Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Zootechnika (S1)
specjalność: Pielęgniarstwo zwierząt

Sylabus przedmiotu Higiena zwierząt i profilaktyka zootechniczna:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Zootechnika
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Higiena zwierząt i profilaktyka zootechniczna
Specjalność Pielęgniarstwo zwierząt
Jednostka prowadząca Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Aleksandra Balicka-Ramisz <Aleksandra.Balicka-Ramisz@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Bogumiła Pilarczyk <Bogumila.Pilarczyk@zut.edu.pl>, Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 6,0 ECTS (formy) 6,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW5 35 2,00,42egzamin
zajęcia terenoweT5 5 0,20,29zaliczenie
laboratoriaL5 40 3,80,29zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1znajomość zagadnień związanych z hodowlą zwierząt gospodarskich i fizjologią

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1zapoznanie studentów z czynnikami wpływającymi na mikroklimat pomieszczeń inwentarskich
C-2zapoznanie studentów z wpływem określonych czynników środowiska hodowlanego na zdrowie i produkcyjność zwierząt
C-3zapoznanie studentów z zasadami prewencji i profilaktyki zootechnicznej
C-4wykształcenie umiejętności analizy i oceny parametrów środowiska hodowlanego warunkujących stan zdrowotny i dobrostan zwierząt

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Fotoklimat pomieszczeń inwentarskich. Promieniowanie słoneczne. Wpływ promieniowania na zwierzęta. Metody pomiaru natężenia promieniowania. Oświetlenie naturalne i sztuczne. Wskaźniki oświetlenia.3
T-L-2Termoregulacja i termometria. Rozkład temperatur wg Bianca. Wpływ temperatury na zdrowotność i produkcyjność zwierząt. Pomiar temperatury i wilgotność powietrza. Wskaźniki wilgotności. Układy termiczno – wilgotnościowe3
T-L-3Chemiczne zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach gospodarskich. Metody oznaczania szkodliwych domieszek gazowych w pomieszczeniach inwentarskich. Biologiczne zanieczyszczenia powietrza. Metody oznaczania drobnoustrojów w powietrzu pomieszczeń inwentarskich. Zapylenie i mikroflora powietrzu pomieszczeń, metody oznaczania3
T-L-4Metody sumarycznej oceny wyników klimatycznych. Ochładzanie i katatermometria. Techniki pomiarów katatermometrycznych. Ruch powietrza i anemometria. Sposoby pomiaru ruchu powietrza. Ciśnienie atmosferyczne i barometria. Pomiar ciśnienia atmosferycznego3
T-L-5Wentylacja pomieszczeń inwentarskich dla zwierząt. Zajęcia projektowe3
T-L-6Ciepłochronność pomieszczeń inwentarskich. Bilans cieplny budynku inwentarskiego. Zajęcia projektowe3
T-L-7Ocena środowiska hodowlanego metodą inwentaryzacji zoohigienicznej. Ocena ankiet inwentaryzacyjnych stosowanych w praktyce. Analiza prac związanych z realizacją inwentaryzacji obiektów hodowlanych. Ocena funkcjonalnej wartości budynków dla zwierząt. Bonitacja czynników środowiska hodowlanego4
T-L-8Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Oznaczanie właściwości fizycznych i chemicznych wody pitnej4
T-L-9Wybrane metody rozpoznawcze schorzeń pasożytniczych3
T-L-10Higiena wymienia i pozyskania mleka. Metody stosowane w praktycznym wykrywaniu zapalenia wymienia. Rozpoznawanie stanów zapalnych wymienia. Zapobieganie i zwalczanie mastitis (zasuszanie pod osłoną antybiotyków, leczenie w czasie zasuszania).3
T-L-11Higiena racic. Pielęgnacja racic – najczęściej występujące schorzenia. Cel i zasady korekcji racic. Rozpoznawanie schorzeń racic3
T-L-12Higiena kopyt. Pielęgnacja kopyt – rozpoznawanie najczęściej występujących schorzeń. Elementy podkownictwa3
T-L-13Repetytorium połączone z prezentacją filmową niektórych chorób zwierząt gospodarskich. Zaliczenie ćwiczeń2
40
zajęcia terenowe
T-T-1Postępowanie ze zwierzętami. Zasady obchodzenia się ze zwierzętami. Metody poskramiania świń, bydła, trzody chlewnej, owiec i koni. Badanie kliniczne zwierząt zdrowych (badanie ciepłoty ciała, tętna i oddechów, błon śluzowych, węzłów chłonnych). Udzielanie pomocy w nagłych wypadkach i zachorowaniach. Sposoby podawania leków. Apteczka weterynaryjna5
5
wykłady
T-W-1Definicja zoohigieny. Elementy środowiska.(Pojęcie środowiska naturalnego i hodowlanego. Rola zoohigieny w produkcji zwierzęcej. Rozdźwięk środowiska. Pojęcia: profilaktyka, metafilaktyka, adaptacja, aklimatyzacja.2
T-W-2Gleba- jako element środowiska oraz jej znaczenie w produkcji zwierzęcej. Skład gleby. Podział na frakcje mechaniczne . Właściwości fizyczne, chemiczne i cieplne gleby. Ocena sanitarno-zoohigieniczna. Makro- i mikroelementy. Choroby związane z niedoborem makro- i mikroelementów.2
T-W-3Mikroklimat pomieszczeń inwentarskich. Ogólne wymogi zoohigieniczne Ciepłochronność budynków inwentarskich. Źródła pochodzenia wilgotności w budynkach inwentarskich. Szkodliwe domieszki gazowe w budynkach inwentarskich. Mechaniczne zanieczyszczenia powietrza2
T-W-4Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Higieniczne znaczenie wody. Ścieki- ich wykorzystanie i unieszkodliwianie. Źródła wody pitnej. Badania fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody. Procesy samooczyszczania wody. Oczyszczanie i odkażanie wody . Normy oceny jakości wody pitnej.2
T-W-5Zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Higiena i utylizacja odchodów zwierzęcych. Oczyszczalnie ścieków.2
T-W-6Warunki higieniczne pomieszczeń dla zwierząt. Planowanie budynków sanitarno-higieniczna ocena poszczególnych części budynków inwentarskich2
T-W-7Przygotowanie zwierząt do okresu pastwiskowego. Higiena wybiegów, okólników i pastwisk. Higieniczna ocena pasz. Choroby związane ze złym pastwiskowaniem zwierząt.2
T-W-8Zabiegi sanitarno-higieniczne stosowane w budynkach inwentarskich. Pojęcia dezynfekcji, deratyzacji i dehelmintyzacji. Sposoby i terminy ich wykonywania.2
T-W-9Higiena skóry oraz narządów ruchu. Krótka charakterystyka schorzeń kończyn wynikających ze złej pielęgnacji oraz zapobieganie ich powstawaniu.2
T-W-10Higiena produkcji mleka (Europejski Kodeks Higieny dla gospodarstw produkujących mleko). Sposoby zwalczania mastitis. Drobnoustroje chorobotwórcze odpowiedzialne za mastitis. Program zwalczania mastitis wg MFM. Podział schorzeń wymion wg MFM. Ogólne warunki utrzymania urządzeń i sprzętu używanego do doju. Zmiany w składzie chemicznym mleka krów chorych.3
T-W-11Stres i przeciwdziałanie .Zabiegi pielęgnacyjne wykonywane u zwierząt, postępowanie ze zwierzętami. Zasady BHP przy obsłudze zwierząt.2
T-W-12Przyczyny występowania chorób niezakaźnych. Zatrucia metalami ciężkimi (ołów, kadm, rtęć, arsen). Zatrucia paszowe (nawozy mineralne, odpady przemysłowe). Zapobieganie2
T-W-13Choroby zakaźne i inwazyjne zwierząt gospodarskich- krótka charakterystyka jednostek chorobowych. Konsekwencje ekonomiczne, organizacja zapobiegania. Programy profilaktyczne.2
T-W-14Badania przedubojowe zwierząt. Cel i postępowanie w przypadkach wykrycia objawów chorobowych. Wady główne i zwrotne Rodzaje ubojów. Urzędowe badania poubojowe mięsa zwierząt. Plan badania makroskopowego zwierząt gospodarskich. Rodzaje badań (rutynowe i szczegółowe).2
T-W-15Zgłaszanie , wykrywanie i likwidacja chorób zakaźnych zwierząt. Wykaz chorób zakaźnych podlegających obowiązkowi zgłaszania i zwalczania2
T-W-16Ocena sanitarna mięsa. Znakowanie mięsa oraz produktów pochodzenia zwierzęcego. Wzory weterynaryjnego oznakowania mięsa.Choroby odzwierzęce jako choroby zawodowe. Profilaktyka i zapobieganie. Choroby przywleczone i związane z podróżami (wykaz i charakterystyka najważniejszych z nich). Profilaktyka i zapobieganie.2
T-W-17Zwalczanie chorób przez wydanie pisemnej decyzji administracyjnej. Rola Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej w zwalczaniu chorób.2
35

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach40
A-L-2Samodzielne przygotowanie do zajęć20
A-L-3Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń20
A-L-4Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń18
A-L-5Konsultacje15
A-L-6PIsemne zaliczenie2
115
zajęcia terenowe
A-T-1Uczestniczenie w zajęciach5
A-T-2Przygotowanie do zajęć1
6
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach35
A-W-2samodzielne studiowanie tematyki wykładów8
A-W-3przygotowanie do zaliczenia wykladów10
A-W-4Konsultacje5
A-W-5Egzamin, pisemny2
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny
M-2objaśnienie
M-3ćwiczenie laboratoryjne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
S-2Ocena formująca: zaliczenie ustne
S-3Ocena formująca: odpowiedź ustna

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZOP-S1-C10_W01
omawia wpływ czynników środowiska hodowlanego na zdrowie i produkcyjność zwierząt gospodarskich
ZO_1A_W14C-2, C-1T-L-8, T-L-2, T-L-5, T-L-1, T-L-3, T-W-9, T-W-2, T-W-12, T-W-6, T-W-4, T-W-13, T-W-5, T-W-3, T-W-10, T-W-8, T-W-7, T-W-1M-1, M-2S-3, S-1
ZO_1A_ZOP-S1-C10_W02
omawia zasady prewencji i profilaktyki zootechnicznej
ZO_1A_W14C-3T-L-10, T-L-9, T-L-12, T-L-11, T-W-14, T-W-17, T-W-11, T-W-12, T-W-15, T-W-13, T-W-8, T-W-7, T-W-16M-1, M-2, M-3S-3, S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZOP-S1-C10_U01
analizuje i ocenia parametry środowiska hodowlanego warunkujących stan zdrowotny i dobrostan zwierząt
ZO_1A_U14, ZO_1A_U09, ZO_1A_U11C-4T-L-8, T-L-2, T-L-10, T-L-7, T-L-12, T-L-5, T-L-6, T-L-4, T-L-11, T-L-1, T-L-3, T-W-6, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-W-8, T-W-1M-1, M-2, M-3S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZOP-S1-C10_K01
przejawia przekonanie o konieczności zapewnienia zwierzętom hodowlanym optymalnych warunków bytowania, zarówno w aspekcie fizycznym jak i psychicznym
ZO_1A_K02C-4T-L-9, T-L-12M-3S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZOP-S1-C10_W01
omawia wpływ czynników środowiska hodowlanego na zdrowie i produkcyjność zwierząt gospodarskich
2,0- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
3,0- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
3,5- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
4,0- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie całość zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
4,5- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
5,0- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
ZO_1A_ZOP-S1-C10_W02
omawia zasady prewencji i profilaktyki zootechnicznej
2,0- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
3,0- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
3,5- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
4,0- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie całość zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
4,5- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
5,0- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZOP-S1-C10_U01
analizuje i ocenia parametry środowiska hodowlanego warunkujących stan zdrowotny i dobrostan zwierząt
2,0nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową
3,0radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
3,5potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
4,0samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
4,5samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
5,0samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZOP-S1-C10_K01
przejawia przekonanie o konieczności zapewnienia zwierzętom hodowlanym optymalnych warunków bytowania, zarówno w aspekcie fizycznym jak i psychicznym
2,0
3,0Student zna czynniki środowiska hodowlanego mające wpływ na zdrowie i produkcyjność zwierząt. W ogólnym stopniu omawia je.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Kołacz R., Dobrzański Z., Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich, Wyd. Akademii Rolniczej, Wrocław, 2006
  2. Kośla T., Metody badań z higieny zwierząt i prewencji weterynaryjnej, Wyd. SGGW, Warszawa, 2011
  3. Rokicki E., Kolbuszowski T, Wybrane zagadnienia z medycyny weterynaryjnej, Wyd. SGGW, Warszawa, 1999

Literatura dodatkowa

  1. Ashenburg K., Historia brudu, Bellona, Warszawa, 2009, 1

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Fotoklimat pomieszczeń inwentarskich. Promieniowanie słoneczne. Wpływ promieniowania na zwierzęta. Metody pomiaru natężenia promieniowania. Oświetlenie naturalne i sztuczne. Wskaźniki oświetlenia.3
T-L-2Termoregulacja i termometria. Rozkład temperatur wg Bianca. Wpływ temperatury na zdrowotność i produkcyjność zwierząt. Pomiar temperatury i wilgotność powietrza. Wskaźniki wilgotności. Układy termiczno – wilgotnościowe3
T-L-3Chemiczne zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach gospodarskich. Metody oznaczania szkodliwych domieszek gazowych w pomieszczeniach inwentarskich. Biologiczne zanieczyszczenia powietrza. Metody oznaczania drobnoustrojów w powietrzu pomieszczeń inwentarskich. Zapylenie i mikroflora powietrzu pomieszczeń, metody oznaczania3
T-L-4Metody sumarycznej oceny wyników klimatycznych. Ochładzanie i katatermometria. Techniki pomiarów katatermometrycznych. Ruch powietrza i anemometria. Sposoby pomiaru ruchu powietrza. Ciśnienie atmosferyczne i barometria. Pomiar ciśnienia atmosferycznego3
T-L-5Wentylacja pomieszczeń inwentarskich dla zwierząt. Zajęcia projektowe3
T-L-6Ciepłochronność pomieszczeń inwentarskich. Bilans cieplny budynku inwentarskiego. Zajęcia projektowe3
T-L-7Ocena środowiska hodowlanego metodą inwentaryzacji zoohigienicznej. Ocena ankiet inwentaryzacyjnych stosowanych w praktyce. Analiza prac związanych z realizacją inwentaryzacji obiektów hodowlanych. Ocena funkcjonalnej wartości budynków dla zwierząt. Bonitacja czynników środowiska hodowlanego4
T-L-8Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Oznaczanie właściwości fizycznych i chemicznych wody pitnej4
T-L-9Wybrane metody rozpoznawcze schorzeń pasożytniczych3
T-L-10Higiena wymienia i pozyskania mleka. Metody stosowane w praktycznym wykrywaniu zapalenia wymienia. Rozpoznawanie stanów zapalnych wymienia. Zapobieganie i zwalczanie mastitis (zasuszanie pod osłoną antybiotyków, leczenie w czasie zasuszania).3
T-L-11Higiena racic. Pielęgnacja racic – najczęściej występujące schorzenia. Cel i zasady korekcji racic. Rozpoznawanie schorzeń racic3
T-L-12Higiena kopyt. Pielęgnacja kopyt – rozpoznawanie najczęściej występujących schorzeń. Elementy podkownictwa3
T-L-13Repetytorium połączone z prezentacją filmową niektórych chorób zwierząt gospodarskich. Zaliczenie ćwiczeń2
40

Treści programowe - zajęcia terenowe

KODTreść programowaGodziny
T-T-1Postępowanie ze zwierzętami. Zasady obchodzenia się ze zwierzętami. Metody poskramiania świń, bydła, trzody chlewnej, owiec i koni. Badanie kliniczne zwierząt zdrowych (badanie ciepłoty ciała, tętna i oddechów, błon śluzowych, węzłów chłonnych). Udzielanie pomocy w nagłych wypadkach i zachorowaniach. Sposoby podawania leków. Apteczka weterynaryjna5
5

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Definicja zoohigieny. Elementy środowiska.(Pojęcie środowiska naturalnego i hodowlanego. Rola zoohigieny w produkcji zwierzęcej. Rozdźwięk środowiska. Pojęcia: profilaktyka, metafilaktyka, adaptacja, aklimatyzacja.2
T-W-2Gleba- jako element środowiska oraz jej znaczenie w produkcji zwierzęcej. Skład gleby. Podział na frakcje mechaniczne . Właściwości fizyczne, chemiczne i cieplne gleby. Ocena sanitarno-zoohigieniczna. Makro- i mikroelementy. Choroby związane z niedoborem makro- i mikroelementów.2
T-W-3Mikroklimat pomieszczeń inwentarskich. Ogólne wymogi zoohigieniczne Ciepłochronność budynków inwentarskich. Źródła pochodzenia wilgotności w budynkach inwentarskich. Szkodliwe domieszki gazowe w budynkach inwentarskich. Mechaniczne zanieczyszczenia powietrza2
T-W-4Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Higieniczne znaczenie wody. Ścieki- ich wykorzystanie i unieszkodliwianie. Źródła wody pitnej. Badania fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody. Procesy samooczyszczania wody. Oczyszczanie i odkażanie wody . Normy oceny jakości wody pitnej.2
T-W-5Zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Higiena i utylizacja odchodów zwierzęcych. Oczyszczalnie ścieków.2
T-W-6Warunki higieniczne pomieszczeń dla zwierząt. Planowanie budynków sanitarno-higieniczna ocena poszczególnych części budynków inwentarskich2
T-W-7Przygotowanie zwierząt do okresu pastwiskowego. Higiena wybiegów, okólników i pastwisk. Higieniczna ocena pasz. Choroby związane ze złym pastwiskowaniem zwierząt.2
T-W-8Zabiegi sanitarno-higieniczne stosowane w budynkach inwentarskich. Pojęcia dezynfekcji, deratyzacji i dehelmintyzacji. Sposoby i terminy ich wykonywania.2
T-W-9Higiena skóry oraz narządów ruchu. Krótka charakterystyka schorzeń kończyn wynikających ze złej pielęgnacji oraz zapobieganie ich powstawaniu.2
T-W-10Higiena produkcji mleka (Europejski Kodeks Higieny dla gospodarstw produkujących mleko). Sposoby zwalczania mastitis. Drobnoustroje chorobotwórcze odpowiedzialne za mastitis. Program zwalczania mastitis wg MFM. Podział schorzeń wymion wg MFM. Ogólne warunki utrzymania urządzeń i sprzętu używanego do doju. Zmiany w składzie chemicznym mleka krów chorych.3
T-W-11Stres i przeciwdziałanie .Zabiegi pielęgnacyjne wykonywane u zwierząt, postępowanie ze zwierzętami. Zasady BHP przy obsłudze zwierząt.2
T-W-12Przyczyny występowania chorób niezakaźnych. Zatrucia metalami ciężkimi (ołów, kadm, rtęć, arsen). Zatrucia paszowe (nawozy mineralne, odpady przemysłowe). Zapobieganie2
T-W-13Choroby zakaźne i inwazyjne zwierząt gospodarskich- krótka charakterystyka jednostek chorobowych. Konsekwencje ekonomiczne, organizacja zapobiegania. Programy profilaktyczne.2
T-W-14Badania przedubojowe zwierząt. Cel i postępowanie w przypadkach wykrycia objawów chorobowych. Wady główne i zwrotne Rodzaje ubojów. Urzędowe badania poubojowe mięsa zwierząt. Plan badania makroskopowego zwierząt gospodarskich. Rodzaje badań (rutynowe i szczegółowe).2
T-W-15Zgłaszanie , wykrywanie i likwidacja chorób zakaźnych zwierząt. Wykaz chorób zakaźnych podlegających obowiązkowi zgłaszania i zwalczania2
T-W-16Ocena sanitarna mięsa. Znakowanie mięsa oraz produktów pochodzenia zwierzęcego. Wzory weterynaryjnego oznakowania mięsa.Choroby odzwierzęce jako choroby zawodowe. Profilaktyka i zapobieganie. Choroby przywleczone i związane z podróżami (wykaz i charakterystyka najważniejszych z nich). Profilaktyka i zapobieganie.2
T-W-17Zwalczanie chorób przez wydanie pisemnej decyzji administracyjnej. Rola Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej w zwalczaniu chorób.2
35

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach40
A-L-2Samodzielne przygotowanie do zajęć20
A-L-3Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń20
A-L-4Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń18
A-L-5Konsultacje15
A-L-6PIsemne zaliczenie2
115
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - zajęcia terenowe

KODForma aktywnościGodziny
A-T-1Uczestniczenie w zajęciach5
A-T-2Przygotowanie do zajęć1
6
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach35
A-W-2samodzielne studiowanie tematyki wykładów8
A-W-3przygotowanie do zaliczenia wykladów10
A-W-4Konsultacje5
A-W-5Egzamin, pisemny2
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięZO_1A_ZOP-S1-C10_W01omawia wpływ czynników środowiska hodowlanego na zdrowie i produkcyjność zwierząt gospodarskich
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_W14posiada wiedzę z zakresu kształtowania środowiska zoohigienicznego oraz jego wpływu na produkcyjność i dobrostan zwierząt
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studentów z wpływem określonych czynników środowiska hodowlanego na zdrowie i produkcyjność zwierząt
C-1zapoznanie studentów z czynnikami wpływającymi na mikroklimat pomieszczeń inwentarskich
Treści programoweT-L-8Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Oznaczanie właściwości fizycznych i chemicznych wody pitnej
T-L-2Termoregulacja i termometria. Rozkład temperatur wg Bianca. Wpływ temperatury na zdrowotność i produkcyjność zwierząt. Pomiar temperatury i wilgotność powietrza. Wskaźniki wilgotności. Układy termiczno – wilgotnościowe
T-L-5Wentylacja pomieszczeń inwentarskich dla zwierząt. Zajęcia projektowe
T-L-1Fotoklimat pomieszczeń inwentarskich. Promieniowanie słoneczne. Wpływ promieniowania na zwierzęta. Metody pomiaru natężenia promieniowania. Oświetlenie naturalne i sztuczne. Wskaźniki oświetlenia.
T-L-3Chemiczne zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach gospodarskich. Metody oznaczania szkodliwych domieszek gazowych w pomieszczeniach inwentarskich. Biologiczne zanieczyszczenia powietrza. Metody oznaczania drobnoustrojów w powietrzu pomieszczeń inwentarskich. Zapylenie i mikroflora powietrzu pomieszczeń, metody oznaczania
T-W-9Higiena skóry oraz narządów ruchu. Krótka charakterystyka schorzeń kończyn wynikających ze złej pielęgnacji oraz zapobieganie ich powstawaniu.
T-W-2Gleba- jako element środowiska oraz jej znaczenie w produkcji zwierzęcej. Skład gleby. Podział na frakcje mechaniczne . Właściwości fizyczne, chemiczne i cieplne gleby. Ocena sanitarno-zoohigieniczna. Makro- i mikroelementy. Choroby związane z niedoborem makro- i mikroelementów.
T-W-12Przyczyny występowania chorób niezakaźnych. Zatrucia metalami ciężkimi (ołów, kadm, rtęć, arsen). Zatrucia paszowe (nawozy mineralne, odpady przemysłowe). Zapobieganie
T-W-6Warunki higieniczne pomieszczeń dla zwierząt. Planowanie budynków sanitarno-higieniczna ocena poszczególnych części budynków inwentarskich
T-W-4Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Higieniczne znaczenie wody. Ścieki- ich wykorzystanie i unieszkodliwianie. Źródła wody pitnej. Badania fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody. Procesy samooczyszczania wody. Oczyszczanie i odkażanie wody . Normy oceny jakości wody pitnej.
T-W-13Choroby zakaźne i inwazyjne zwierząt gospodarskich- krótka charakterystyka jednostek chorobowych. Konsekwencje ekonomiczne, organizacja zapobiegania. Programy profilaktyczne.
T-W-5Zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Higiena i utylizacja odchodów zwierzęcych. Oczyszczalnie ścieków.
T-W-3Mikroklimat pomieszczeń inwentarskich. Ogólne wymogi zoohigieniczne Ciepłochronność budynków inwentarskich. Źródła pochodzenia wilgotności w budynkach inwentarskich. Szkodliwe domieszki gazowe w budynkach inwentarskich. Mechaniczne zanieczyszczenia powietrza
T-W-10Higiena produkcji mleka (Europejski Kodeks Higieny dla gospodarstw produkujących mleko). Sposoby zwalczania mastitis. Drobnoustroje chorobotwórcze odpowiedzialne za mastitis. Program zwalczania mastitis wg MFM. Podział schorzeń wymion wg MFM. Ogólne warunki utrzymania urządzeń i sprzętu używanego do doju. Zmiany w składzie chemicznym mleka krów chorych.
T-W-8Zabiegi sanitarno-higieniczne stosowane w budynkach inwentarskich. Pojęcia dezynfekcji, deratyzacji i dehelmintyzacji. Sposoby i terminy ich wykonywania.
T-W-7Przygotowanie zwierząt do okresu pastwiskowego. Higiena wybiegów, okólników i pastwisk. Higieniczna ocena pasz. Choroby związane ze złym pastwiskowaniem zwierząt.
T-W-1Definicja zoohigieny. Elementy środowiska.(Pojęcie środowiska naturalnego i hodowlanego. Rola zoohigieny w produkcji zwierzęcej. Rozdźwięk środowiska. Pojęcia: profilaktyka, metafilaktyka, adaptacja, aklimatyzacja.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-2objaśnienie
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: odpowiedź ustna
S-1Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
3,0- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
3,5- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
4,0- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie całość zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
4,5- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
5,0- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięZO_1A_ZOP-S1-C10_W02omawia zasady prewencji i profilaktyki zootechnicznej
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_W14posiada wiedzę z zakresu kształtowania środowiska zoohigienicznego oraz jego wpływu na produkcyjność i dobrostan zwierząt
Cel przedmiotuC-3zapoznanie studentów z zasadami prewencji i profilaktyki zootechnicznej
Treści programoweT-L-10Higiena wymienia i pozyskania mleka. Metody stosowane w praktycznym wykrywaniu zapalenia wymienia. Rozpoznawanie stanów zapalnych wymienia. Zapobieganie i zwalczanie mastitis (zasuszanie pod osłoną antybiotyków, leczenie w czasie zasuszania).
T-L-9Wybrane metody rozpoznawcze schorzeń pasożytniczych
T-L-12Higiena kopyt. Pielęgnacja kopyt – rozpoznawanie najczęściej występujących schorzeń. Elementy podkownictwa
T-L-11Higiena racic. Pielęgnacja racic – najczęściej występujące schorzenia. Cel i zasady korekcji racic. Rozpoznawanie schorzeń racic
T-W-14Badania przedubojowe zwierząt. Cel i postępowanie w przypadkach wykrycia objawów chorobowych. Wady główne i zwrotne Rodzaje ubojów. Urzędowe badania poubojowe mięsa zwierząt. Plan badania makroskopowego zwierząt gospodarskich. Rodzaje badań (rutynowe i szczegółowe).
T-W-17Zwalczanie chorób przez wydanie pisemnej decyzji administracyjnej. Rola Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej w zwalczaniu chorób.
T-W-11Stres i przeciwdziałanie .Zabiegi pielęgnacyjne wykonywane u zwierząt, postępowanie ze zwierzętami. Zasady BHP przy obsłudze zwierząt.
T-W-12Przyczyny występowania chorób niezakaźnych. Zatrucia metalami ciężkimi (ołów, kadm, rtęć, arsen). Zatrucia paszowe (nawozy mineralne, odpady przemysłowe). Zapobieganie
T-W-15Zgłaszanie , wykrywanie i likwidacja chorób zakaźnych zwierząt. Wykaz chorób zakaźnych podlegających obowiązkowi zgłaszania i zwalczania
T-W-13Choroby zakaźne i inwazyjne zwierząt gospodarskich- krótka charakterystyka jednostek chorobowych. Konsekwencje ekonomiczne, organizacja zapobiegania. Programy profilaktyczne.
T-W-8Zabiegi sanitarno-higieniczne stosowane w budynkach inwentarskich. Pojęcia dezynfekcji, deratyzacji i dehelmintyzacji. Sposoby i terminy ich wykonywania.
T-W-7Przygotowanie zwierząt do okresu pastwiskowego. Higiena wybiegów, okólników i pastwisk. Higieniczna ocena pasz. Choroby związane ze złym pastwiskowaniem zwierząt.
T-W-16Ocena sanitarna mięsa. Znakowanie mięsa oraz produktów pochodzenia zwierzęcego. Wzory weterynaryjnego oznakowania mięsa.Choroby odzwierzęce jako choroby zawodowe. Profilaktyka i zapobieganie. Choroby przywleczone i związane z podróżami (wykaz i charakterystyka najważniejszych z nich). Profilaktyka i zapobieganie.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-2objaśnienie
M-3ćwiczenie laboratoryjne
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: odpowiedź ustna
S-1Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
3,0- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
3,5- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
4,0- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie całość zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
4,5- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
5,0- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięZO_1A_ZOP-S1-C10_U01analizuje i ocenia parametry środowiska hodowlanego warunkujących stan zdrowotny i dobrostan zwierząt
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_U14Dokonuje oceny dobrostanu zwierząt oraz podejmuje działania w celu jego optymalizacji
ZO_1A_U09Umie zastosować rutynowe techniki optymalizacji procesów wpływających na produkcję roślinną i zwierzęcą, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi.
ZO_1A_U11Potrafi rozwiązywać techniczne zadania inżynierskie w dziedzinie zootechniki
Cel przedmiotuC-4wykształcenie umiejętności analizy i oceny parametrów środowiska hodowlanego warunkujących stan zdrowotny i dobrostan zwierząt
Treści programoweT-L-8Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Oznaczanie właściwości fizycznych i chemicznych wody pitnej
T-L-2Termoregulacja i termometria. Rozkład temperatur wg Bianca. Wpływ temperatury na zdrowotność i produkcyjność zwierząt. Pomiar temperatury i wilgotność powietrza. Wskaźniki wilgotności. Układy termiczno – wilgotnościowe
T-L-10Higiena wymienia i pozyskania mleka. Metody stosowane w praktycznym wykrywaniu zapalenia wymienia. Rozpoznawanie stanów zapalnych wymienia. Zapobieganie i zwalczanie mastitis (zasuszanie pod osłoną antybiotyków, leczenie w czasie zasuszania).
T-L-7Ocena środowiska hodowlanego metodą inwentaryzacji zoohigienicznej. Ocena ankiet inwentaryzacyjnych stosowanych w praktyce. Analiza prac związanych z realizacją inwentaryzacji obiektów hodowlanych. Ocena funkcjonalnej wartości budynków dla zwierząt. Bonitacja czynników środowiska hodowlanego
T-L-12Higiena kopyt. Pielęgnacja kopyt – rozpoznawanie najczęściej występujących schorzeń. Elementy podkownictwa
T-L-5Wentylacja pomieszczeń inwentarskich dla zwierząt. Zajęcia projektowe
T-L-6Ciepłochronność pomieszczeń inwentarskich. Bilans cieplny budynku inwentarskiego. Zajęcia projektowe
T-L-4Metody sumarycznej oceny wyników klimatycznych. Ochładzanie i katatermometria. Techniki pomiarów katatermometrycznych. Ruch powietrza i anemometria. Sposoby pomiaru ruchu powietrza. Ciśnienie atmosferyczne i barometria. Pomiar ciśnienia atmosferycznego
T-L-11Higiena racic. Pielęgnacja racic – najczęściej występujące schorzenia. Cel i zasady korekcji racic. Rozpoznawanie schorzeń racic
T-L-1Fotoklimat pomieszczeń inwentarskich. Promieniowanie słoneczne. Wpływ promieniowania na zwierzęta. Metody pomiaru natężenia promieniowania. Oświetlenie naturalne i sztuczne. Wskaźniki oświetlenia.
T-L-3Chemiczne zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach gospodarskich. Metody oznaczania szkodliwych domieszek gazowych w pomieszczeniach inwentarskich. Biologiczne zanieczyszczenia powietrza. Metody oznaczania drobnoustrojów w powietrzu pomieszczeń inwentarskich. Zapylenie i mikroflora powietrzu pomieszczeń, metody oznaczania
T-W-6Warunki higieniczne pomieszczeń dla zwierząt. Planowanie budynków sanitarno-higieniczna ocena poszczególnych części budynków inwentarskich
T-W-4Higiena wody i pojenia zwierząt gospodarskich. Higieniczne znaczenie wody. Ścieki- ich wykorzystanie i unieszkodliwianie. Źródła wody pitnej. Badania fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody. Procesy samooczyszczania wody. Oczyszczanie i odkażanie wody . Normy oceny jakości wody pitnej.
T-W-5Zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Higiena i utylizacja odchodów zwierzęcych. Oczyszczalnie ścieków.
T-W-3Mikroklimat pomieszczeń inwentarskich. Ogólne wymogi zoohigieniczne Ciepłochronność budynków inwentarskich. Źródła pochodzenia wilgotności w budynkach inwentarskich. Szkodliwe domieszki gazowe w budynkach inwentarskich. Mechaniczne zanieczyszczenia powietrza
T-W-8Zabiegi sanitarno-higieniczne stosowane w budynkach inwentarskich. Pojęcia dezynfekcji, deratyzacji i dehelmintyzacji. Sposoby i terminy ich wykonywania.
T-W-1Definicja zoohigieny. Elementy środowiska.(Pojęcie środowiska naturalnego i hodowlanego. Rola zoohigieny w produkcji zwierzęcej. Rozdźwięk środowiska. Pojęcia: profilaktyka, metafilaktyka, adaptacja, aklimatyzacja.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-2objaśnienie
M-3ćwiczenie laboratoryjne
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową
3,0radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
3,5potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
4,0samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
4,5samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
5,0samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięZO_1A_ZOP-S1-C10_K01przejawia przekonanie o konieczności zapewnienia zwierzętom hodowlanym optymalnych warunków bytowania, zarówno w aspekcie fizycznym jak i psychicznym
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_K02postępuje zgodnie z podstawowymi zasadami etyki w zakresie użytkowania zwierząt i produkcji żywności
Cel przedmiotuC-4wykształcenie umiejętności analizy i oceny parametrów środowiska hodowlanego warunkujących stan zdrowotny i dobrostan zwierząt
Treści programoweT-L-9Wybrane metody rozpoznawcze schorzeń pasożytniczych
T-L-12Higiena kopyt. Pielęgnacja kopyt – rozpoznawanie najczęściej występujących schorzeń. Elementy podkownictwa
Metody nauczaniaM-3ćwiczenie laboratoryjne
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: odpowiedź ustna
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student zna czynniki środowiska hodowlanego mające wpływ na zdrowie i produkcyjność zwierząt. W ogólnym stopniu omawia je.
3,5
4,0
4,5
5,0