Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Chemia (S1)

Sylabus przedmiotu Chemia ogólna:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Chemia
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Chemia ogólna
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Nauczyciel odpowiedzialny Elżbieta Filipek <Elzbieta.Filipek@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Monika Bosacka <Monika.Bosacka@zut.edu.pl>, Anna Błońska-Tabero <Anna.Blonska-Tabero@zut.edu.pl>, Grażyna Dąbrowska <Grazyna.Dabrowska@zut.edu.pl>, Elżbieta Filipek <Elzbieta.Filipek@zut.edu.pl>, Beata Kołodziej <Beata.Kolodziej@zut.edu.pl>, Mateusz Piz <Mateusz.Piz@zut.edu.pl>, Zbigniew Rozwadowski <Zbigniew.Rozwadowski@zut.edu.pl>, Anna Szady-Chełmieniecka <Anna.Szady@zut.edu.pl>, Piotr Tabero <Piotr.Tabero@zut.edu.pl>, Elżbieta Tomaszewicz <Elzbieta.Tomaszewicz@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 8,0 ECTS (formy) 8,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL1 15 1,00,22zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA1 30 3,00,35zaliczenie
wykładyW1 45 4,00,43egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Posiadanie podstawowej wiedzy z chemii, fizyki i matematyki z zakresu szkoły ponadgimnazjalnej.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej potrzebnymi do opisu i zrozumienia zjawiski i praw chemicznych.
C-2Zapoznanie studenta z metodami rozwiązywania zadań i problemów chemicznych.
C-3Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami związków chemicznych oraz z metodami ich otrzymywania. Ukształtowanie umiejetności z zakresu przeprowadzenia reakcji chemicznych i postrzegania ich efektów.
C-4Zapoznanie z zasadami przygotowania sprawozdania z przeprowadzonych doświadczeń chemicznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Klasyfikacja, wzory oraz nazewnictwo związków chemicznych.3
T-A-2Równania reakcji chemicznych i ich klasyfikacja z uwzględnieniem różnych kryteriów.2
T-A-3Obliczenia stechiometryczne oparte na wzorach związków chemicznych i podstawowych prawach chemii.3
T-A-4Obliczenia stechiometryczne oparte na równaniach reakcji chemicznych. Wydajność reakcji chemicznej, niestechiometryczny stosunek reagentów, reakcje współbieżne.3
T-A-5Obliczanie stężeń roztworów. Przeliczanie jednostek stężenia roztworów (stężenie procentowe, molowe, molalne, ułamki - molowe, masowe i objętościowe). Obliczanie stężenia roztworu po jego rozcieńczaniu lub zatężeniu oraz zmieszaniu z innym roztworem. Obliczenia stechiometryczne z uwzględnieniem stężeń roztworów.4
T-A-6Kolokwium zaliczeniowe 12
T-A-7Budowa atomu, liczby kwantowe i orbitale atomowe. Struktura elektronowa atomu, a jego położenie w ukladzie okresowym.2
T-A-8Dobieranie współczynników w równaniach reakcji utleniania i redukcji ze wskazaniem utleniaczy i reduktorów.3
T-A-9Podstawowe obliczenia z kinetyki i statyki chemicznej (szybkość reakcji, stała szybkości reakcji, prawo działania mas). Wpływ czynników zewnętrznych na równowagę chemiczną (ciśnienie, stężenie, temperatura).2
T-A-10Obliczenia stałej i stopnia dysocjacji słabych elektrolitów. Obliczenia pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.2
T-A-11Obliczenia właściwości koligatywnych roztworów (ciśnienie osmotyczne, prężność pary nasyconej nad roztworem dwu substancji lotnych, podwyższenie temperatury wrzenia i obniżenie krzepnięcia roztworów). Prawo van't Hoffa i Raoulta dla roztworów elektrolitów.2
T-A-12Kolokwium zaliczeniowe 22
30
laboratoria
T-L-1Zapoznanie z regulaminem i podstawowymi zasadami BHP w laboratorium chemicznym. Prezentacja podstawowego wyposażenia i sprzętu laboratoryjnego. Zasady sporządzania sprawozdań i zaliczenia z ćwiczeń laboratoryjnych.2
T-L-2Typy reakcji chemicznych. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, zaklasyfikowanie ich właściwych typów (synteza, analiza, wymiana) oraz napisanie obserwacji i równań reakcji.3
T-L-3Reakcje elektronacji i dezelektronacji. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, napisanie obserwacji oraz dobranie współczynników stechiometrycznych metodą równań połówkowych i wskazanie utleniaczy oraz reduktorów.3
T-L-4Podstawowe operacje w analizie chemicznej oraz właściwości kwasów i zasad (wytrącanie, dekantacja, przemywanie, suszenie i rozpuszczanie osadów różnych związków chemicznych). Ustalanie właściwości kwasowych, zasadowych i amfoterycznych związków.3
T-L-5Dysocjacja elektrolityczna, pomiar i obliczenie pH roztworów mocnych i słabych elektrolitów.3
T-L-6Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.1
15
wykłady
T-W-1Przedmiot i zakres chemii ogólnej. Zjawiska fizyczne i chemiczne. Mieszanina a związek chemiczny. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Względna masa atomowa i cząsteczkowa, liczba atomowa, mol.3
T-W-2Typy związków nieorganicznych i ich nazewnictwo - tlenki, wodorki, kwasy, wodorotlenki, sole. Klasyfikacja reakcji chemicznych. Elementarne typy reakcji, reakcje elektronacji i dezelektronacji. Pojęcie stopnia utlenienia. Zasady obliczeń stechiometrycznych. Roztwory i sposoby wyrażania ich stężeń.4
T-W-3Cząstki elementarne i ich charakterystyka. Budowa jądra atomowego. Energia wiązania nukleonów. Izotopy, izobary, izotony. Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Zastosowanie substancji promieniotwórczych.3
T-W-4Elektronowa struktura atomu. Dualizm korpuskularno-falowy. Hipoteza de Broglie'a. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Funkcje falowe i równanie Schrödingera. Liczby kwantowe.3
T-W-5Wodór i jego widmo atomowe . Orbitale atomowe wodoru. Orbitale w atomach wieloelektronowych. Zasady rozbudowy powłok elektronowych w atomach pierwiastków wieloelektronowych - zasada wzrastającej energii, zakaz Pauliego (spinorbital) i reguła Hunda (orbitale zdegenerowane).3
T-W-6Układ okresowy pierwiastków. Perspektywy rozszerzenia układu okresowego. Energie jonizacji pierwiastków. Elektropowinowactwo i elektroujemność pierwiastków. Promienie atomowe i jonowe. Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków.3
T-W-7Budowa cząsteczki. Elektronowa teoria wiązań. Rodzaje wiązań chemicznych wewnątrzcząsteczkowych - kowalencyjne, jonowe, kowalencyjne spolaryzowane i metaliczne. Wiązanie akceptorowo-donorowe. Podstawy dotyczące związków kompleksowych. Wiązania międzycząsteczkowe Van der Waalsa i wodorowe.3
T-W-8Cząsteczki wieloatomowe. Hybrydyzacja orbitali a kształt cząsteczek.2
T-W-9Podstawowe pojęcia: cząsteczkowość i rzędowość reakcji chemicznych, szybkość reakcji chemicznych. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych. Równowaga chemiczna w układach homo- i heterogenicznych. Prawo działania mas. Stałe równowagi - stęzeniowa i ciśnieniowa i ich zależność od temperatury. Wpływ temperatury i ciśnienia na położenie stanu równowagi reakcji (reguła przekory).4
T-W-10Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Solwatacja jonów. Kwasy, zasady i sole wg Arrheniusa. Pojęcie kwasu i zasady wg Brönsteda. Elektrolity mocne i słabe. Stała i stopień dysocjacji elektrolitycznej. Zależność stopnia dysocjacji od stężenia słabych elektrolitów.3
T-W-11Autodysocjacja i iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów oksoniowych (pH). Wskaźniki i ich zastosowanie.4
T-W-12Równowagi fazowe. Reguła faz Gibbsa. Wykresy równowag fazowych na przykładzie układu jedno- i dwuskładnikowego. Diagram fazowy wody.2
T-W-13Stany skupienia materii i ich podstawowa charakterystyka. Gazy, ciecze i ciała stałe. Równanie gazów doskonałych. Prawa gazowe. Prawo Daltona. Gazy rzeczywiste. Równanie gazów rzeczywistych. Zjawiska krytyczne.3
T-W-14Właściwości koligatywne roztworów. Prężność pary nasyconej nad roztworami. Prawo Raoulta. Temperatura wrzenia i krzepnięcia roztworów. Osmoza. Dyfuzja.3
T-W-15Ciała krystaliczne i amorficzne (izotropia i anizotropia). Budowa wewnętrzna ciał krystalicznych (sieć przestrzenna). Wiązania w kryształach. Polimorfizm i izomorfizm ciał stałych. Ciekłe kryształy.2
45

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach audytoryjnych30
A-A-2Udział w konsultacjach10
A-A-3Samodzielne rozwiązywanie wskazanych zadań chemicznych.25
A-A-4Przygotowanie do kolokwiów.25
90
laboratoria
A-L-1Uczestniczenie w ćwiczeniach laboratoryjnych.15
A-L-2Studiowanie treści merytorycznych związanych z wykonywanymi praktycznymi ćwiczeniami.5
A-L-3Sporządzenie sprawozdań z wykonanych ćwiczeń laboratoryjnych.5
A-L-4Przygotowanie do kolokwium zaliczającego ćwiczenia laboratoryjne.5
30
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach45
A-W-2Udział w konsultacjach5
A-W-3W oparciu o zalecaną literaturę samodzielna analiza treści wykładów.25
A-W-4Przygotowanie do egzaminu.45
120

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Metody podające: wykład informacyjny, objaśnienia i wyjaśnienia, opis.
M-2Metoda programowa: z użyciem przewodnika metodycznego do ćwiczeń laboratoryjnych i audytoryjnych.
M-3Metody praktyczne: pokaz (demonstracja doświadczeń chemicznych), ćwiczenia przedmiotowe (ćwiczenia dotyczące podstawowych pojęć, praw i obliczeń chemicznych), ćwiczenia laboratoryjne.
M-4Metody aktywizujące: dyskusja dydaktyczna (związana z wykładem, ćwiczeniami audytoryjnymi i laboratoryjnymi).
M-5Metoda aktywizująca: metoda przypadków (dyskusja nad zagadnieniami wcześniej poznanymi).

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena formująca: sprawdziany prowadzone w trakcie ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Ocena formująca: sprawozdania z kolejnych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin ustny.
S-5Ocena formująca: Ciągła ocena aktywności na zajęciach.
S-6Ocena formująca: Ocena pracy w grupie.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
KCh_1A_B05_W01
Student powinien być w stanie wymienić i sformułować podstawowe prawa, koncepcje i teorie z zakresu chemii ogólnej. Znać terminologię i jednostki chemiczne. Rozróżniać i nazywać podstawowe związki nieorganiczne. Znać budowę i strukturę elektronową atomu i cząsteczek związków oraz wymienić pierwiastki grup głównych UOP i opisać ich podstawowe właściwośći.
KCh_1A_W01, KCh_1A_W03C-3, C-4, C-1, C-2T-W-6, T-W-8, T-W-1, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-2M-2, M-1S-1, S-2, S-5, S-3, S-4
KCh_1A_B05_W02
Student jest w stanie zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące kinetyki i statyki chemicznej. Powinien znać czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych oraz treść prawa działania mas. Jest w stanie zdefiniować kwasy, zasady i sole wg Arrheniusa oraz kwasy i zasady wg Brönsteda. Jest w stanie wymienić i scharakteryzować stany skupienia materii oraz odtwarzać podstawowe prawa i zjawiska dotyczące stanów skupienia materii.
KCh_1A_W11, KCh_1A_W01, KCh_1A_W03C-3, C-1, C-2T-W-9, T-W-13, T-W-14, T-W-15, T-W-12, T-W-11, T-W-10M-2, M-1S-5, S-3, S-4
KCh_1A_B05_W03
Student zna podstawowe operacje jednostkowe w analizie chemicznej i powinien być w stanie przeprowadzić, zgodnie z zasadami BHP i regulaminu laboratorium, reakcję chemiczną, napisać jej równanie, zaklasyfikować tę reakcję do poszczególnych typów. Zna sposoby przeprowadzania obliczeń stechiometrycznych na podstawie równań reakcji, wzorów związków chemicznych i podstawowych pojęć i praw chemii. Student powinien znać sposoby wyrażania stężeń roztworów i wskazać jak je obliczać. Potrafi wskazać i wytłumaczyć jak obliczyć stałą i stopień dysocjacji słabych elektrolitów oraz wyznaczyć i obliczyć pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.
KCh_1A_W06, KCh_1A_W01, KCh_1A_W02, KCh_1A_W03C-3, C-4, C-1, C-2T-L-3, T-L-5, T-L-2, T-L-4, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-7, T-A-8, T-A-9, T-A-10, T-A-11M-2, M-3, M-4, M-5S-1, S-2, S-5, S-3, S-6

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
KCh_1A_B05_U01
Potrafi formułowć, analizować, interpretować i rozwiązywać problemy z zakresu chemii ogólnej w oparciu o poznane zjawiska, prawa i twierdzenia oraz metody, które umie zdefiniować i logicznie zastosować. Powinien umieć zastosować poznane metody i rozwiązywać zadania chemiczne dotyczące stechiometrii, stężeń roztworów i podstawowych problemów związanych z kinetyką i statyką chemiczną. Student powinien umieć wyszukiwać oraz skorzystać ze wskazanej literatury dotyczącej przedmiotu.
KCh_1A_U01, KCh_1A_U03, KCh_1A_U06, KCh_1A_U07C-3, C-1, C-2T-W-9, T-W-6, T-W-8, T-W-1, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-13, T-W-14, T-W-15, T-W-7, T-W-2, T-W-12, T-W-11, T-W-10, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5M-1, M-4, M-5S-1, S-5, S-3, S-4
KCh_1A_B05_U02
Student powinień umieć zaplanować, przeprowadzić i przeanalizować podstawowe doświadczenia i reakcje chemiczne. Napisać równania, dobrać współczynniki stechiometryczne oraz zaklasyfikować reakcje do poszczególnych typów. Powinien potrafić zastosować poznane zasady nazewnictwa związków aby nazwać wszystkie substraty i produkty przeprowadzonych reakcji. Powinien potrafić wyznaczyć doświadczalnie i obliczyć pH roztworów.
KCh_1A_U03, KCh_1A_U06C-3, C-4T-W-1, T-W-2, T-W-11, T-L-3, T-L-5, T-L-2, T-L-4, T-A-1, T-A-2, T-A-10M-2, M-3, M-5S-2, S-5, S-3, S-6

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
KCh_1A_B05_K01
Student potrafi pracować samodzielnie oraz w grupie nad rozwiązywaniem i przedstawieniem wyników różnych zadań i problemów. Rozumie potrzebę ciągłego uczenia się w celu podnoszenia swoich kompetencji zawodowych i osobistych.
KCh_1A_K03, KCh_1A_K05, KCh_1A_K01C-3, C-4, C-1, C-2T-W-6, T-W-1, T-L-1, T-L-3, T-L-5, T-L-2, T-L-4, T-A-8, T-A-10M-2, M-4, M-5S-5, S-6

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
KCh_1A_B05_W01
Student powinien być w stanie wymienić i sformułować podstawowe prawa, koncepcje i teorie z zakresu chemii ogólnej. Znać terminologię i jednostki chemiczne. Rozróżniać i nazywać podstawowe związki nieorganiczne. Znać budowę i strukturę elektronową atomu i cząsteczek związków oraz wymienić pierwiastki grup głównych UOP i opisać ich podstawowe właściwośći.
2,0
3,0Student w stopniu dostatecznym posiada podstawową wiedzę z zakresu chemii ogólnej . Zna i potrafi sformułować najważniejsze koncepcje i teorie chemiczne. Zna w stopniu wystarczającym do dalszej edukacji w zakresie chemii terminologię, nomenklaturę i podstawowe jednostki chemiczne. Zna symbole, nazwy i położenie około 60% pierwiastków grup głównych UOP oraz ich strukturę elektronową.
3,5
4,0
4,5
5,0
KCh_1A_B05_W02
Student jest w stanie zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące kinetyki i statyki chemicznej. Powinien znać czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych oraz treść prawa działania mas. Jest w stanie zdefiniować kwasy, zasady i sole wg Arrheniusa oraz kwasy i zasady wg Brönsteda. Jest w stanie wymienić i scharakteryzować stany skupienia materii oraz odtwarzać podstawowe prawa i zjawiska dotyczące stanów skupienia materii.
2,0
3,0Student w dostatecznym stopniu zna podstawy kinetyki i statyki chemicznej. Potrafi sformułować podstawowe prawa dotyczące tych działów chemii. Jest w stanie odtworzyć podstawowe teorie kwasów i zasad oraz podstawowe prawa i zjawiska dotyczące stanów skupienia.
3,5
4,0
4,5
5,0
KCh_1A_B05_W03
Student zna podstawowe operacje jednostkowe w analizie chemicznej i powinien być w stanie przeprowadzić, zgodnie z zasadami BHP i regulaminu laboratorium, reakcję chemiczną, napisać jej równanie, zaklasyfikować tę reakcję do poszczególnych typów. Zna sposoby przeprowadzania obliczeń stechiometrycznych na podstawie równań reakcji, wzorów związków chemicznych i podstawowych pojęć i praw chemii. Student powinien znać sposoby wyrażania stężeń roztworów i wskazać jak je obliczać. Potrafi wskazać i wytłumaczyć jak obliczyć stałą i stopień dysocjacji słabych elektrolitów oraz wyznaczyć i obliczyć pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.
2,0
3,0Student potrafi wymienić podstawowe operacje jednostkowe w analizie chemicznej. Potrafi samodzielnie rozwiązać około 60% wskazanych przez nauczyciela zadań i ćwiczeń chemicznych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
KCh_1A_B05_U01
Potrafi formułowć, analizować, interpretować i rozwiązywać problemy z zakresu chemii ogólnej w oparciu o poznane zjawiska, prawa i twierdzenia oraz metody, które umie zdefiniować i logicznie zastosować. Powinien umieć zastosować poznane metody i rozwiązywać zadania chemiczne dotyczące stechiometrii, stężeń roztworów i podstawowych problemów związanych z kinetyką i statyką chemiczną. Student powinien umieć wyszukiwać oraz skorzystać ze wskazanej literatury dotyczącej przedmiotu.
2,0
3,0Student w dostatecznym stopniu potrafi formułować, analizować i interpretować oraz rozwiązywać problemy z chemii ogólej z zakresu programów różnych form zajęć z tego przedmiotu.
3,5
4,0
4,5
5,0
KCh_1A_B05_U02
Student powinień umieć zaplanować, przeprowadzić i przeanalizować podstawowe doświadczenia i reakcje chemiczne. Napisać równania, dobrać współczynniki stechiometryczne oraz zaklasyfikować reakcje do poszczególnych typów. Powinien potrafić zastosować poznane zasady nazewnictwa związków aby nazwać wszystkie substraty i produkty przeprowadzonych reakcji. Powinien potrafić wyznaczyć doświadczalnie i obliczyć pH roztworów.
2,0
3,0Student w dostatecznym stopniu potrafi zaplanować, przeprowadzić i przeanalizować około 60% wskazanych przez nauczyciela akademickiego reakcji chemicznych. Potrafi napisać równania tych reakcji oraz nazwać substraty i produkty.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
KCh_1A_B05_K01
Student potrafi pracować samodzielnie oraz w grupie nad rozwiązywaniem i przedstawieniem wyników różnych zadań i problemów. Rozumie potrzebę ciągłego uczenia się w celu podnoszenia swoich kompetencji zawodowych i osobistych.
2,0
3,0Potrafi biorąc odpowiedzialność za powierzone do realizacji zadania pracować i współdziałać w grupie, przyjmując w niej rolę wykonawcy.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. L. Pajdowski, Chemia ogólna, PWN, Warszawa, 1982, 6
  2. B. Jasińska, Chemia ogólna, Wyd. AGH, Kraków, 1998, 1
  3. L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna, PWN, Warszawa, 2004, 1
  4. A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa, 2010, 6 zaktualizowane i uzupełnione, Wydania starsze z 1997 lub 1997 roku
  5. Praca zbiorowa pod red. A.Śliwy, Obliczenia chemiczne, Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej nieorganicznej, PWN, Warszawa, 1987
  6. Nauczyciele akademiccy Katedry Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej, Zakład Chemii Nieorganicznej WTiICh ZUT, Szczecin, 2014, Konspekt do użytku wewnętrznego
  7. J.D.Lee, Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa, 1999, 5
  8. R. Sołoniewicz, Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT, Warszawa, 1993, 1

Literatura dodatkowa

  1. M. J. Sienko, R. A. Plane, Chemia podstawy i zastosowania, WNT, Warszawa, 1999, 5, wydanie z uaktualnioną nomenklaturą
  2. J. D. Lee, Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa, 1999, 5
  3. T. Kędryna, Chemia ogólna z elementami biochemii, "Zamiast Korepetycji" s.c., Kraków, 1994, 2
  4. F.A. Cotton, G. Wilkinson, P.L. Gaus, Chemia nieorganiczna. Podstawy., PWN, Warszawa, 1995, 1
  5. L.Pauling, P.Pauling, Chemia, PWN, Warszawa, 1997, 1
  6. A. Jabłoński, T. Palewski, Obliczenia w chemii nieorganicznej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1997, 1

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Klasyfikacja, wzory oraz nazewnictwo związków chemicznych.3
T-A-2Równania reakcji chemicznych i ich klasyfikacja z uwzględnieniem różnych kryteriów.2
T-A-3Obliczenia stechiometryczne oparte na wzorach związków chemicznych i podstawowych prawach chemii.3
T-A-4Obliczenia stechiometryczne oparte na równaniach reakcji chemicznych. Wydajność reakcji chemicznej, niestechiometryczny stosunek reagentów, reakcje współbieżne.3
T-A-5Obliczanie stężeń roztworów. Przeliczanie jednostek stężenia roztworów (stężenie procentowe, molowe, molalne, ułamki - molowe, masowe i objętościowe). Obliczanie stężenia roztworu po jego rozcieńczaniu lub zatężeniu oraz zmieszaniu z innym roztworem. Obliczenia stechiometryczne z uwzględnieniem stężeń roztworów.4
T-A-6Kolokwium zaliczeniowe 12
T-A-7Budowa atomu, liczby kwantowe i orbitale atomowe. Struktura elektronowa atomu, a jego położenie w ukladzie okresowym.2
T-A-8Dobieranie współczynników w równaniach reakcji utleniania i redukcji ze wskazaniem utleniaczy i reduktorów.3
T-A-9Podstawowe obliczenia z kinetyki i statyki chemicznej (szybkość reakcji, stała szybkości reakcji, prawo działania mas). Wpływ czynników zewnętrznych na równowagę chemiczną (ciśnienie, stężenie, temperatura).2
T-A-10Obliczenia stałej i stopnia dysocjacji słabych elektrolitów. Obliczenia pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.2
T-A-11Obliczenia właściwości koligatywnych roztworów (ciśnienie osmotyczne, prężność pary nasyconej nad roztworem dwu substancji lotnych, podwyższenie temperatury wrzenia i obniżenie krzepnięcia roztworów). Prawo van't Hoffa i Raoulta dla roztworów elektrolitów.2
T-A-12Kolokwium zaliczeniowe 22
30

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Zapoznanie z regulaminem i podstawowymi zasadami BHP w laboratorium chemicznym. Prezentacja podstawowego wyposażenia i sprzętu laboratoryjnego. Zasady sporządzania sprawozdań i zaliczenia z ćwiczeń laboratoryjnych.2
T-L-2Typy reakcji chemicznych. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, zaklasyfikowanie ich właściwych typów (synteza, analiza, wymiana) oraz napisanie obserwacji i równań reakcji.3
T-L-3Reakcje elektronacji i dezelektronacji. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, napisanie obserwacji oraz dobranie współczynników stechiometrycznych metodą równań połówkowych i wskazanie utleniaczy oraz reduktorów.3
T-L-4Podstawowe operacje w analizie chemicznej oraz właściwości kwasów i zasad (wytrącanie, dekantacja, przemywanie, suszenie i rozpuszczanie osadów różnych związków chemicznych). Ustalanie właściwości kwasowych, zasadowych i amfoterycznych związków.3
T-L-5Dysocjacja elektrolityczna, pomiar i obliczenie pH roztworów mocnych i słabych elektrolitów.3
T-L-6Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.1
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Przedmiot i zakres chemii ogólnej. Zjawiska fizyczne i chemiczne. Mieszanina a związek chemiczny. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Względna masa atomowa i cząsteczkowa, liczba atomowa, mol.3
T-W-2Typy związków nieorganicznych i ich nazewnictwo - tlenki, wodorki, kwasy, wodorotlenki, sole. Klasyfikacja reakcji chemicznych. Elementarne typy reakcji, reakcje elektronacji i dezelektronacji. Pojęcie stopnia utlenienia. Zasady obliczeń stechiometrycznych. Roztwory i sposoby wyrażania ich stężeń.4
T-W-3Cząstki elementarne i ich charakterystyka. Budowa jądra atomowego. Energia wiązania nukleonów. Izotopy, izobary, izotony. Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Zastosowanie substancji promieniotwórczych.3
T-W-4Elektronowa struktura atomu. Dualizm korpuskularno-falowy. Hipoteza de Broglie'a. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Funkcje falowe i równanie Schrödingera. Liczby kwantowe.3
T-W-5Wodór i jego widmo atomowe . Orbitale atomowe wodoru. Orbitale w atomach wieloelektronowych. Zasady rozbudowy powłok elektronowych w atomach pierwiastków wieloelektronowych - zasada wzrastającej energii, zakaz Pauliego (spinorbital) i reguła Hunda (orbitale zdegenerowane).3
T-W-6Układ okresowy pierwiastków. Perspektywy rozszerzenia układu okresowego. Energie jonizacji pierwiastków. Elektropowinowactwo i elektroujemność pierwiastków. Promienie atomowe i jonowe. Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków.3
T-W-7Budowa cząsteczki. Elektronowa teoria wiązań. Rodzaje wiązań chemicznych wewnątrzcząsteczkowych - kowalencyjne, jonowe, kowalencyjne spolaryzowane i metaliczne. Wiązanie akceptorowo-donorowe. Podstawy dotyczące związków kompleksowych. Wiązania międzycząsteczkowe Van der Waalsa i wodorowe.3
T-W-8Cząsteczki wieloatomowe. Hybrydyzacja orbitali a kształt cząsteczek.2
T-W-9Podstawowe pojęcia: cząsteczkowość i rzędowość reakcji chemicznych, szybkość reakcji chemicznych. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych. Równowaga chemiczna w układach homo- i heterogenicznych. Prawo działania mas. Stałe równowagi - stęzeniowa i ciśnieniowa i ich zależność od temperatury. Wpływ temperatury i ciśnienia na położenie stanu równowagi reakcji (reguła przekory).4
T-W-10Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Solwatacja jonów. Kwasy, zasady i sole wg Arrheniusa. Pojęcie kwasu i zasady wg Brönsteda. Elektrolity mocne i słabe. Stała i stopień dysocjacji elektrolitycznej. Zależność stopnia dysocjacji od stężenia słabych elektrolitów.3
T-W-11Autodysocjacja i iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów oksoniowych (pH). Wskaźniki i ich zastosowanie.4
T-W-12Równowagi fazowe. Reguła faz Gibbsa. Wykresy równowag fazowych na przykładzie układu jedno- i dwuskładnikowego. Diagram fazowy wody.2
T-W-13Stany skupienia materii i ich podstawowa charakterystyka. Gazy, ciecze i ciała stałe. Równanie gazów doskonałych. Prawa gazowe. Prawo Daltona. Gazy rzeczywiste. Równanie gazów rzeczywistych. Zjawiska krytyczne.3
T-W-14Właściwości koligatywne roztworów. Prężność pary nasyconej nad roztworami. Prawo Raoulta. Temperatura wrzenia i krzepnięcia roztworów. Osmoza. Dyfuzja.3
T-W-15Ciała krystaliczne i amorficzne (izotropia i anizotropia). Budowa wewnętrzna ciał krystalicznych (sieć przestrzenna). Wiązania w kryształach. Polimorfizm i izomorfizm ciał stałych. Ciekłe kryształy.2
45

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach audytoryjnych30
A-A-2Udział w konsultacjach10
A-A-3Samodzielne rozwiązywanie wskazanych zadań chemicznych.25
A-A-4Przygotowanie do kolokwiów.25
90
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestniczenie w ćwiczeniach laboratoryjnych.15
A-L-2Studiowanie treści merytorycznych związanych z wykonywanymi praktycznymi ćwiczeniami.5
A-L-3Sporządzenie sprawozdań z wykonanych ćwiczeń laboratoryjnych.5
A-L-4Przygotowanie do kolokwium zaliczającego ćwiczenia laboratoryjne.5
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach45
A-W-2Udział w konsultacjach5
A-W-3W oparciu o zalecaną literaturę samodzielna analiza treści wykładów.25
A-W-4Przygotowanie do egzaminu.45
120
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięKCh_1A_B05_W01Student powinien być w stanie wymienić i sformułować podstawowe prawa, koncepcje i teorie z zakresu chemii ogólnej. Znać terminologię i jednostki chemiczne. Rozróżniać i nazywać podstawowe związki nieorganiczne. Znać budowę i strukturę elektronową atomu i cząsteczek związków oraz wymienić pierwiastki grup głównych UOP i opisać ich podstawowe właściwośći.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKCh_1A_W01posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie chemii, zna podstawowe koncepcje i teorie chemiczne, zna terminologię, nomenklaturę i jednostki chemiczne
KCh_1A_W03zna zjawiska chemiczne i fizyczne zachodzące w przyrodzie oraz potrafi wytłumaczyć obserwowane prawidłowości wykorzystując język matematyki, a w szczególności potrafi samodzielnie odtworzyć podstawowe twierdzenia i prawa
Cel przedmiotuC-3Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami związków chemicznych oraz z metodami ich otrzymywania. Ukształtowanie umiejetności z zakresu przeprowadzenia reakcji chemicznych i postrzegania ich efektów.
C-4Zapoznanie z zasadami przygotowania sprawozdania z przeprowadzonych doświadczeń chemicznych.
C-1Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej potrzebnymi do opisu i zrozumienia zjawiski i praw chemicznych.
C-2Zapoznanie studenta z metodami rozwiązywania zadań i problemów chemicznych.
Treści programoweT-W-6Układ okresowy pierwiastków. Perspektywy rozszerzenia układu okresowego. Energie jonizacji pierwiastków. Elektropowinowactwo i elektroujemność pierwiastków. Promienie atomowe i jonowe. Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków.
T-W-8Cząsteczki wieloatomowe. Hybrydyzacja orbitali a kształt cząsteczek.
T-W-1Przedmiot i zakres chemii ogólnej. Zjawiska fizyczne i chemiczne. Mieszanina a związek chemiczny. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Względna masa atomowa i cząsteczkowa, liczba atomowa, mol.
T-W-3Cząstki elementarne i ich charakterystyka. Budowa jądra atomowego. Energia wiązania nukleonów. Izotopy, izobary, izotony. Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Zastosowanie substancji promieniotwórczych.
T-W-4Elektronowa struktura atomu. Dualizm korpuskularno-falowy. Hipoteza de Broglie'a. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Funkcje falowe i równanie Schrödingera. Liczby kwantowe.
T-W-5Wodór i jego widmo atomowe . Orbitale atomowe wodoru. Orbitale w atomach wieloelektronowych. Zasady rozbudowy powłok elektronowych w atomach pierwiastków wieloelektronowych - zasada wzrastającej energii, zakaz Pauliego (spinorbital) i reguła Hunda (orbitale zdegenerowane).
T-W-7Budowa cząsteczki. Elektronowa teoria wiązań. Rodzaje wiązań chemicznych wewnątrzcząsteczkowych - kowalencyjne, jonowe, kowalencyjne spolaryzowane i metaliczne. Wiązanie akceptorowo-donorowe. Podstawy dotyczące związków kompleksowych. Wiązania międzycząsteczkowe Van der Waalsa i wodorowe.
T-W-2Typy związków nieorganicznych i ich nazewnictwo - tlenki, wodorki, kwasy, wodorotlenki, sole. Klasyfikacja reakcji chemicznych. Elementarne typy reakcji, reakcje elektronacji i dezelektronacji. Pojęcie stopnia utlenienia. Zasady obliczeń stechiometrycznych. Roztwory i sposoby wyrażania ich stężeń.
Metody nauczaniaM-2Metoda programowa: z użyciem przewodnika metodycznego do ćwiczeń laboratoryjnych i audytoryjnych.
M-1Metody podające: wykład informacyjny, objaśnienia i wyjaśnienia, opis.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena formująca: sprawdziany prowadzone w trakcie ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Ocena formująca: sprawozdania z kolejnych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-5Ocena formująca: Ciągła ocena aktywności na zajęciach.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin ustny.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w stopniu dostatecznym posiada podstawową wiedzę z zakresu chemii ogólnej . Zna i potrafi sformułować najważniejsze koncepcje i teorie chemiczne. Zna w stopniu wystarczającym do dalszej edukacji w zakresie chemii terminologię, nomenklaturę i podstawowe jednostki chemiczne. Zna symbole, nazwy i położenie około 60% pierwiastków grup głównych UOP oraz ich strukturę elektronową.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięKCh_1A_B05_W02Student jest w stanie zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące kinetyki i statyki chemicznej. Powinien znać czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych oraz treść prawa działania mas. Jest w stanie zdefiniować kwasy, zasady i sole wg Arrheniusa oraz kwasy i zasady wg Brönsteda. Jest w stanie wymienić i scharakteryzować stany skupienia materii oraz odtwarzać podstawowe prawa i zjawiska dotyczące stanów skupienia materii.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKCh_1A_W11zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu chemii
KCh_1A_W01posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie chemii, zna podstawowe koncepcje i teorie chemiczne, zna terminologię, nomenklaturę i jednostki chemiczne
KCh_1A_W03zna zjawiska chemiczne i fizyczne zachodzące w przyrodzie oraz potrafi wytłumaczyć obserwowane prawidłowości wykorzystując język matematyki, a w szczególności potrafi samodzielnie odtworzyć podstawowe twierdzenia i prawa
Cel przedmiotuC-3Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami związków chemicznych oraz z metodami ich otrzymywania. Ukształtowanie umiejetności z zakresu przeprowadzenia reakcji chemicznych i postrzegania ich efektów.
C-1Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej potrzebnymi do opisu i zrozumienia zjawiski i praw chemicznych.
C-2Zapoznanie studenta z metodami rozwiązywania zadań i problemów chemicznych.
Treści programoweT-W-9Podstawowe pojęcia: cząsteczkowość i rzędowość reakcji chemicznych, szybkość reakcji chemicznych. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych. Równowaga chemiczna w układach homo- i heterogenicznych. Prawo działania mas. Stałe równowagi - stęzeniowa i ciśnieniowa i ich zależność od temperatury. Wpływ temperatury i ciśnienia na położenie stanu równowagi reakcji (reguła przekory).
T-W-13Stany skupienia materii i ich podstawowa charakterystyka. Gazy, ciecze i ciała stałe. Równanie gazów doskonałych. Prawa gazowe. Prawo Daltona. Gazy rzeczywiste. Równanie gazów rzeczywistych. Zjawiska krytyczne.
T-W-14Właściwości koligatywne roztworów. Prężność pary nasyconej nad roztworami. Prawo Raoulta. Temperatura wrzenia i krzepnięcia roztworów. Osmoza. Dyfuzja.
T-W-15Ciała krystaliczne i amorficzne (izotropia i anizotropia). Budowa wewnętrzna ciał krystalicznych (sieć przestrzenna). Wiązania w kryształach. Polimorfizm i izomorfizm ciał stałych. Ciekłe kryształy.
T-W-12Równowagi fazowe. Reguła faz Gibbsa. Wykresy równowag fazowych na przykładzie układu jedno- i dwuskładnikowego. Diagram fazowy wody.
T-W-11Autodysocjacja i iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów oksoniowych (pH). Wskaźniki i ich zastosowanie.
T-W-10Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Solwatacja jonów. Kwasy, zasady i sole wg Arrheniusa. Pojęcie kwasu i zasady wg Brönsteda. Elektrolity mocne i słabe. Stała i stopień dysocjacji elektrolitycznej. Zależność stopnia dysocjacji od stężenia słabych elektrolitów.
Metody nauczaniaM-2Metoda programowa: z użyciem przewodnika metodycznego do ćwiczeń laboratoryjnych i audytoryjnych.
M-1Metody podające: wykład informacyjny, objaśnienia i wyjaśnienia, opis.
Sposób ocenyS-5Ocena formująca: Ciągła ocena aktywności na zajęciach.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin ustny.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w dostatecznym stopniu zna podstawy kinetyki i statyki chemicznej. Potrafi sformułować podstawowe prawa dotyczące tych działów chemii. Jest w stanie odtworzyć podstawowe teorie kwasów i zasad oraz podstawowe prawa i zjawiska dotyczące stanów skupienia.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięKCh_1A_B05_W03Student zna podstawowe operacje jednostkowe w analizie chemicznej i powinien być w stanie przeprowadzić, zgodnie z zasadami BHP i regulaminu laboratorium, reakcję chemiczną, napisać jej równanie, zaklasyfikować tę reakcję do poszczególnych typów. Zna sposoby przeprowadzania obliczeń stechiometrycznych na podstawie równań reakcji, wzorów związków chemicznych i podstawowych pojęć i praw chemii. Student powinien znać sposoby wyrażania stężeń roztworów i wskazać jak je obliczać. Potrafi wskazać i wytłumaczyć jak obliczyć stałą i stopień dysocjacji słabych elektrolitów oraz wyznaczyć i obliczyć pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKCh_1A_W06zna podstawowe zasady BHP w laboratorium chemicznym, zna zasady związane z wykorzystywaniem chemikaliów i ich unieszkodliwiania
KCh_1A_W01posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie chemii, zna podstawowe koncepcje i teorie chemiczne, zna terminologię, nomenklaturę i jednostki chemiczne
KCh_1A_W02zna techniki matematyki wyższej w zakresie niezbędnym dla ilościowego opisu, zrozumienia oraz modelowania podstawowych zjawisk i procesów chemicznych
KCh_1A_W03zna zjawiska chemiczne i fizyczne zachodzące w przyrodzie oraz potrafi wytłumaczyć obserwowane prawidłowości wykorzystując język matematyki, a w szczególności potrafi samodzielnie odtworzyć podstawowe twierdzenia i prawa
Cel przedmiotuC-3Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami związków chemicznych oraz z metodami ich otrzymywania. Ukształtowanie umiejetności z zakresu przeprowadzenia reakcji chemicznych i postrzegania ich efektów.
C-4Zapoznanie z zasadami przygotowania sprawozdania z przeprowadzonych doświadczeń chemicznych.
C-1Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej potrzebnymi do opisu i zrozumienia zjawiski i praw chemicznych.
C-2Zapoznanie studenta z metodami rozwiązywania zadań i problemów chemicznych.
Treści programoweT-L-3Reakcje elektronacji i dezelektronacji. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, napisanie obserwacji oraz dobranie współczynników stechiometrycznych metodą równań połówkowych i wskazanie utleniaczy oraz reduktorów.
T-L-5Dysocjacja elektrolityczna, pomiar i obliczenie pH roztworów mocnych i słabych elektrolitów.
T-L-2Typy reakcji chemicznych. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, zaklasyfikowanie ich właściwych typów (synteza, analiza, wymiana) oraz napisanie obserwacji i równań reakcji.
T-L-4Podstawowe operacje w analizie chemicznej oraz właściwości kwasów i zasad (wytrącanie, dekantacja, przemywanie, suszenie i rozpuszczanie osadów różnych związków chemicznych). Ustalanie właściwości kwasowych, zasadowych i amfoterycznych związków.
T-A-1Klasyfikacja, wzory oraz nazewnictwo związków chemicznych.
T-A-2Równania reakcji chemicznych i ich klasyfikacja z uwzględnieniem różnych kryteriów.
T-A-3Obliczenia stechiometryczne oparte na wzorach związków chemicznych i podstawowych prawach chemii.
T-A-4Obliczenia stechiometryczne oparte na równaniach reakcji chemicznych. Wydajność reakcji chemicznej, niestechiometryczny stosunek reagentów, reakcje współbieżne.
T-A-5Obliczanie stężeń roztworów. Przeliczanie jednostek stężenia roztworów (stężenie procentowe, molowe, molalne, ułamki - molowe, masowe i objętościowe). Obliczanie stężenia roztworu po jego rozcieńczaniu lub zatężeniu oraz zmieszaniu z innym roztworem. Obliczenia stechiometryczne z uwzględnieniem stężeń roztworów.
T-A-7Budowa atomu, liczby kwantowe i orbitale atomowe. Struktura elektronowa atomu, a jego położenie w ukladzie okresowym.
T-A-8Dobieranie współczynników w równaniach reakcji utleniania i redukcji ze wskazaniem utleniaczy i reduktorów.
T-A-9Podstawowe obliczenia z kinetyki i statyki chemicznej (szybkość reakcji, stała szybkości reakcji, prawo działania mas). Wpływ czynników zewnętrznych na równowagę chemiczną (ciśnienie, stężenie, temperatura).
T-A-10Obliczenia stałej i stopnia dysocjacji słabych elektrolitów. Obliczenia pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.
T-A-11Obliczenia właściwości koligatywnych roztworów (ciśnienie osmotyczne, prężność pary nasyconej nad roztworem dwu substancji lotnych, podwyższenie temperatury wrzenia i obniżenie krzepnięcia roztworów). Prawo van't Hoffa i Raoulta dla roztworów elektrolitów.
Metody nauczaniaM-2Metoda programowa: z użyciem przewodnika metodycznego do ćwiczeń laboratoryjnych i audytoryjnych.
M-3Metody praktyczne: pokaz (demonstracja doświadczeń chemicznych), ćwiczenia przedmiotowe (ćwiczenia dotyczące podstawowych pojęć, praw i obliczeń chemicznych), ćwiczenia laboratoryjne.
M-4Metody aktywizujące: dyskusja dydaktyczna (związana z wykładem, ćwiczeniami audytoryjnymi i laboratoryjnymi).
M-5Metoda aktywizująca: metoda przypadków (dyskusja nad zagadnieniami wcześniej poznanymi).
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena formująca: sprawdziany prowadzone w trakcie ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Ocena formująca: sprawozdania z kolejnych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-5Ocena formująca: Ciągła ocena aktywności na zajęciach.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-6Ocena formująca: Ocena pracy w grupie.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wymienić podstawowe operacje jednostkowe w analizie chemicznej. Potrafi samodzielnie rozwiązać około 60% wskazanych przez nauczyciela zadań i ćwiczeń chemicznych.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięKCh_1A_B05_U01Potrafi formułowć, analizować, interpretować i rozwiązywać problemy z zakresu chemii ogólnej w oparciu o poznane zjawiska, prawa i twierdzenia oraz metody, które umie zdefiniować i logicznie zastosować. Powinien umieć zastosować poznane metody i rozwiązywać zadania chemiczne dotyczące stechiometrii, stężeń roztworów i podstawowych problemów związanych z kinetyką i statyką chemiczną. Student powinien umieć wyszukiwać oraz skorzystać ze wskazanej literatury dotyczącej przedmiotu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKCh_1A_U01potrafi analizować problemy z zakresu chemii, w szczególności problemy o charakterze utylitarnym oraz znajdować ich rozwiązania w oparciu o poznane twierdzenia i metody
KCh_1A_U03potrafi planować i przeprowadzać proste badania doświadczalne i symulacje komputerowe w zakresie chemii, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
KCh_1A_U06potrafi przedstawić w sposób przystępny podstawowe zagadnienia i problemy natury chemicznej
KCh_1A_U07ma umiejętność samokształcenia się m. in. w celu podnoszenia kompetencji zawodowych
Cel przedmiotuC-3Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami związków chemicznych oraz z metodami ich otrzymywania. Ukształtowanie umiejetności z zakresu przeprowadzenia reakcji chemicznych i postrzegania ich efektów.
C-1Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej potrzebnymi do opisu i zrozumienia zjawiski i praw chemicznych.
C-2Zapoznanie studenta z metodami rozwiązywania zadań i problemów chemicznych.
Treści programoweT-W-9Podstawowe pojęcia: cząsteczkowość i rzędowość reakcji chemicznych, szybkość reakcji chemicznych. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych. Równowaga chemiczna w układach homo- i heterogenicznych. Prawo działania mas. Stałe równowagi - stęzeniowa i ciśnieniowa i ich zależność od temperatury. Wpływ temperatury i ciśnienia na położenie stanu równowagi reakcji (reguła przekory).
T-W-6Układ okresowy pierwiastków. Perspektywy rozszerzenia układu okresowego. Energie jonizacji pierwiastków. Elektropowinowactwo i elektroujemność pierwiastków. Promienie atomowe i jonowe. Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków.
T-W-8Cząsteczki wieloatomowe. Hybrydyzacja orbitali a kształt cząsteczek.
T-W-1Przedmiot i zakres chemii ogólnej. Zjawiska fizyczne i chemiczne. Mieszanina a związek chemiczny. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Względna masa atomowa i cząsteczkowa, liczba atomowa, mol.
T-W-3Cząstki elementarne i ich charakterystyka. Budowa jądra atomowego. Energia wiązania nukleonów. Izotopy, izobary, izotony. Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Zastosowanie substancji promieniotwórczych.
T-W-4Elektronowa struktura atomu. Dualizm korpuskularno-falowy. Hipoteza de Broglie'a. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Funkcje falowe i równanie Schrödingera. Liczby kwantowe.
T-W-5Wodór i jego widmo atomowe . Orbitale atomowe wodoru. Orbitale w atomach wieloelektronowych. Zasady rozbudowy powłok elektronowych w atomach pierwiastków wieloelektronowych - zasada wzrastającej energii, zakaz Pauliego (spinorbital) i reguła Hunda (orbitale zdegenerowane).
T-W-13Stany skupienia materii i ich podstawowa charakterystyka. Gazy, ciecze i ciała stałe. Równanie gazów doskonałych. Prawa gazowe. Prawo Daltona. Gazy rzeczywiste. Równanie gazów rzeczywistych. Zjawiska krytyczne.
T-W-14Właściwości koligatywne roztworów. Prężność pary nasyconej nad roztworami. Prawo Raoulta. Temperatura wrzenia i krzepnięcia roztworów. Osmoza. Dyfuzja.
T-W-15Ciała krystaliczne i amorficzne (izotropia i anizotropia). Budowa wewnętrzna ciał krystalicznych (sieć przestrzenna). Wiązania w kryształach. Polimorfizm i izomorfizm ciał stałych. Ciekłe kryształy.
T-W-7Budowa cząsteczki. Elektronowa teoria wiązań. Rodzaje wiązań chemicznych wewnątrzcząsteczkowych - kowalencyjne, jonowe, kowalencyjne spolaryzowane i metaliczne. Wiązanie akceptorowo-donorowe. Podstawy dotyczące związków kompleksowych. Wiązania międzycząsteczkowe Van der Waalsa i wodorowe.
T-W-2Typy związków nieorganicznych i ich nazewnictwo - tlenki, wodorki, kwasy, wodorotlenki, sole. Klasyfikacja reakcji chemicznych. Elementarne typy reakcji, reakcje elektronacji i dezelektronacji. Pojęcie stopnia utlenienia. Zasady obliczeń stechiometrycznych. Roztwory i sposoby wyrażania ich stężeń.
T-W-12Równowagi fazowe. Reguła faz Gibbsa. Wykresy równowag fazowych na przykładzie układu jedno- i dwuskładnikowego. Diagram fazowy wody.
T-W-11Autodysocjacja i iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów oksoniowych (pH). Wskaźniki i ich zastosowanie.
T-W-10Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Solwatacja jonów. Kwasy, zasady i sole wg Arrheniusa. Pojęcie kwasu i zasady wg Brönsteda. Elektrolity mocne i słabe. Stała i stopień dysocjacji elektrolitycznej. Zależność stopnia dysocjacji od stężenia słabych elektrolitów.
T-A-1Klasyfikacja, wzory oraz nazewnictwo związków chemicznych.
T-A-2Równania reakcji chemicznych i ich klasyfikacja z uwzględnieniem różnych kryteriów.
T-A-3Obliczenia stechiometryczne oparte na wzorach związków chemicznych i podstawowych prawach chemii.
T-A-4Obliczenia stechiometryczne oparte na równaniach reakcji chemicznych. Wydajność reakcji chemicznej, niestechiometryczny stosunek reagentów, reakcje współbieżne.
T-A-5Obliczanie stężeń roztworów. Przeliczanie jednostek stężenia roztworów (stężenie procentowe, molowe, molalne, ułamki - molowe, masowe i objętościowe). Obliczanie stężenia roztworu po jego rozcieńczaniu lub zatężeniu oraz zmieszaniu z innym roztworem. Obliczenia stechiometryczne z uwzględnieniem stężeń roztworów.
Metody nauczaniaM-1Metody podające: wykład informacyjny, objaśnienia i wyjaśnienia, opis.
M-4Metody aktywizujące: dyskusja dydaktyczna (związana z wykładem, ćwiczeniami audytoryjnymi i laboratoryjnymi).
M-5Metoda aktywizująca: metoda przypadków (dyskusja nad zagadnieniami wcześniej poznanymi).
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena formująca: sprawdziany prowadzone w trakcie ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-5Ocena formująca: Ciągła ocena aktywności na zajęciach.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin ustny.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w dostatecznym stopniu potrafi formułować, analizować i interpretować oraz rozwiązywać problemy z chemii ogólej z zakresu programów różnych form zajęć z tego przedmiotu.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięKCh_1A_B05_U02Student powinień umieć zaplanować, przeprowadzić i przeanalizować podstawowe doświadczenia i reakcje chemiczne. Napisać równania, dobrać współczynniki stechiometryczne oraz zaklasyfikować reakcje do poszczególnych typów. Powinien potrafić zastosować poznane zasady nazewnictwa związków aby nazwać wszystkie substraty i produkty przeprowadzonych reakcji. Powinien potrafić wyznaczyć doświadczalnie i obliczyć pH roztworów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKCh_1A_U03potrafi planować i przeprowadzać proste badania doświadczalne i symulacje komputerowe w zakresie chemii, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
KCh_1A_U06potrafi przedstawić w sposób przystępny podstawowe zagadnienia i problemy natury chemicznej
Cel przedmiotuC-3Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami związków chemicznych oraz z metodami ich otrzymywania. Ukształtowanie umiejetności z zakresu przeprowadzenia reakcji chemicznych i postrzegania ich efektów.
C-4Zapoznanie z zasadami przygotowania sprawozdania z przeprowadzonych doświadczeń chemicznych.
Treści programoweT-W-1Przedmiot i zakres chemii ogólnej. Zjawiska fizyczne i chemiczne. Mieszanina a związek chemiczny. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Względna masa atomowa i cząsteczkowa, liczba atomowa, mol.
T-W-2Typy związków nieorganicznych i ich nazewnictwo - tlenki, wodorki, kwasy, wodorotlenki, sole. Klasyfikacja reakcji chemicznych. Elementarne typy reakcji, reakcje elektronacji i dezelektronacji. Pojęcie stopnia utlenienia. Zasady obliczeń stechiometrycznych. Roztwory i sposoby wyrażania ich stężeń.
T-W-11Autodysocjacja i iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów oksoniowych (pH). Wskaźniki i ich zastosowanie.
T-L-3Reakcje elektronacji i dezelektronacji. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, napisanie obserwacji oraz dobranie współczynników stechiometrycznych metodą równań połówkowych i wskazanie utleniaczy oraz reduktorów.
T-L-5Dysocjacja elektrolityczna, pomiar i obliczenie pH roztworów mocnych i słabych elektrolitów.
T-L-2Typy reakcji chemicznych. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, zaklasyfikowanie ich właściwych typów (synteza, analiza, wymiana) oraz napisanie obserwacji i równań reakcji.
T-L-4Podstawowe operacje w analizie chemicznej oraz właściwości kwasów i zasad (wytrącanie, dekantacja, przemywanie, suszenie i rozpuszczanie osadów różnych związków chemicznych). Ustalanie właściwości kwasowych, zasadowych i amfoterycznych związków.
T-A-1Klasyfikacja, wzory oraz nazewnictwo związków chemicznych.
T-A-2Równania reakcji chemicznych i ich klasyfikacja z uwzględnieniem różnych kryteriów.
T-A-10Obliczenia stałej i stopnia dysocjacji słabych elektrolitów. Obliczenia pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.
Metody nauczaniaM-2Metoda programowa: z użyciem przewodnika metodycznego do ćwiczeń laboratoryjnych i audytoryjnych.
M-3Metody praktyczne: pokaz (demonstracja doświadczeń chemicznych), ćwiczenia przedmiotowe (ćwiczenia dotyczące podstawowych pojęć, praw i obliczeń chemicznych), ćwiczenia laboratoryjne.
M-5Metoda aktywizująca: metoda przypadków (dyskusja nad zagadnieniami wcześniej poznanymi).
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena formująca: sprawozdania z kolejnych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-5Ocena formująca: Ciągła ocena aktywności na zajęciach.
S-3Ocena podsumowująca: Ocena podsumowująca: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych.
S-6Ocena formująca: Ocena pracy w grupie.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w dostatecznym stopniu potrafi zaplanować, przeprowadzić i przeanalizować około 60% wskazanych przez nauczyciela akademickiego reakcji chemicznych. Potrafi napisać równania tych reakcji oraz nazwać substraty i produkty.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięKCh_1A_B05_K01Student potrafi pracować samodzielnie oraz w grupie nad rozwiązywaniem i przedstawieniem wyników różnych zadań i problemów. Rozumie potrzebę ciągłego uczenia się w celu podnoszenia swoich kompetencji zawodowych i osobistych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKCh_1A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
KCh_1A_K05rozumie społeczne aspekty praktycznego stosowania zdobytej wiedzy i umiejętności oraz związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje; ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko
KCh_1A_K01rozumie potrzebę dokształcania się i podnoszenia swoich kompetencji zawodowych i osobistych, motywuje do tego współpracowników
Cel przedmiotuC-3Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami związków chemicznych oraz z metodami ich otrzymywania. Ukształtowanie umiejetności z zakresu przeprowadzenia reakcji chemicznych i postrzegania ich efektów.
C-4Zapoznanie z zasadami przygotowania sprawozdania z przeprowadzonych doświadczeń chemicznych.
C-1Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z chemii ogólnej potrzebnymi do opisu i zrozumienia zjawiski i praw chemicznych.
C-2Zapoznanie studenta z metodami rozwiązywania zadań i problemów chemicznych.
Treści programoweT-W-6Układ okresowy pierwiastków. Perspektywy rozszerzenia układu okresowego. Energie jonizacji pierwiastków. Elektropowinowactwo i elektroujemność pierwiastków. Promienie atomowe i jonowe. Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków.
T-W-1Przedmiot i zakres chemii ogólnej. Zjawiska fizyczne i chemiczne. Mieszanina a związek chemiczny. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Względna masa atomowa i cząsteczkowa, liczba atomowa, mol.
T-L-1Zapoznanie z regulaminem i podstawowymi zasadami BHP w laboratorium chemicznym. Prezentacja podstawowego wyposażenia i sprzętu laboratoryjnego. Zasady sporządzania sprawozdań i zaliczenia z ćwiczeń laboratoryjnych.
T-L-3Reakcje elektronacji i dezelektronacji. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, napisanie obserwacji oraz dobranie współczynników stechiometrycznych metodą równań połówkowych i wskazanie utleniaczy oraz reduktorów.
T-L-5Dysocjacja elektrolityczna, pomiar i obliczenie pH roztworów mocnych i słabych elektrolitów.
T-L-2Typy reakcji chemicznych. Przeprowadzenie wskazanych reakcji, zaklasyfikowanie ich właściwych typów (synteza, analiza, wymiana) oraz napisanie obserwacji i równań reakcji.
T-L-4Podstawowe operacje w analizie chemicznej oraz właściwości kwasów i zasad (wytrącanie, dekantacja, przemywanie, suszenie i rozpuszczanie osadów różnych związków chemicznych). Ustalanie właściwości kwasowych, zasadowych i amfoterycznych związków.
T-A-8Dobieranie współczynników w równaniach reakcji utleniania i redukcji ze wskazaniem utleniaczy i reduktorów.
T-A-10Obliczenia stałej i stopnia dysocjacji słabych elektrolitów. Obliczenia pH roztworów słabych i mocnych elektrolitów.
Metody nauczaniaM-2Metoda programowa: z użyciem przewodnika metodycznego do ćwiczeń laboratoryjnych i audytoryjnych.
M-4Metody aktywizujące: dyskusja dydaktyczna (związana z wykładem, ćwiczeniami audytoryjnymi i laboratoryjnymi).
M-5Metoda aktywizująca: metoda przypadków (dyskusja nad zagadnieniami wcześniej poznanymi).
Sposób ocenyS-5Ocena formująca: Ciągła ocena aktywności na zajęciach.
S-6Ocena formująca: Ocena pracy w grupie.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Potrafi biorąc odpowiedzialność za powierzone do realizacji zadania pracować i współdziałać w grupie, przyjmując w niej rolę wykonawcy.
3,5
4,0
4,5
5,0