Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (N1)

Sylabus przedmiotu Biomonitoring skażeń środowiska:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biotechnologia
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Biomonitoring skażeń środowiska
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Nauk o Zwierzętach Monogastrycznych
Nauczyciel odpowiedzialny Anita Kołodziej-Skalska <Anita.Kolodziej@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Beata Matysiak <Beata.Matysiak@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 12 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW5 5 1,00,59zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA5 10 2,00,41zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawy botaniki, zoologii, mikrobiologii, toksykoogii i ochrony środowiska.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie się studentów z podstawowymi definicjami i celami biomonitoringu oraz organizacją monitoringu przyrodniczego w Polsce.
C-2Znajomość wymagań stawianych bioindykatorom i rodzajów organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu oraz rodzajów biotestów.
C-3Zdobycie umiejętności wykorzystania bioindykacji w badaniach środowiskowych oraz badaniach naukowych.
C-4Zrozumienie problematyki wykorzystania bioindykacji w ocenie skażeń środowiska.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Aspekty praktycznego wykorzystania bioindykacji w ochronie bioróżnorodności w środowisku.2
T-A-2Ekologiczne wskaźniki oceny skażeń środowiska. Ocena efektów toksycznych za pomocą żywych organizmów.2
T-A-3Wykorzystanie zbiorowisk roślinnych do oceny antropopresji w środowisku.2
T-A-4Wykorzystanie organizmu człowieka do biomonitoringu.3
T-A-5Zaliczenie ćwiczeń1
10
wykłady
T-W-1Cele i zadania monitoringu przyrodniczego w Polsce – struktura i zasady jego funkcjonowania.1
T-W-2Konwencja o zachowaniu bioróżnorodności. Badania nad różnorodnością biologiczną w Polsce. Przepisy prawne dotyczące monitoringu przyrodniczego w Polsce. Dyrektywy Unii Europejskiej.1
T-W-3Biomonitoring – podstawowe pojęcia, rodzaje i metody. Organizmy wykorzystywane w biomonitoringu.1
T-W-4Bioindykacja powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleb z wykorzystaniem organizmów roslinnych i zwierzęcych.1
T-W-5Rodzaje biotestów i sposoby przeprowadzania badań z ich wykorzystaniem. Mikrobiotesty i bioczujniki oraz ich praktyczne zastosowanie. Koncepcja monitoringu biologicznego dla wybranego regionu z uwzględnieniem charakteru skażeń środowiska przyrodniczego.1
5

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach10
A-A-2Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Czytanie wskazanej literatury10
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia z ćwiczeń15
A-A-4Przygotowanie prezentacji z wybranego zagadnienia.15
50
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach5
A-W-2Czytanie wskazanej literatury5
A-W-3Przygotowanie studentów do zaliczenia wykładów.13
A-W-4konsultacje2
25

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny
M-2pogadanka
M-3wykład konwersatoryjny
M-4dyskusja dydaktyczna
M-5film
M-6pokaz

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena poziomu wiedzy studenta na podstawie aktywnego udziału w dyskusji.
S-2Ocena formująca: Przygotowanie prezentacji multimedialnej
S-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie wykładów i cwiczeń.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_1A_BT-N-O12.1_W01
Student potrafi formułować podstawowe definicje, cele i zadania biomonitoringu środowiska.
BT_1A_W12C-1T-W-3, T-W-1, T-W-2M-5, M-1S-3
BT_1A_BT-N-O12.1_W02
Zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywane do biomonitoringu i zaprezentować wykorzystanie biotestów.
BT_1A_W12C-2T-A-2, T-A-4, T-W-3, T-W-4, T-W-5M-3, M-6, M-4S-3, S-2

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_1A_BT-N-O12.1_U01
Zdobycie umiejętności wykorzystania bioindykacji w badaniach środowiskowych oraz badaniach naukowych.
BT_1A_U13C-3T-A-1, T-W-4M-3, M-4S-1, S-3, S-2

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_1A_BT-N-O12.1_K01
Student posiada swiadomość oddziaływania zanieczyszczeń środowiska na organizmy żywe. Posiada zdolność postepowania zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Potrafi wyrażać opinie odnośnie stanu środowiska na podstawie biologicznych metod jego oceny.
BT_1A_K05C-4T-A-4, T-A-1M-4, M-2S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
BT_1A_BT-N-O12.1_W01
Student potrafi formułować podstawowe definicje, cele i zadania biomonitoringu środowiska.
2,0Student nie potrafi formułować podstawowych definicji, celów i zadań biomonitoringu środowiska.
3,0Student dostatecznie potrafi formułować podstawowe definicje ale nie zna celów i zadań biomonitoringu środowiska.
3,5Student dostatecznie potrafi formułować podstawowe definicje i cele ale nie zna zadań biomonitoringu środowiska.
4,0Student dobrze potrafi formułować podstawowe definicje i cele, zna zadań biomonitoringu środowiska w stopniu dobrym.
4,5Student bardzo dobrze potrafi formułować podstawowe definicje i cele, zna zadania biomonitoringu środowiska w stopniu dobrym.
5,0Student bardzo dobrze potrafi formułować podstawowe definicje i cele, zna zadania biomonitoringu środowiska w stopniu bardzo dobrym.
BT_1A_BT-N-O12.1_W02
Zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywane do biomonitoringu i zaprezentować wykorzystanie biotestów.
2,0Student nie zna wymagań stawianych bioindykatorom oraz nie potrafi scharakteryzować rodzajów organizmów wykorzystywaneych do biomonitoringu i zaprezentować wykorzystania biotestów.
3,0Student zna wymagania stawiane bioindykatorom ale nie potrafi scharakteryzować rodzajów organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu i zaprezentować wykorzystania biotestów.
3,5Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystanie biotestów w stopniu dostatecznym.
4,0Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystania biotestów w stopniu dobrym.
4,5Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu bardzo dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystania biotestów w stopniu dobrym.
5,0Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu bardzo dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystania biotestów w stopniu bardzo dobrym.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
BT_1A_BT-N-O12.1_U01
Zdobycie umiejętności wykorzystania bioindykacji w badaniach środowiskowych oraz badaniach naukowych.
2,0Student nie wykazuje umiejętności wykorzystania bioindykacji w badaniach środowiskowych oraz badaniach naukowych.
3,0Student potrafi w stopniu dostatecznym wykorzystać metody bioindykacji w badaniach środowiskowych.
3,5Student potrafi w stopniu dostatecznym wykorzystać metody bioindykacji w badaniach środowiskowych, zna przykłady wykorzystanie bioindykacji w badaniach naukowych.
4,0Student w stopniu dobrym posiada umiejętność wykorzystania metod bioindykacji w badaniach środowiskowych i naukowych.
4,5Student posiada bardzo dobre umiejętności wykorzystania metod bioindykacji w badaniach środowiskowych i naukowych.
5,0Student posiada bardzo dobre umiejętności wykorzystania metod bioindykacji w badaniach środowiskowych i naukowych, potrafi analizować uzyskane wyniki badań.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
BT_1A_BT-N-O12.1_K01
Student posiada swiadomość oddziaływania zanieczyszczeń środowiska na organizmy żywe. Posiada zdolność postepowania zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Potrafi wyrażać opinie odnośnie stanu środowiska na podstawie biologicznych metod jego oceny.
2,0
3,0Student potrafi wyrazić opinię na temat znacznia biologicznych metod oceny stanu środowiska w aspekcie jego ochrony.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Zimny H., Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring, Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk, Warszawa, 2006
  2. Roo-Zielińska E., Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod, IGiPZ PAN, Warszawa, 2004
  3. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U., Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych, Polski, Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2002
  4. Fałtynowicz W., Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczenia powietrza. Zasady, metody, klucze do oznaczania wybranych gatunków, Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno, 1995
  5. Czyżewska K., Fałtynowicz W., Różnorodność biologiczna porostów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 1998

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Aspekty praktycznego wykorzystania bioindykacji w ochronie bioróżnorodności w środowisku.2
T-A-2Ekologiczne wskaźniki oceny skażeń środowiska. Ocena efektów toksycznych za pomocą żywych organizmów.2
T-A-3Wykorzystanie zbiorowisk roślinnych do oceny antropopresji w środowisku.2
T-A-4Wykorzystanie organizmu człowieka do biomonitoringu.3
T-A-5Zaliczenie ćwiczeń1
10

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Cele i zadania monitoringu przyrodniczego w Polsce – struktura i zasady jego funkcjonowania.1
T-W-2Konwencja o zachowaniu bioróżnorodności. Badania nad różnorodnością biologiczną w Polsce. Przepisy prawne dotyczące monitoringu przyrodniczego w Polsce. Dyrektywy Unii Europejskiej.1
T-W-3Biomonitoring – podstawowe pojęcia, rodzaje i metody. Organizmy wykorzystywane w biomonitoringu.1
T-W-4Bioindykacja powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleb z wykorzystaniem organizmów roslinnych i zwierzęcych.1
T-W-5Rodzaje biotestów i sposoby przeprowadzania badań z ich wykorzystaniem. Mikrobiotesty i bioczujniki oraz ich praktyczne zastosowanie. Koncepcja monitoringu biologicznego dla wybranego regionu z uwzględnieniem charakteru skażeń środowiska przyrodniczego.1
5

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach10
A-A-2Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Czytanie wskazanej literatury10
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia z ćwiczeń15
A-A-4Przygotowanie prezentacji z wybranego zagadnienia.15
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach5
A-W-2Czytanie wskazanej literatury5
A-W-3Przygotowanie studentów do zaliczenia wykładów.13
A-W-4konsultacje2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięBT_1A_BT-N-O12.1_W01Student potrafi formułować podstawowe definicje, cele i zadania biomonitoringu środowiska.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_1A_W12Zna i rozumie rolę oraz znaczenie środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożenia.
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie się studentów z podstawowymi definicjami i celami biomonitoringu oraz organizacją monitoringu przyrodniczego w Polsce.
Treści programoweT-W-3Biomonitoring – podstawowe pojęcia, rodzaje i metody. Organizmy wykorzystywane w biomonitoringu.
T-W-1Cele i zadania monitoringu przyrodniczego w Polsce – struktura i zasady jego funkcjonowania.
T-W-2Konwencja o zachowaniu bioróżnorodności. Badania nad różnorodnością biologiczną w Polsce. Przepisy prawne dotyczące monitoringu przyrodniczego w Polsce. Dyrektywy Unii Europejskiej.
Metody nauczaniaM-5film
M-1wykład informacyjny
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie wykładów i cwiczeń.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi formułować podstawowych definicji, celów i zadań biomonitoringu środowiska.
3,0Student dostatecznie potrafi formułować podstawowe definicje ale nie zna celów i zadań biomonitoringu środowiska.
3,5Student dostatecznie potrafi formułować podstawowe definicje i cele ale nie zna zadań biomonitoringu środowiska.
4,0Student dobrze potrafi formułować podstawowe definicje i cele, zna zadań biomonitoringu środowiska w stopniu dobrym.
4,5Student bardzo dobrze potrafi formułować podstawowe definicje i cele, zna zadania biomonitoringu środowiska w stopniu dobrym.
5,0Student bardzo dobrze potrafi formułować podstawowe definicje i cele, zna zadania biomonitoringu środowiska w stopniu bardzo dobrym.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięBT_1A_BT-N-O12.1_W02Zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywane do biomonitoringu i zaprezentować wykorzystanie biotestów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_1A_W12Zna i rozumie rolę oraz znaczenie środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożenia.
Cel przedmiotuC-2Znajomość wymagań stawianych bioindykatorom i rodzajów organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu oraz rodzajów biotestów.
Treści programoweT-A-2Ekologiczne wskaźniki oceny skażeń środowiska. Ocena efektów toksycznych za pomocą żywych organizmów.
T-A-4Wykorzystanie organizmu człowieka do biomonitoringu.
T-W-3Biomonitoring – podstawowe pojęcia, rodzaje i metody. Organizmy wykorzystywane w biomonitoringu.
T-W-4Bioindykacja powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleb z wykorzystaniem organizmów roslinnych i zwierzęcych.
T-W-5Rodzaje biotestów i sposoby przeprowadzania badań z ich wykorzystaniem. Mikrobiotesty i bioczujniki oraz ich praktyczne zastosowanie. Koncepcja monitoringu biologicznego dla wybranego regionu z uwzględnieniem charakteru skażeń środowiska przyrodniczego.
Metody nauczaniaM-3wykład konwersatoryjny
M-6pokaz
M-4dyskusja dydaktyczna
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie wykładów i cwiczeń.
S-2Ocena formująca: Przygotowanie prezentacji multimedialnej
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zna wymagań stawianych bioindykatorom oraz nie potrafi scharakteryzować rodzajów organizmów wykorzystywaneych do biomonitoringu i zaprezentować wykorzystania biotestów.
3,0Student zna wymagania stawiane bioindykatorom ale nie potrafi scharakteryzować rodzajów organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu i zaprezentować wykorzystania biotestów.
3,5Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystanie biotestów w stopniu dostatecznym.
4,0Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystania biotestów w stopniu dobrym.
4,5Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu bardzo dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystania biotestów w stopniu dobrym.
5,0Student zna wymagania stawiane bioindykatorom oraz potrafi scharakteryzować rodzaje organizmów wykorzystywanych do biomonitoringu w stopniu bardzo dobrym i potrafi zaprezentować wykorzystania biotestów w stopniu bardzo dobrym.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięBT_1A_BT-N-O12.1_U01Zdobycie umiejętności wykorzystania bioindykacji w badaniach środowiskowych oraz badaniach naukowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_1A_U13Wskazuje metody przeciwdziałania skażeniu środowiska oraz sposoby oznaczania stężeń substancji niebezpiecznych; analizuje wpływ substancji toksycznych na organizmy, posługuje się wiedzą z zakresu zastosowania biotechnologii w ochronie środowiska.
Cel przedmiotuC-3Zdobycie umiejętności wykorzystania bioindykacji w badaniach środowiskowych oraz badaniach naukowych.
Treści programoweT-A-1Aspekty praktycznego wykorzystania bioindykacji w ochronie bioróżnorodności w środowisku.
T-W-4Bioindykacja powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleb z wykorzystaniem organizmów roslinnych i zwierzęcych.
Metody nauczaniaM-3wykład konwersatoryjny
M-4dyskusja dydaktyczna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena poziomu wiedzy studenta na podstawie aktywnego udziału w dyskusji.
S-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie wykładów i cwiczeń.
S-2Ocena formująca: Przygotowanie prezentacji multimedialnej
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie wykazuje umiejętności wykorzystania bioindykacji w badaniach środowiskowych oraz badaniach naukowych.
3,0Student potrafi w stopniu dostatecznym wykorzystać metody bioindykacji w badaniach środowiskowych.
3,5Student potrafi w stopniu dostatecznym wykorzystać metody bioindykacji w badaniach środowiskowych, zna przykłady wykorzystanie bioindykacji w badaniach naukowych.
4,0Student w stopniu dobrym posiada umiejętność wykorzystania metod bioindykacji w badaniach środowiskowych i naukowych.
4,5Student posiada bardzo dobre umiejętności wykorzystania metod bioindykacji w badaniach środowiskowych i naukowych.
5,0Student posiada bardzo dobre umiejętności wykorzystania metod bioindykacji w badaniach środowiskowych i naukowych, potrafi analizować uzyskane wyniki badań.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięBT_1A_BT-N-O12.1_K01Student posiada swiadomość oddziaływania zanieczyszczeń środowiska na organizmy żywe. Posiada zdolność postepowania zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Potrafi wyrażać opinie odnośnie stanu środowiska na podstawie biologicznych metod jego oceny.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_1A_K05Wykazuje pozytywne przekonania i postawy wobec ludzi, organizmów i środowiska; ma wysoką wrażliwość na ich potrzeby i problemy.
Cel przedmiotuC-4Zrozumienie problematyki wykorzystania bioindykacji w ocenie skażeń środowiska.
Treści programoweT-A-4Wykorzystanie organizmu człowieka do biomonitoringu.
T-A-1Aspekty praktycznego wykorzystania bioindykacji w ochronie bioróżnorodności w środowisku.
Metody nauczaniaM-4dyskusja dydaktyczna
M-2pogadanka
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena poziomu wiedzy studenta na podstawie aktywnego udziału w dyskusji.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wyrazić opinię na temat znacznia biologicznych metod oceny stanu środowiska w aspekcie jego ochrony.
3,5
4,0
4,5
5,0