Wydział Ekonomiczny - Ekonomia (S1)
Sylabus przedmiotu Historia gospodarcza:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ekonomia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | licencjat | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Historia gospodarcza | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Ekonomii, Finansów i Rachunkowości | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Janusz Myszczyszyn <Janusz.Myszczyszyn@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 2 | Grupa obieralna | 2 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawy mikroekonomii, makroekonomia, historia myśli ekonomicznej oraz historii powszechnej. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem nauczania przedmiotu jest poznanie dziedzictwa intelektualnego, praw i warunków ewolucji struktur i organizacji życia społeczno-gospodarczego człowieka począwszy od zarania dziejów do czasów współczenych. |
| C-2 | Materiał przekazany studentom ma dostarczyć wiedzy, jaką współczesny ekonomista (menadżer) powinien posiadać na temat genezy, etapów rozwoju instytucji systemu gospodarki rynkowej. |
| C-3 | Celem przedmiotu jest także wykazanie związku między myślą ekonomiczną a praktyką życia społeczno-gospodarczego w procesach rozwojowych w przeszłości, powiązanie historii gospodarczej z mikro i makroekonomią, poszukiwanie i wskazywanie podobieństw i różnic w rozwiązaniach w przeszłości i we współczesności. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Najdawniejsze dzieje gospodarcze człowieka. | 3 |
| T-A-2 | Gospodarka czasów starożytnych, antycznych i w średniowieczu. | 4 |
| T-A-3 | Wielkie odkrycia geograficzne a rozwój gospodarczy świata. | 3 |
| T-A-4 | Wpływ rewolucji przemysłowej (przewrotu technicznego) na zmiany w funkcjonowaniu społeczeństw. Rola Anglii jako pioniera industrializacji i mocarstwa gospodarczego. | 5 |
| T-A-5 | Przemiany polityczno-gospodarcze w Europie i Ameryce w XVIII i końca XIX w. | 4 |
| T-A-6 | Przemiany polityczno-gospodarcze ze szczególnym uwzglednieniem ziem polskich (XIX i początki XX w.). | 3 |
| T-A-7 | Rozwój gospodarczy świata w XX w. (do II wojny światowej). | 3 |
| T-A-8 | Rozwój gospodarczy świata po II wojnie światowej. | 3 |
| T-A-9 | Społeczeństwo postindustrialne w XX w. i początkach XXI w. | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-A-2 | Przygotowanie się do zajęć | 6 |
| A-A-3 | Analiza wskazanej literatury i innych źródeł informacji. | 5 |
| A-A-4 | Przygotowanie prezentacji na zadany temat. | 5 |
| A-A-5 | Przygotowanie się do zaliczenia | 6 |
| A-A-6 | Konsultacje | 6 |
| A-A-7 | Zaliczenie | 2 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny. |
| M-2 | Dyskusja dydaktyczna |
| M-3 | Prezentacje studentów na zadany temat. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena przezentacji przygotowanej przez studentów na zadany temat. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Ocena zaliczeniowa. |
| S-3 | Ocena formująca: Aktywność studenta podczas zajęć audytoryjnych. |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| E_1A_O17_W01 Definiowanie podstawowych zagadnień ekonomicznych związanych z istotą i zasadami funkcjonowania gospodarki na przestzreni wieków związnych z gospodarczą działnością człowieka | E_1A_W01 | — | C-1, C-2, C-3 | T-A-6, T-A-1, T-A-5, T-A-7, T-A-9, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-8 | M-1, M-3 | S-1, S-2 |
| E_1A_O17_W02 Objaśnianie zasad działania mechanizmów w gospodarce oraz roli człowienka w tworzeniu nowych instytucji w celu postępu cywilizacyjnego i rozwoju społeczno-gospodarczego na przestrzeni wieków. | E_1A_W13 | — | C-1 | T-A-6, T-A-5, T-A-7, T-A-9, T-A-3, T-A-4, T-A-8 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
| E_1A_O17_W03 Tłumaczenie zagadnień związanych z koniecznością zmian i głównych przyczyn i determinat wzrostu i rozwoju gospodraczego w poszczególnych okresach historycznych. | E_1A_W04 | — | C-2, C-3 | T-A-6, T-A-5, T-A-7, T-A-9, T-A-3, T-A-4, T-A-8 | M-1, M-2 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| E_1A_O17_U01 Analizuje zachowania podmiotów gospodarczych ze szczególnym uwzględnieniem roli państwa w gospodrace na przestrzeni wieków | E_1A_U01 | — | C-2 | T-A-5, T-A-7, T-A-9, T-A-8 | M-1, M-3 | S-1, S-2 |
| E_1A_O17_U02 Nakreśla kierunki zmian w gospodarce i funkcjonowaniu społeczeństw, podziale pracy, roli postęu technicznego i technologicznego, oddziaływania wydarzeń historycznych (wojny, klęski elementarne) na przestrzeni wików | E_1A_U08 | — | C-2 | T-A-1, T-A-5, T-A-7, T-A-9, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-8 | M-1, M-2 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| E_1A_O17_K01 Zdolny do obiektywnego formułownia wniosków dotyczących funkcjonowania gospodarki w poszczególnych okresach historycznych | E_1A_K09 | — | C-2, C-3 | T-A-6, T-A-1, T-A-5, T-A-7, T-A-9, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-8 | M-1, M-2 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| E_1A_O17_W01 Definiowanie podstawowych zagadnień ekonomicznych związanych z istotą i zasadami funkcjonowania gospodarki na przestzreni wieków związnych z gospodarczą działnością człowieka | 2,0 | Student nie ma podstawowej wiedzy dotyczacej definicji i zasad funkcjonowania gospodarki na przestrzeni wieków. Nie zna istoty, ani koniecznosci zmian w funkcjonowaniu gospodarki i społeczeństw. Nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu historii powszechnej oraz ekonomicznych efektów zmian. Nie zna dorobku mysli ekonomicznej na przestrzeni wieków. Nie uczęszczał na zajęcia projektowe. |
| 3,0 | Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoil zasadnicze tresci programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy srednio zainteresowany (czesciowo obojetny), w zakresie wyrazania wiedzy popełnia wiele drobnych błedów w tresci i jezyku (jakosc wypowiedzi w przewazajacej mierze błedna), - nie zawsze chetny do wyrazania opinii i uczestnictwa w dyskusji. | |
| 3,5 | Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoil zasadnicze tresci programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy srednio zainteresowany, w zakresie wyrazania wiedzy drobne błedy w tresci i jezyku . - z pomoca potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpły na funkcjonowanie gospodarki.. | |
| 4,0 | Student: - w zakresie wiedzy opanował niemal cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanowal nieomal poprawnie całosc zakresu materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze tresci programowe prawie dokładnie, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje zainteresowanie, - z niewielką pomoca potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpły na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 4,5 | Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie tresci programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duze zainteresowanie, -w zakresie wyrazania wiedzy i sposobu wypowiedzi nie ma niemal zadnych potknięć, - z minimalną pomoca potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpły na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 5,0 | Student; - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy- bez zastrzeżeń, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duze zainteresowanie-ciekawosc poznawcza, - odpowiada poprawnym jezykiem, prawidłowo i pewnie, - samodzielnie potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpły na funkcjonowanie gospodarki. | |
| E_1A_O17_W02 Objaśnianie zasad działania mechanizmów w gospodarce oraz roli człowienka w tworzeniu nowych instytucji w celu postępu cywilizacyjnego i rozwoju społeczno-gospodarczego na przestrzeni wieków. | 2,0 | Student nie ma podstawowej wiedzy dotyczacej definicji i zasad funkcjonowania gospodarki na przestrzeni wieków. Nie zna istoty, ani koniecznosci zmian w funkcjonowaniu gospodarki i społeczeństw. Nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu historii powszechnej oraz ekonomicznych efektów zmian. Nie zna dorobku mysli ekonomicznej na przestrzeni wieków. Nie uczęszczał na zajęcia projektowe. |
| 3,0 | Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoil zasadnicze tresci programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy srednio zainteresowany (czesciowo obojetny), w zakresie wyrazania wiedzy popełnia wiele drobnych błedów w tresci i jezyku (jakosc wypowiedzi w przewazajacej mierze błedna), - nie zawsze chetny do wyrazania opinii i uczestnictwa w dyskusji. | |
| 3,5 | Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany, w zakresie wyrażania wiedzy drobne bledy w treści i języku . - z pomocą potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 4,0 | Student: - w zakresie wiedzy opanował niemal cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował nieomal poprawnie całość zakresu materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje zainteresowanie, - z niewielką pomocą potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 4,5 | Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, -w zakresie wyrażania wiedzy i sposobu wypowiedzi nie ma niemal żadnych potknięć, - z minimalną pomocą potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 5,0 | Student; - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy- bez zastrzeżeń, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duze zainteresowanie-ciekawość poznawcza, - odpowiada poprawnym językiem, prawidłowo i pewnie, - samodzielnie potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. | |
| E_1A_O17_W03 Tłumaczenie zagadnień związanych z koniecznością zmian i głównych przyczyn i determinat wzrostu i rozwoju gospodraczego w poszczególnych okresach historycznych. | 2,0 | Student nie ma podstawowej wiedzy dotyczącej definicji i zasad funkcjonowania gospodarki na przestrzeni wieków. Nie zna istoty, ani konieczności zmian w funkcjonowaniu gospodarki i społeczeństw. Nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu historii powszechnej oraz ekonomicznych efektów zmian. Nie zna dorobku myśli ekonomicznej na przestrzeni wieków. Nie uczęszczał na zajęcia projektowe. |
| 3,0 | Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany (częściowo obojętny), w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele drobnych błędów w treści i języku (jakość wypowiedzi w przeważającej mierze błędna), - nie zawsze chętny do wyrażania opinii i uczestnictwa w dyskusji. | |
| 3,5 | Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy średnio zainteresowany, w zakresie wyrażania wiedzy drobne bledy w treści i języku . - z pomocą potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 4,0 | Student: - w zakresie wiedzy opanował niemal cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował nieomal poprawnie całość zakresu materiału, -w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje zainteresowanie, - z niewielką pomocą potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 4,5 | Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, -w zakresie wyrażania wiedzy i sposobu wypowiedzi nie ma niemal żadnych potknięć, - z minimalną pomocą potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. | |
| 5,0 | Student; - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, -w zakresie rozumienia wiedzy- bez zastrzeżeń, -w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duze zainteresowanie-ciekawość poznawcza, - odpowiada poprawnym językiem, prawidłowo i pewnie, - samodzielnie potrafi interpretować podstawowe wydarzenia historyczne i ich wpływ na funkcjonowanie gospodarki. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| E_1A_O17_U01 Analizuje zachowania podmiotów gospodarczych ze szczególnym uwzględnieniem roli państwa w gospodrace na przestrzeni wieków | 2,0 | Student nie potrafi scharakteryzować podstawowych założeń, metod i zachowań podmiotów gospodarczych na przestrzeni wieków. Nie widzi potrzeby i nie posiada umiejętności artykułowania i oceny zmian w gospodarce na przestrzeni wieków. Nie dostrzega gospodarczej aktywności człowieka i jej zmian w trakcie procesu historycznego. Nie uczęszczał na zajęcia projektowe. |
| 3,0 | Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatna pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy i aktywnością na zajęciach. | |
| 3,5 | Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy i aktywnością na zajęciach. | |
| 4,0 | Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy (prezentacji) aktywnością na zajęciach. | |
| 4,5 | Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia (pracy, prezentacji), wraz z aktywnością na zajęciach. | |
| 5,0 | Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia pracy, prezentacji), wraz z wybitna aktywnością na Zajęciach, - student potrafi samodzielnie wnioskować i wiązać zagadnienia teoretyczne w praktycznymi. | |
| E_1A_O17_U02 Nakreśla kierunki zmian w gospodarce i funkcjonowaniu społeczeństw, podziale pracy, roli postęu technicznego i technologicznego, oddziaływania wydarzeń historycznych (wojny, klęski elementarne) na przestrzeni wików | 2,0 | Student nie potrafi scharakteryzować podstawowych założeń, metod i zachowań podmiotów gospodarczych na przestrzeni wieków. Nie widzi potrzeby i nie posiada umiejętności artykułowania i oceny zmian w gospodarce na przestrzeni wieków. Nie dostrzega gospodarczej aktywności człowieka i jej zmian w trakcie procesu historycznego. Nie uczęszczał na zajęcia projektowe. |
| 3,0 | Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatna pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy i aktywnością na zajęciach. | |
| 3,5 | Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy i aktywnością na zajęciach. | |
| 4,0 | Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy (prezentacji) aktywnością na zajęciach. | |
| 4,5 | Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia (pracy, prezentacji), wraz z aktywnością na zajęciach. | |
| 5,0 | Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia pracy, prezentacji), wraz z wybitna aktywnością na Zajęciach, - student potrafi samodzielnie wnioskować i wiązać zagadnienia teoretyczne w praktycznymi. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| E_1A_O17_K01 Zdolny do obiektywnego formułownia wniosków dotyczących funkcjonowania gospodarki w poszczególnych okresach historycznych | 2,0 | Student nie wykazuje świadomości istoty problemów i zagadnień ekonomicznych i roli podmiotów gospodarczych i zmian w procesie historycznym. |
| 3,0 | Student wykazuje świadomość istoty problemów i zagadnien historyczno-ekonomicznych i roli podmiotów gospodarczych w rozwoju gospodarczym na przestrzeni wieków, a także zaangażowania człowieka w procesy gospodarcze w dużej mierze inspiracja ze strony nauczyciela. | |
| 3,5 | Student wykazuje świadomość istoty problemów i zagadnien historyczno-ekonomicznych i roli podmiotów gospodarczych w rozwoju gospodarczym na przestrzeni wieków, a także zaangażowania człowieka w procesy gospodarcze pod wpływem inspiracji ze strony nauczyciela. | |
| 4,0 | Student wykazuje świadomość istoty problemów i zagadnień historyczno-ekonomicznych i roli podmiotów gospodarczych w rozwoju gospodarczym na przestrzeni wieków, a także zaangażowania człowieka w procesy gospodarcze w znacznej mierze czyni to samodzielnie. | |
| 4,5 | Student wykazuje świadomość istoty problemów i zagadnień historyczno-ekonomicznych i roli podmiotów gospodarczych w rozwoju gospodarczym na przestrzeni wieków, a także zaangażowania człowieka w procesy gospodarcze w znacznej mierze czyni to samodzielnie z minimalną pomocą nauczyciela. | |
| 5,0 | Student wykazuje świadomość istoty problemów i zagadnień historyczno-ekonomicznych i roli podmiotów gospodarczych w rozwoju gospodarczym na przestrzeni wieków, a także zaangażowania człowieka w procesy gospodarcze i czyni to samodzielnie |
Literatura podstawowa
- Cameron R., Neal L., Historia gospodarcza świata, Od paleolitu do czasów najnowszych, KiW, Warszawa, 2010, 4
- Cieplewski J., Kostrowicka I, Landau Z., Tomaszewski J., Dzieje gospodarcze świata do roku 1980, PWE, Warszawa, 1985
- Kuliszer J.M., Powszechna historia gospodarcza średniowiecza i czasów nowożytnych, T I i II, KiW, Warszawa, 1961
- Skodlarski J., Historia gospodarcza, PWN, Warszawa, 2020
- Bairoch P, Economics and World History: Myths and Paradoxes., University of Chicago Press, Chicago, 1995
- Skodlarski J., Historia gospodarcza, PWN, Warszawa, 2014
- Szpak J., Historia gospodarcza powszechna, PWE, Warszawa, 2007
- Ashton T.S., The Industrial Revolution, 1760-1830, Oxford University Press, Oxford, 1997
- Maddison A., The World Economy: Historical Statistics, OECD Development Centre, Paris, 2004
Literatura dodatkowa
- Myszczyszyn J., Wpływ kolei żelaznych na wzrost gospodarczy Niemiec (1840-1913), Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2013
- Birnie A., An Economic History of Europe 1760-1930, Routledge, Oxon, 2006
- Kula W., Problemy i metody historii gospodarczej, PWE, Warszawa, 1983
- Myszczyszyn J., Wykorzystanie analizy kliometrycznej w ocenie wpływu kolei żelaznych na wzrost gospodarczy Niemiec, Wyd. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, 2019