Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Inżynieria chemiczna i procesowa (S1)

Sylabus przedmiotu Bezpieczeństwo i ryzyko procesów przemysłowych:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Inżynieria chemiczna i procesowa
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Bezpieczeństwo i ryzyko procesów przemysłowych
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej
Nauczyciel odpowiedzialny Barbara Zakrzewska <Barbara.Zakrzewska@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Halina Murasiewicz <Halina.Murasiewicz@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
projektyP4 15 1,00,44zaliczenie
wykładyW4 15 2,00,56zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Matematyka.
W-2Procesy i aparatura procesowa

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z unormowaniami prawnymi w zakresie bezpieczeństwa procesowego, które obowiązują w krajach Unii Europejskiej i w Polsce
C-2Ukształtowanie umiejętności przeprowadzenia analizy zagrożeń i analizy ryzyka
C-3Zdobycie przez studenta umiejętności zabezpieczania instalacji o zwiększonym oraz dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
projekty
T-P-1Wykonanie projektu zbiornika do magazynowania substancji niebezpiecznej lub oszacowanie zagrożeń, które mogą powstać po uwolnieniu się substancji niebezpiecznej na instalacji procesowej. Każdy z projektów musi zawierać wyniki stosowanych analiz stosowanych w bezpieczeństwie procesowym oraz symulacji zagrożeń wykonanej w programie ALOHA. Indywidualne lub grupowe projekty będą wykonywane podczas zajęć projektowych zgodnie z przedstawionym studentom na początku semestru harmonogramem. Projekt będzie oceniany w sposób ciągły w celu eliminacji błędów, dlatego też studenci będą zobligowani do dostarczania swoich prac w wyznaczonych przez prowadzącego terminach.15
15
wykłady
T-W-1Regulacje prawne w dziedzinie bezpieczeństwa procesowego.1
T-W-2System bezpieczeństwa procesowego: identyfikacja i klasyfikacja zakładów (ZZR, ZDR). Bazpieczeństwo higieny i pracy w zakładach ZZR i ZDR.2
T-W-3Systemy bezpieczeństwa i ochrony – trójwarstwowy system zabezpieczeń. Identyfikacja zagrożeń.1
T-W-4Model zarządzania ryzykiem procesowym: matryca ryzyka, miara, kryteria i zasady akceptacji ryzyka. Analiza jakościowa ryzyka.2
T-W-5Konstrukcja i analiza ilościowa diagramu przyczyn i skutków - analiza HAZOP.1
T-W-6Analiza bezpieczeństwa procesu, listy kontrolne, klasyfikacje, analiza niezawodności ludzkiej, studium zagrożeń i zdolności operacyjnych HAZOP1
T-W-7Konstrukcja drzewa zdarzeń. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa zdarzeń.1
T-W-8Konstrukcja drzewa błędów. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa błędów. Prawdopodobieństwo wystąpienia awarii.2
T-W-9Raport o Bezpieczeństwie. Główne przyczyny katastrof przemysłowych. Klasyfikacja nadzwyczajnych zagrożeń. Mechanizmy powstawania poważnych awarii.2
T-W-10Pożary, wybuchy i skażenia toksyczne. Modele wypływu substancji niebezpiecznych do otoczenia. Symulowanie zagrożeń uwolnienia się substancji niebezpiecznej na przykładzie programu ALOHA.2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
projekty
A-P-1Uczestnictwo w zajęciach.15
A-P-2Udział w konsultacjach.5
A-P-3Przygotowanie pracy zaliczeniowej w postaci raportu.10
30
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach.15
A-W-2Studiowanie literatury przedmiotu.30
A-W-3Konsultacje z prowadzącym zajęcia.5
A-W-4Praca własna - analiza i przyswajanie materiału podanego na wykładach.10
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Metoda podająca: wykład informacyjny.
M-2Metoda praktyczna: ćwiczenia projektowe.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Ocena z kolokwium zaliczeniowego (wykłady).
S-2Ocena formująca: Ocena poprawności przygotowania scenariuszy awaryjnych i wykonania analizy HAZOP.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena przygotowanego przez studenta raportu w formie projektu.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ICHP_1A_C18_W16
Student ma wiedzę dotyczącą unormowań prawnych obowiązujących w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w zakresie bezpieczeństwa procesowego. Student potrafi omówić i wyjaśnić, na czym polega analiza ryzyka dla zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej. Student ma wiedzę na temat systemów bezpieczeństwa w zakładach stwarzających zwiększone oraz duże ryzyko wystąpienia awarii.
ICHP_1A_W16C-1, C-2, C-3T-P-1, T-W-1, T-W-6, T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-9, T-W-7, T-W-5, T-W-8, T-W-10M-1, M-2S-2, S-1, S-3

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ICHP_1A_C18_U12
Student ma umiejętnośc stosowania w praktyce (w szczególności w opracowaniach projektowych) podstawowych regulacji prawnych oraz zasad BHP obowiązujących w przemyśle, ze szczególnym uwzględnieniem zakładaów o zwiększonym i dużym ryzyku wystapienia awarii przemsyłowej. Student ma umiejętność oceny zagrożń związanych ze stosowaniem substancji niebezpiecznych w procesach chemicznych. Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka dla instalacji zwiększonego lub dużego ryzyka wystąpienia awarii przemysłowej oraz potrafi dobrać zabezpieczenia zmniejszające ryzyko wystąpienia poważnej awarii.
ICHP_1A_U12C-1, C-2, C-3T-P-1, T-W-1, T-W-6, T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-9, T-W-7, T-W-5, T-W-8, T-W-10M-1, M-2S-2, S-1, S-3

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ICHP_1A_C18_K02
Student ma świadomość pozatechnicznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Zajęcia projektowe uczą pracy zespołowej i wykorzystania potencjału członków grupy
ICHP_1A_K02C-1, C-2, C-3T-P-1, T-W-6, T-W-4, T-W-3, T-W-7, T-W-5, T-W-8, T-W-10M-1, M-2S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ICHP_1A_C18_W16
Student ma wiedzę dotyczącą unormowań prawnych obowiązujących w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w zakresie bezpieczeństwa procesowego. Student potrafi omówić i wyjaśnić, na czym polega analiza ryzyka dla zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej. Student ma wiedzę na temat systemów bezpieczeństwa w zakładach stwarzających zwiększone oraz duże ryzyko wystąpienia awarii.
2,0Student nie opanował podstawowej wiedzy podanej na wykładzie.
3,0Student opanował podstawową wiedzę podaną na wykładzie i potrafi ją zinterpretować i wykorzystać w nieznacznym stopniu.
3,5Student opanował podstawową wiedzę podaną na wykładzie i potrafi ją zinterpretować i wykorzystać w stopniu dostatecznym.
4,0Student opanował większość podanych na wykładzie informacji i potrafi je zinterpretować i wykorzystać w stopniu dobrym.
4,5Student opanował znaczącą większość podanych na wykładzie informacji i potrafi ją właściwie zinterpretować i wykorzystać w znacznym stopniu.
5,0Student opanował cała wiedzę podaną na wykładzie i potrafi ją właściwie zinterpretować i w pełni wykorzystać.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ICHP_1A_C18_U12
Student ma umiejętnośc stosowania w praktyce (w szczególności w opracowaniach projektowych) podstawowych regulacji prawnych oraz zasad BHP obowiązujących w przemyśle, ze szczególnym uwzględnieniem zakładaów o zwiększonym i dużym ryzyku wystapienia awarii przemsyłowej. Student ma umiejętność oceny zagrożń związanych ze stosowaniem substancji niebezpiecznych w procesach chemicznych. Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka dla instalacji zwiększonego lub dużego ryzyka wystąpienia awarii przemysłowej oraz potrafi dobrać zabezpieczenia zmniejszające ryzyko wystąpienia poważnej awarii.
2,0Student nie potrafi wykorzystać wiedzy teoretycznej do samodzielnego rozwiązania najprostszych zadań projektowych. Nie składa projektu w terminie.
3,0Student rozwiązuje proste zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii korzystając z pomocy innych. Składa projekt obarczony błędami.
3,5Student potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną i z niewielką pomocą innych rozwiązuje proste zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Składa projekt z nieznacznymi uchybieniami.
4,0Student potrafi samodzielnie rozwiązać proste zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Oddaje projekt, w którym występują nieliczne i niedyskwalifikujące projektu błędy.
4,5Student potrafi samodzielnie rozwiązać zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Potrafi przeprowadzić jakościową analizę ryzyka. Oddaje w terminie projekt, w którym nie ma znaczących błędów.
5,0Student potrafi samodzielnie wykonać ocenę zagrożeń i przeprowadzić całościową analizę ryzyka instalacji zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Oddaje w terminie bezbłędnie wykonany projekt.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ICHP_1A_C18_K02
Student ma świadomość pozatechnicznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Zajęcia projektowe uczą pracy zespołowej i wykorzystania potencjału członków grupy
2,0Student nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń związanych ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych. Nie ma świadomości, jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii
3,0Student w stopniu dostatecznym rozumie zagrożenia związane ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych oraz jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii
3,5Student w znacznym stopniu rozumie zagrożenia związane ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych oraz jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii
4,0Student ma dobra świadomość zagrożeń związanych ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych. Rozumie jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii. Rozumie konieczność ścisłego przestrzegania zasad BHP na terenie instalacji zagrożonych dużym ryzykiem wystąpienia awarii
4,5Student rozumie konieczność ścisłego przestrzegania zasad BHP na terenie instalacji zagrożonych dużym ryzykiem wystąpienia awarii . Zna skutki decyzji podejmowanych w działalności inżynierskiej
5,0Student rozumie konieczność ścisłego przestrzegania zasad BHP na terenie instalacji zagrożonych dużym ryzykiem wystąpienia awarii . Zna skutki decyzji podejmowanych w działalności inżynierskiej, w tym jej wpływ na środowisko, i związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje.

Literatura podstawowa

  1. Borysiewicz M., Furtek A., Potempski S., Poradnik metod ocen ryzyka związanego z niebezpiecznymi instalacjami procesowymi, Instytut Energii Atomowej, Otwock-Świerk, 2000
  2. Markowski A., Zapobieganie stratom w Przemyśle cz. III, Politechnika Łódzka, Łódź, 2000
  3. Michalik J. S., Zapobieganie poważnym awariom przemysłowym, Główny Inspektorat Pracy, Warszawa, 2005
  4. Ustawa, Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.), Warszawa, 2001
  5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 2013, poz. 1479

Literatura dodatkowa

  1. Markowski A., Zarządzanie ryzykiem w przemyśle chemicznym i procesowym, Politechnika Łódzka, Łódź, 2001
  2. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, http://www.gios.gov.pl, zakładka: poważne awarie

Treści programowe - projekty

KODTreść programowaGodziny
T-P-1Wykonanie projektu zbiornika do magazynowania substancji niebezpiecznej lub oszacowanie zagrożeń, które mogą powstać po uwolnieniu się substancji niebezpiecznej na instalacji procesowej. Każdy z projektów musi zawierać wyniki stosowanych analiz stosowanych w bezpieczeństwie procesowym oraz symulacji zagrożeń wykonanej w programie ALOHA. Indywidualne lub grupowe projekty będą wykonywane podczas zajęć projektowych zgodnie z przedstawionym studentom na początku semestru harmonogramem. Projekt będzie oceniany w sposób ciągły w celu eliminacji błędów, dlatego też studenci będą zobligowani do dostarczania swoich prac w wyznaczonych przez prowadzącego terminach.15
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Regulacje prawne w dziedzinie bezpieczeństwa procesowego.1
T-W-2System bezpieczeństwa procesowego: identyfikacja i klasyfikacja zakładów (ZZR, ZDR). Bazpieczeństwo higieny i pracy w zakładach ZZR i ZDR.2
T-W-3Systemy bezpieczeństwa i ochrony – trójwarstwowy system zabezpieczeń. Identyfikacja zagrożeń.1
T-W-4Model zarządzania ryzykiem procesowym: matryca ryzyka, miara, kryteria i zasady akceptacji ryzyka. Analiza jakościowa ryzyka.2
T-W-5Konstrukcja i analiza ilościowa diagramu przyczyn i skutków - analiza HAZOP.1
T-W-6Analiza bezpieczeństwa procesu, listy kontrolne, klasyfikacje, analiza niezawodności ludzkiej, studium zagrożeń i zdolności operacyjnych HAZOP1
T-W-7Konstrukcja drzewa zdarzeń. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa zdarzeń.1
T-W-8Konstrukcja drzewa błędów. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa błędów. Prawdopodobieństwo wystąpienia awarii.2
T-W-9Raport o Bezpieczeństwie. Główne przyczyny katastrof przemysłowych. Klasyfikacja nadzwyczajnych zagrożeń. Mechanizmy powstawania poważnych awarii.2
T-W-10Pożary, wybuchy i skażenia toksyczne. Modele wypływu substancji niebezpiecznych do otoczenia. Symulowanie zagrożeń uwolnienia się substancji niebezpiecznej na przykładzie programu ALOHA.2
15

Formy aktywności - projekty

KODForma aktywnościGodziny
A-P-1Uczestnictwo w zajęciach.15
A-P-2Udział w konsultacjach.5
A-P-3Przygotowanie pracy zaliczeniowej w postaci raportu.10
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach.15
A-W-2Studiowanie literatury przedmiotu.30
A-W-3Konsultacje z prowadzącym zajęcia.5
A-W-4Praca własna - analiza i przyswajanie materiału podanego na wykładach.10
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięICHP_1A_C18_W16Student ma wiedzę dotyczącą unormowań prawnych obowiązujących w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w zakresie bezpieczeństwa procesowego. Student potrafi omówić i wyjaśnić, na czym polega analiza ryzyka dla zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej. Student ma wiedzę na temat systemów bezpieczeństwa w zakładach stwarzających zwiększone oraz duże ryzyko wystąpienia awarii.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówICHP_1A_W16ma wiedzę niezbędną do rozumienia pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej; zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące w przemyśle
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z unormowaniami prawnymi w zakresie bezpieczeństwa procesowego, które obowiązują w krajach Unii Europejskiej i w Polsce
C-2Ukształtowanie umiejętności przeprowadzenia analizy zagrożeń i analizy ryzyka
C-3Zdobycie przez studenta umiejętności zabezpieczania instalacji o zwiększonym oraz dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej.
Treści programoweT-P-1Wykonanie projektu zbiornika do magazynowania substancji niebezpiecznej lub oszacowanie zagrożeń, które mogą powstać po uwolnieniu się substancji niebezpiecznej na instalacji procesowej. Każdy z projektów musi zawierać wyniki stosowanych analiz stosowanych w bezpieczeństwie procesowym oraz symulacji zagrożeń wykonanej w programie ALOHA. Indywidualne lub grupowe projekty będą wykonywane podczas zajęć projektowych zgodnie z przedstawionym studentom na początku semestru harmonogramem. Projekt będzie oceniany w sposób ciągły w celu eliminacji błędów, dlatego też studenci będą zobligowani do dostarczania swoich prac w wyznaczonych przez prowadzącego terminach.
T-W-1Regulacje prawne w dziedzinie bezpieczeństwa procesowego.
T-W-6Analiza bezpieczeństwa procesu, listy kontrolne, klasyfikacje, analiza niezawodności ludzkiej, studium zagrożeń i zdolności operacyjnych HAZOP
T-W-4Model zarządzania ryzykiem procesowym: matryca ryzyka, miara, kryteria i zasady akceptacji ryzyka. Analiza jakościowa ryzyka.
T-W-2System bezpieczeństwa procesowego: identyfikacja i klasyfikacja zakładów (ZZR, ZDR). Bazpieczeństwo higieny i pracy w zakładach ZZR i ZDR.
T-W-3Systemy bezpieczeństwa i ochrony – trójwarstwowy system zabezpieczeń. Identyfikacja zagrożeń.
T-W-9Raport o Bezpieczeństwie. Główne przyczyny katastrof przemysłowych. Klasyfikacja nadzwyczajnych zagrożeń. Mechanizmy powstawania poważnych awarii.
T-W-7Konstrukcja drzewa zdarzeń. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa zdarzeń.
T-W-5Konstrukcja i analiza ilościowa diagramu przyczyn i skutków - analiza HAZOP.
T-W-8Konstrukcja drzewa błędów. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa błędów. Prawdopodobieństwo wystąpienia awarii.
T-W-10Pożary, wybuchy i skażenia toksyczne. Modele wypływu substancji niebezpiecznych do otoczenia. Symulowanie zagrożeń uwolnienia się substancji niebezpiecznej na przykładzie programu ALOHA.
Metody nauczaniaM-1Metoda podająca: wykład informacyjny.
M-2Metoda praktyczna: ćwiczenia projektowe.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena poprawności przygotowania scenariuszy awaryjnych i wykonania analizy HAZOP.
S-1Ocena podsumowująca: Ocena z kolokwium zaliczeniowego (wykłady).
S-3Ocena podsumowująca: Ocena przygotowanego przez studenta raportu w formie projektu.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie opanował podstawowej wiedzy podanej na wykładzie.
3,0Student opanował podstawową wiedzę podaną na wykładzie i potrafi ją zinterpretować i wykorzystać w nieznacznym stopniu.
3,5Student opanował podstawową wiedzę podaną na wykładzie i potrafi ją zinterpretować i wykorzystać w stopniu dostatecznym.
4,0Student opanował większość podanych na wykładzie informacji i potrafi je zinterpretować i wykorzystać w stopniu dobrym.
4,5Student opanował znaczącą większość podanych na wykładzie informacji i potrafi ją właściwie zinterpretować i wykorzystać w znacznym stopniu.
5,0Student opanował cała wiedzę podaną na wykładzie i potrafi ją właściwie zinterpretować i w pełni wykorzystać.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięICHP_1A_C18_U12Student ma umiejętnośc stosowania w praktyce (w szczególności w opracowaniach projektowych) podstawowych regulacji prawnych oraz zasad BHP obowiązujących w przemyśle, ze szczególnym uwzględnieniem zakładaów o zwiększonym i dużym ryzyku wystapienia awarii przemsyłowej. Student ma umiejętność oceny zagrożń związanych ze stosowaniem substancji niebezpiecznych w procesach chemicznych. Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka dla instalacji zwiększonego lub dużego ryzyka wystąpienia awarii przemysłowej oraz potrafi dobrać zabezpieczenia zmniejszające ryzyko wystąpienia poważnej awarii.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówICHP_1A_U12potrafi stosować podstawowe regulacje prawne i przestrzegać zasad BHP obowiązujących w przemyśle, potrafi oceniać zagrożenia związane ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z unormowaniami prawnymi w zakresie bezpieczeństwa procesowego, które obowiązują w krajach Unii Europejskiej i w Polsce
C-2Ukształtowanie umiejętności przeprowadzenia analizy zagrożeń i analizy ryzyka
C-3Zdobycie przez studenta umiejętności zabezpieczania instalacji o zwiększonym oraz dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej.
Treści programoweT-P-1Wykonanie projektu zbiornika do magazynowania substancji niebezpiecznej lub oszacowanie zagrożeń, które mogą powstać po uwolnieniu się substancji niebezpiecznej na instalacji procesowej. Każdy z projektów musi zawierać wyniki stosowanych analiz stosowanych w bezpieczeństwie procesowym oraz symulacji zagrożeń wykonanej w programie ALOHA. Indywidualne lub grupowe projekty będą wykonywane podczas zajęć projektowych zgodnie z przedstawionym studentom na początku semestru harmonogramem. Projekt będzie oceniany w sposób ciągły w celu eliminacji błędów, dlatego też studenci będą zobligowani do dostarczania swoich prac w wyznaczonych przez prowadzącego terminach.
T-W-1Regulacje prawne w dziedzinie bezpieczeństwa procesowego.
T-W-6Analiza bezpieczeństwa procesu, listy kontrolne, klasyfikacje, analiza niezawodności ludzkiej, studium zagrożeń i zdolności operacyjnych HAZOP
T-W-4Model zarządzania ryzykiem procesowym: matryca ryzyka, miara, kryteria i zasady akceptacji ryzyka. Analiza jakościowa ryzyka.
T-W-2System bezpieczeństwa procesowego: identyfikacja i klasyfikacja zakładów (ZZR, ZDR). Bazpieczeństwo higieny i pracy w zakładach ZZR i ZDR.
T-W-3Systemy bezpieczeństwa i ochrony – trójwarstwowy system zabezpieczeń. Identyfikacja zagrożeń.
T-W-9Raport o Bezpieczeństwie. Główne przyczyny katastrof przemysłowych. Klasyfikacja nadzwyczajnych zagrożeń. Mechanizmy powstawania poważnych awarii.
T-W-7Konstrukcja drzewa zdarzeń. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa zdarzeń.
T-W-5Konstrukcja i analiza ilościowa diagramu przyczyn i skutków - analiza HAZOP.
T-W-8Konstrukcja drzewa błędów. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa błędów. Prawdopodobieństwo wystąpienia awarii.
T-W-10Pożary, wybuchy i skażenia toksyczne. Modele wypływu substancji niebezpiecznych do otoczenia. Symulowanie zagrożeń uwolnienia się substancji niebezpiecznej na przykładzie programu ALOHA.
Metody nauczaniaM-1Metoda podająca: wykład informacyjny.
M-2Metoda praktyczna: ćwiczenia projektowe.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena poprawności przygotowania scenariuszy awaryjnych i wykonania analizy HAZOP.
S-1Ocena podsumowująca: Ocena z kolokwium zaliczeniowego (wykłady).
S-3Ocena podsumowująca: Ocena przygotowanego przez studenta raportu w formie projektu.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi wykorzystać wiedzy teoretycznej do samodzielnego rozwiązania najprostszych zadań projektowych. Nie składa projektu w terminie.
3,0Student rozwiązuje proste zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii korzystając z pomocy innych. Składa projekt obarczony błędami.
3,5Student potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną i z niewielką pomocą innych rozwiązuje proste zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Składa projekt z nieznacznymi uchybieniami.
4,0Student potrafi samodzielnie rozwiązać proste zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Oddaje projekt, w którym występują nieliczne i niedyskwalifikujące projektu błędy.
4,5Student potrafi samodzielnie rozwiązać zadania projektowe związane z oceną zagrożeń w instalacjach zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Potrafi przeprowadzić jakościową analizę ryzyka. Oddaje w terminie projekt, w którym nie ma znaczących błędów.
5,0Student potrafi samodzielnie wykonać ocenę zagrożeń i przeprowadzić całościową analizę ryzyka instalacji zwiększonego i dużego ryzyka wystąpienia awarii. Oddaje w terminie bezbłędnie wykonany projekt.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięICHP_1A_C18_K02Student ma świadomość pozatechnicznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Zajęcia projektowe uczą pracy zespołowej i wykorzystania potencjału członków grupy
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówICHP_1A_K02ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z unormowaniami prawnymi w zakresie bezpieczeństwa procesowego, które obowiązują w krajach Unii Europejskiej i w Polsce
C-2Ukształtowanie umiejętności przeprowadzenia analizy zagrożeń i analizy ryzyka
C-3Zdobycie przez studenta umiejętności zabezpieczania instalacji o zwiększonym oraz dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej.
Treści programoweT-P-1Wykonanie projektu zbiornika do magazynowania substancji niebezpiecznej lub oszacowanie zagrożeń, które mogą powstać po uwolnieniu się substancji niebezpiecznej na instalacji procesowej. Każdy z projektów musi zawierać wyniki stosowanych analiz stosowanych w bezpieczeństwie procesowym oraz symulacji zagrożeń wykonanej w programie ALOHA. Indywidualne lub grupowe projekty będą wykonywane podczas zajęć projektowych zgodnie z przedstawionym studentom na początku semestru harmonogramem. Projekt będzie oceniany w sposób ciągły w celu eliminacji błędów, dlatego też studenci będą zobligowani do dostarczania swoich prac w wyznaczonych przez prowadzącego terminach.
T-W-6Analiza bezpieczeństwa procesu, listy kontrolne, klasyfikacje, analiza niezawodności ludzkiej, studium zagrożeń i zdolności operacyjnych HAZOP
T-W-4Model zarządzania ryzykiem procesowym: matryca ryzyka, miara, kryteria i zasady akceptacji ryzyka. Analiza jakościowa ryzyka.
T-W-3Systemy bezpieczeństwa i ochrony – trójwarstwowy system zabezpieczeń. Identyfikacja zagrożeń.
T-W-7Konstrukcja drzewa zdarzeń. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa zdarzeń.
T-W-5Konstrukcja i analiza ilościowa diagramu przyczyn i skutków - analiza HAZOP.
T-W-8Konstrukcja drzewa błędów. Analiza jakościowa i ilościowa drzewa błędów. Prawdopodobieństwo wystąpienia awarii.
T-W-10Pożary, wybuchy i skażenia toksyczne. Modele wypływu substancji niebezpiecznych do otoczenia. Symulowanie zagrożeń uwolnienia się substancji niebezpiecznej na przykładzie programu ALOHA.
Metody nauczaniaM-1Metoda podająca: wykład informacyjny.
M-2Metoda praktyczna: ćwiczenia projektowe.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena poprawności przygotowania scenariuszy awaryjnych i wykonania analizy HAZOP.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń związanych ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych. Nie ma świadomości, jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii
3,0Student w stopniu dostatecznym rozumie zagrożenia związane ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych oraz jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii
3,5Student w znacznym stopniu rozumie zagrożenia związane ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych oraz jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii
4,0Student ma dobra świadomość zagrożeń związanych ze stosowaniem produktów i procesów chemicznych. Rozumie jakie skutki może mieć niewłaściwe zabezpieczenie instalacji stwarzających duże ryzyko wystąpienia awarii. Rozumie konieczność ścisłego przestrzegania zasad BHP na terenie instalacji zagrożonych dużym ryzykiem wystąpienia awarii
4,5Student rozumie konieczność ścisłego przestrzegania zasad BHP na terenie instalacji zagrożonych dużym ryzykiem wystąpienia awarii . Zna skutki decyzji podejmowanych w działalności inżynierskiej
5,0Student rozumie konieczność ścisłego przestrzegania zasad BHP na terenie instalacji zagrożonych dużym ryzykiem wystąpienia awarii . Zna skutki decyzji podejmowanych w działalności inżynierskiej, w tym jej wpływ na środowisko, i związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje.