedstawienie możliwości oceny funkcjonowania organizacji gospodarczych za określony okres
Treści programoweT-W-8Zasady budowy systemu zaopatrzenia informacyjnego dla controllingu.
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.
T-W-1Przedmiot i istota controllingu.
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.
T-W-6Praktyka identyfikacji i strukturalizacji procesów podlegających zarządzaniu controllingowemu.
T-W-3Rodzaje modeli zarządzania controllingowego. Modele sterowania controllingowego. Komponenty systemu zarządzania controllingowego.
T-W-7Systemy zaopatrzenia informacyjnego dla potrzeb controllingu.
T-W-2Przesłanki racjonalizacji procesów decyzyjnych. Porównanie controllingu operacyjnego i strategicznego.
T-W-4System logistyki informacji zarządczej na potrzeby controllingu.
T-W-5Proces jako przedmiot zarządzania controllingowego. Identyfikacja zdarzeń i funkcji procesu. Operatory w analizie i projektowaniu procesów logistycznych. Wymiar kosztowy i czas trwania procesów.
T-A-7Budżetowanie elastyczne.
T-A-3Controlling logistyki
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji
T-A-12Zaliczenie formy zajęć
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)
T-A-1Controllingg produkcji.
T-A-9Raportowanie zarządcze
T-A-2Controlling sprzedaży
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych
T-A-5Controlling ekologiczny
T-A-6Controlling personalny
Metody nauczaniaM-4Wykłady z prezentacją multimedialną
M-5Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-6Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: F – ocena aktywności na wykładach i ćwiczeniach
S-3Ocena formująca: F – prezentacjia multimedialna
S-2Ocena formująca: F – ocena efektów pracy z książką / przeglądu prasy
S-4Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - zaliczenie
S-5Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - egzamin
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi uzupełniać i doskonalić nabytej wiedzy i umiejętności.
3,0Student potrafi w ograniczonym stopniu uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy znacznej pomocy nauczyciela i innej pomocy z zewnątrz.
3,5potrafi w stopniu średnim uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy pewnej pomocy nauczyciela, a także ma pewną świadomość wykorzystania wiedzy i umiejętności w praktyce gospodarczej.
4,0Student potrafi w dużym stopniu samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności, ma dużą świadomość wykorzystania wiedzy i umiejętności w praktyce gospodarczej.
4,5Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności w ramach obowiązującego programu bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własną ciekawością poznawczą.
5,0Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności w zakresie wykraczającym poza obowiązujący program bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własna ciekawością poznawczą i zainteresowaniami.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięE_2A_D4/3.1_K02Jest zdeterminowany do ciągłego podnoszenia kwalifikacji, z wykorzystaniem już zdobytej wiedzy.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówE_2A_K04Jest gotów do rozwiązywania problemów w sposób kreatywny i przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-3Określenie zasad tworzenia systemów planowania, celów do osiągnięcia i celów do dotrzymania oraz sposobów monitorowania wykonania tak zaplanowanych zadań.
C-1Przedstawienie studentom zasad controllingu i jego komponentów
C-4Umiejętność przeprowadzenia oceny merytorycznej pojawiających się odchyleń i wypracowywania w związku z tym decyzji korygujących w odniesieniu do pojedynczych procesów, wyrobów czy rynków zbytu.
C-2Przedstawienie możliwości oceny funkcjonowania organizacji gospodarczych za określony okres
Treści programoweT-A-1Controllingg produkcji.
T-A-2Controlling sprzedaży
T-A-6Controlling personalny
T-A-4Controlling finansowy i marketingowy
T-A-7Budżetowanie elastyczne.
T-A-3Controlling logistyki
T-A-5Controlling ekologiczny
T-W-8Zasady budowy systemu zaopatrzenia informacyjnego dla controllingu.
T-W-9Standardy i wzorce controllingowe w controllingu strategicznym i taktycznym.
T-W-10Wskaźniki działalności gospodarczej. Benchmarking.
T-A-9Raportowanie zarządcze
T-A-11Instrukcja przykładowego controllingu dla wybranej organizacji
T-A-8Przegląd narzędzi controllingowych
T-A-10Analiza przykładowego przedsiębiorstwa po kątem controllingu (case study)
Metody nauczaniaM-4Wykłady z prezentacją multimedialną
M-5Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna, burza mózgów
M-6Metoda przypadków - case studies, metoda sytuacyjna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: F – ocena aktywności na wykładach i ćwiczeniach
S-2Ocena formująca: F – ocena efektów pracy z książką / przeglądu prasy
S-5Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - egzamin
S-4Ocena podsumowująca: P- ocena opanowania zakresu materiału - zaliczenie
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi uzupełniać i doskonalić nabytej wiedzy i umiejętności.
3,0Student potrafi w ograniczonym stopniu uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy znacznej pomocy nauczyciela.
3,5Student potrafi w stopniu średnim uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności pod wpływem i przy pewnej pomocy nauczyciela.
4,0Student potrafi w dużym stopniu samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.
4,5Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedze i umiejętności w ramach obowiązującego programu bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własną ciekawością poznawcza
5,0Student potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić nabyta wiedzę i umiejętności w zakresie wykraczającym poza obowiązujący program bez inspiracji nauczyciela, kierując sie własną ciekawością poznawczą i zainteresowaniami