Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Technologia chemiczna (S2)

Sylabus przedmiotu Chemia i technologia leków:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Technologia chemiczna
Forma studiów studia stacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów nauki techniczne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Chemia i technologia leków
Specjalność Technologia leków i pestycydów
Jednostka prowadząca Instytut Technologii Chemicznej Organicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Agnieszka Wróblewska <Agnieszka.Wroblewska@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Małgorzata Dzięcioł <Malgorzata.Dzieciol@zut.edu.pl>, Monika Kowalewska <Monika.Kowalewska@zut.edu.pl>, Paula Ossowicz-Rupniewska <Paula.Ossowicz@zut.edu.pl>, Alicja Wodnicka <Alicja.Wodnicka@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW2 30 1,00,60egzamin
laboratoriaL2 15 1,00,40zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1podstawowe wiadomości z chemii organicznej
W-2podstawowe umiejętności z preparatyki organicznej

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1zapoznanie studenta z produktami przemysłu farmaceutycznego, klasyfikacją i nazewnictwem leków, mechanizmami działania leków, metodami odkrywania i poszukiwania nowych leków
C-2zapoznanie studenta z postaciami leków i podstawowymi procesami jednostkowymi stosowanymi w przemyśle farmaceutycznym
C-3zapoznanie studenta z mechanizmem działania, otrzymywaniem i zastosowaniem wybranych leków z grupy leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, nasercowych, antyhistaminowych, przeciwdrobnoustrojowych, przeciwnowotworowych oraz leków działajacych na układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy, w tym biotechnologią farmaceutyczną i produkcją antybiotyków
C-4ukształtowanie umiejętności oceny wybranych technologii pod względem zagrożenia dla środowiska, zapoznanie z zasadami zielonej chemii i przykładami zielonych technologii
C-5ukształtowanie umiejętności praktycznego przeprowadzenia syntez wybranych leków i półproduktów

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Przeprowadzenie kilkuetapowej syntezy 2-3 związków (leku lub półproduktu)10
T-L-2Wydzielanie, oczyszczanie i analiza jakościowa otrzymanego produktu (analiza GC-MS, spektroskopia NMR)5
15
wykłady
T-W-1Przemysł farmaceutyczny w Polsce i na świecie. Definicja leku. Klasyfikacja i nazewnictwo środków leczniczych. Mechanizmy działania leków. Teoria receptorowa. Inhibitory enzymów, antymetabolity, leki wpływające na kanały jonowe. Metody odkrywania i projektowania leków. Budowa chemiczna substancji a jej działanie farmakologiczne. Techniki chemii kombinatorycznej w odkrywaniu leków.4
T-W-2Wybrane procesy jednostkowe stosowane w syntezie substancji aktywnych leków: redukcja, acylowanie, estryfikacja, nitrowanie, sulfonowanie. Warunki prowadzenia procesów i przykłady wykorzystania w technologi leków. Postać użytkowa leku. Technologie wytwarzania wybranych postaci leków. Substancje aktywne i pomocnicze stosowane w technologii leków. Kontrola jakości produktów farmaceutycznych. Problemy odpadów. Zielone technologie.5
T-W-3Mechanizm działania i zastosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Technologie otrzymywania pochodnych kwasu salicylowego, p-aminofenolu i ibuprofenu. Glikokortykosteroidy i ich zastosowanie.3
T-W-4Leki działające na układ krążenia: klasyfikacja, mechanizmy działania, biotransformacja. Leki nasercowe i stosowane w chorobie wieńcowej. Naturalne glikozydy, leki przeciwarytmiczne, alkaloidy chinolinowe. Technologia otrzymywania pochodnych benzamidu, amiodaronu. Leki obniżające ciśnienie krwi. Synteza propanololu i kaptoprilu.3
T-W-5Leki antyhistaminowe. Leki blokujące receptory H1 pierwszej i drugiej generacji stosowane w terapii chorób alergicznych. Tendencje w rozwoju leków przeciwalergicznych. Leki blokujące receptory H2 i H3 i ich zastosowanie.2
T-W-6Leki przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Sulfonamidy - właściwości, otrzymywanie i zastosowanie. Pochodne nitroimidazolu i nitrofuranu. Leki przeciwgruźlicze: hydrazyd kwasu izonikotynowego i jego pochodne, kwas p-aminosalicylowy i jego pochodne. Wybrane leki przeciwwirusowe i ich zastosowanie (np. acyklowir, współczesne leki stosowane przeciwko wirusowi HIV). Wybrane leki przeciwgrzybicze (azole).3
T-W-7Biotechnologia farmaceutyczna (definicja, dziedziny, drobnoustroje jako źródło substancji o działaniu leczniczym). Antybiotyki beta-laktamowe: penicyliny naturalne i ich produkcja, penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny naturalne i półsyntetyczne, nowe antybiotyki beta-laktamowe, mechanizm działania penicylin i cefalosporyn. Tetracykliny naturalne i półsyntetyczne, antybiotyki aminoglokozydowe (streptomycyna i jej analogi), chloramfenikol (metoda syntezy), makrolidy, rifamycyny - jako przykład związków o działaniu przeciwbakteryjnym, zaburzających syntezę białek.3
T-W-8Farmakoterapia chorób nowotworowych. Podział leków stosowanych w terapii chorób nowotworowych. Leki alkilujące DNA- podział i mechnizm działania (azyrydyny, estry kwasu metanosulfonowego, pochodne nitrozomocznika, środki alkilujące o innej budowie). Antymetabolity zasad pirymidynowych, purynowych i kwasu foliowego. Antybiotyki przeciwnowotworowe (miotomycyny, antybiotyki antracykilinowe, aktinomycyny, bleomycyny). Alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany (alkaloidy barwinka różowego, taksoidy, lignany pochodne podofilotoksyny). Leki o róznej strukturze (pochodne akrydyny, pochodne mocznika). Enzymy. Hormony i antyhormony. Półlsyntetyczna technologia otrzymywania taksolu.3
T-W-9Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Neuroprzekażniki, neurohormony, neuromodulatory, neuromediatory i inne substancje biorące udział w przewodzeniu bodźców. Leki psychotropowe: leki o działaniu neuroleptycznym (przykłady syntez fenotiazyny i jej pochodnych, synteza chlorpromazyny), leki przeciwdepresyjne, leki o działaniu przeciwlękowym (technologia syntezy benzodiazepin), leki o działaniu stymulujacym o.u.n. Leki uspokajajace i nasenne (pochodne kwasu barbiturowego, pochodne 1,4-benzodiazepiny). Leki przeciwpadaczkowe (pochodne hydantoiny, pochodne kwasu barbiturowego, pochodne pirolidyno-2,5-dionu, pochodne iminostilbenu i inne). Leki stosowane w chorobie Parkinsona (leki o działaniu cholinolitycznym, leki dopaminergiczne i inne).4
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2przygotowanie do ćwiczeń10
A-L-3opracowanie sprawozdań5
30
wykłady
A-W-1udział w zajęciach30
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Podające. Wykład informacyjny z elementami problemowymi
M-2Metody praktyczne. Ćwiczenia laboratoryjne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: egzamin
S-2Ocena podsumowująca: sprawozdanie
S-3Ocena formująca: zaliczenie ustne do ćwiczeń (wejściówka)

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TCH_2A_D04-08_W01
potrafi zdefiniować i sklasyfikować środki lecznicze, opisać mechanizmy działania leków, postacie użytkowe oraz sposoby odkrywania nowych leków
TCH_2A_W10, TCH_2A_W13C-1T-W-9, T-W-1, T-W-7, T-W-3, T-W-4, T-W-8, T-W-5, T-W-6M-1S-1
TCH_2A_D04-08_W02
potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji leków
TCH_2A_W10, TCH_2A_W11C-2, C-3T-W-9, T-W-2, T-W-7, T-W-3, T-W-4, T-W-8M-1S-1
TCH_2A_D04-08_W03
potrafi opisać procesy technologiczne otrzymywania wybranych leków
TCH_2A_W10, TCH_2A_W11, TCH_2A_W12C-2, C-3T-W-9, T-W-2, T-W-7, T-W-3, T-W-4, T-W-8M-1S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TCH_2A_D04-08_U01
potrafi zaproponować metodę otrzymywania określonego leku lub półproduktu, formę leku, obliczyć wydajność atomową, określić zagrożenia dla środowiska, zaproponować rozwiązania ograniczające skalę zagrożeń
TCH_2A_U15, TCH_2A_U16C-4T-W-2, T-L-1, T-L-2M-1, M-2S-2
TCH_2A_D04-08_U02
potrafi przeprowadzić syntezę wybranych leków lub półproduktów, zastosować odpowiedni sposób ich oczyszczania i analizy oraz obliczyć wydajność procesu
TCH_2A_U15, TCH_2A_U16, TCH_2A_U17C-5T-L-1, T-L-2M-2S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TCH_2A_D04-08_K01
ma świadomość zagrożeń dla środowiska związanych z technologią leków, potrafi docenić znaczenie rozwoju nowych technologii
TCH_2A_K01, TCH_2A_K02C-1, C-2, C-4, C-3T-W-9, T-W-2, T-W-7, T-W-3, T-W-4, T-W-8, T-L-1, T-L-2M-1S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TCH_2A_D04-08_W01
potrafi zdefiniować i sklasyfikować środki lecznicze, opisać mechanizmy działania leków, postacie użytkowe oraz sposoby odkrywania nowych leków
2,0nie spełnia kryteriów okreslonych dla oceny 3,0
3,0potrafi wymienić główne klasy leków ze względu na działane farmakologiczne, wskazać miejsca działania wybranych leków, wymienić metody odkrywania leków
3,5
4,0
4,5
5,0
TCH_2A_D04-08_W02
potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji leków
2,0nie spełnia kryteriów okreslonych dla oceny 3,0
3,0potrafi wymienić i opisać najczęściej stosowane procesy i operacje jednostkowe w przemyśle farmaceutycznym
3,5
4,0
4,5
5,0
TCH_2A_D04-08_W03
potrafi opisać procesy technologiczne otrzymywania wybranych leków
2,0nie spełnia kryteriów określonych dla oceny 3,0
3,0potrafi opisać proces otrzymywania wybranego leku i scharakteryzować główne etapy tego procesu
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TCH_2A_D04-08_U01
potrafi zaproponować metodę otrzymywania określonego leku lub półproduktu, formę leku, obliczyć wydajność atomową, określić zagrożenia dla środowiska, zaproponować rozwiązania ograniczające skalę zagrożeń
2,0nie spełnia kryteriów okreslonych dla oceny 3,0
3,0potrafi porównać warunki reakcji i efektywność przynajmniej dwóch różnych metod syntezy określonego leku, dokonać wyboru bardziej korzystnej i uzasadnić wybór
3,5
4,0
4,5
5,0
TCH_2A_D04-08_U02
potrafi przeprowadzić syntezę wybranych leków lub półproduktów, zastosować odpowiedni sposób ich oczyszczania i analizy oraz obliczyć wydajność procesu
2,0nie spełnia kryteriów określonych dla oceny 3,0
3,0potrafi przeprowadzić syntezę 2 -3 różnych półproduktów lub produktów leczniczych, zastosować skuteczny sposób oczyszczania i analizy oraz obliczyć ich wydajność
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TCH_2A_D04-08_K01
ma świadomość zagrożeń dla środowiska związanych z technologią leków, potrafi docenić znaczenie rozwoju nowych technologii
2,0nie spełnia wymagań określonych dla oceny 3,0
3,0potrafi zdefiniować zagrożenia wynikające z danej technologii leków lub półproduktów
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. A. Zejc, M. Gorczyca (red.), Chemia leków, PZWL, Warszawa, 2004, I
  2. G.L. Patrick, Chemia medyczna. Podstawowe zagadnienia, WNT, Warszawa, 2001
  3. D. Steinhilber, M. Schubert-Zsilavecz, H. J. Roth, Chemia medyczna, MedPharm Polska, Wrocław, 2012
  4. A. Kleemann, J. Engel, Pharamaceutical Substances. Syntheses, Patents, Applications, Thieme, Stuttgart, 2001, IV
  5. R. Dobrzeniecka-Turek, W. Rusiniak, Chemia leków, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 1999
  6. M. Zając, E. Pawełczyk, Chemia leków dla studentów farmacji i farmaceutów, Akademia Medyczna im. Karola Marcinkowskiego, Poznań, 2000
  7. O. Kayser i R.H. Muller (red.), Biotechnologia farmaceutyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2003

Literatura dodatkowa

  1. D. Lednicer, The Organic Chemistry of Drug Synthesis, Willey, New York, 1995
  2. J. Tułecki, Technologia środków leczniczych, PZWL, Warszawa, 1978, I
  3. A. Vogel, Preparatyka organiczna, WNT, Warszawa, 2006, IV

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Przeprowadzenie kilkuetapowej syntezy 2-3 związków (leku lub półproduktu)10
T-L-2Wydzielanie, oczyszczanie i analiza jakościowa otrzymanego produktu (analiza GC-MS, spektroskopia NMR)5
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Przemysł farmaceutyczny w Polsce i na świecie. Definicja leku. Klasyfikacja i nazewnictwo środków leczniczych. Mechanizmy działania leków. Teoria receptorowa. Inhibitory enzymów, antymetabolity, leki wpływające na kanały jonowe. Metody odkrywania i projektowania leków. Budowa chemiczna substancji a jej działanie farmakologiczne. Techniki chemii kombinatorycznej w odkrywaniu leków.4
T-W-2Wybrane procesy jednostkowe stosowane w syntezie substancji aktywnych leków: redukcja, acylowanie, estryfikacja, nitrowanie, sulfonowanie. Warunki prowadzenia procesów i przykłady wykorzystania w technologi leków. Postać użytkowa leku. Technologie wytwarzania wybranych postaci leków. Substancje aktywne i pomocnicze stosowane w technologii leków. Kontrola jakości produktów farmaceutycznych. Problemy odpadów. Zielone technologie.5
T-W-3Mechanizm działania i zastosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Technologie otrzymywania pochodnych kwasu salicylowego, p-aminofenolu i ibuprofenu. Glikokortykosteroidy i ich zastosowanie.3
T-W-4Leki działające na układ krążenia: klasyfikacja, mechanizmy działania, biotransformacja. Leki nasercowe i stosowane w chorobie wieńcowej. Naturalne glikozydy, leki przeciwarytmiczne, alkaloidy chinolinowe. Technologia otrzymywania pochodnych benzamidu, amiodaronu. Leki obniżające ciśnienie krwi. Synteza propanololu i kaptoprilu.3
T-W-5Leki antyhistaminowe. Leki blokujące receptory H1 pierwszej i drugiej generacji stosowane w terapii chorób alergicznych. Tendencje w rozwoju leków przeciwalergicznych. Leki blokujące receptory H2 i H3 i ich zastosowanie.2
T-W-6Leki przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Sulfonamidy - właściwości, otrzymywanie i zastosowanie. Pochodne nitroimidazolu i nitrofuranu. Leki przeciwgruźlicze: hydrazyd kwasu izonikotynowego i jego pochodne, kwas p-aminosalicylowy i jego pochodne. Wybrane leki przeciwwirusowe i ich zastosowanie (np. acyklowir, współczesne leki stosowane przeciwko wirusowi HIV). Wybrane leki przeciwgrzybicze (azole).3
T-W-7Biotechnologia farmaceutyczna (definicja, dziedziny, drobnoustroje jako źródło substancji o działaniu leczniczym). Antybiotyki beta-laktamowe: penicyliny naturalne i ich produkcja, penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny naturalne i półsyntetyczne, nowe antybiotyki beta-laktamowe, mechanizm działania penicylin i cefalosporyn. Tetracykliny naturalne i półsyntetyczne, antybiotyki aminoglokozydowe (streptomycyna i jej analogi), chloramfenikol (metoda syntezy), makrolidy, rifamycyny - jako przykład związków o działaniu przeciwbakteryjnym, zaburzających syntezę białek.3
T-W-8Farmakoterapia chorób nowotworowych. Podział leków stosowanych w terapii chorób nowotworowych. Leki alkilujące DNA- podział i mechnizm działania (azyrydyny, estry kwasu metanosulfonowego, pochodne nitrozomocznika, środki alkilujące o innej budowie). Antymetabolity zasad pirymidynowych, purynowych i kwasu foliowego. Antybiotyki przeciwnowotworowe (miotomycyny, antybiotyki antracykilinowe, aktinomycyny, bleomycyny). Alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany (alkaloidy barwinka różowego, taksoidy, lignany pochodne podofilotoksyny). Leki o róznej strukturze (pochodne akrydyny, pochodne mocznika). Enzymy. Hormony i antyhormony. Półlsyntetyczna technologia otrzymywania taksolu.3
T-W-9Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Neuroprzekażniki, neurohormony, neuromodulatory, neuromediatory i inne substancje biorące udział w przewodzeniu bodźców. Leki psychotropowe: leki o działaniu neuroleptycznym (przykłady syntez fenotiazyny i jej pochodnych, synteza chlorpromazyny), leki przeciwdepresyjne, leki o działaniu przeciwlękowym (technologia syntezy benzodiazepin), leki o działaniu stymulujacym o.u.n. Leki uspokajajace i nasenne (pochodne kwasu barbiturowego, pochodne 1,4-benzodiazepiny). Leki przeciwpadaczkowe (pochodne hydantoiny, pochodne kwasu barbiturowego, pochodne pirolidyno-2,5-dionu, pochodne iminostilbenu i inne). Leki stosowane w chorobie Parkinsona (leki o działaniu cholinolitycznym, leki dopaminergiczne i inne).4
30

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2przygotowanie do ćwiczeń10
A-L-3opracowanie sprawozdań5
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1udział w zajęciach30
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_2A_D04-08_W01potrafi zdefiniować i sklasyfikować środki lecznicze, opisać mechanizmy działania leków, postacie użytkowe oraz sposoby odkrywania nowych leków
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_2A_W10ma uporządkowaną pogłębioną wiedzę o surowcach, produktach i procesach stosowanych w przemyśle chemicznym w zakresie związanym z ukończoną specjalnością
TCH_2A_W13ma pogłębioną wiedzę na temat metod, technik, narzędzi i materiałów stosowanych podczas wdrażania i realizacji procesów technologicznych, stosownie do ukończonej specjalności
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studenta z produktami przemysłu farmaceutycznego, klasyfikacją i nazewnictwem leków, mechanizmami działania leków, metodami odkrywania i poszukiwania nowych leków
Treści programoweT-W-9Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Neuroprzekażniki, neurohormony, neuromodulatory, neuromediatory i inne substancje biorące udział w przewodzeniu bodźców. Leki psychotropowe: leki o działaniu neuroleptycznym (przykłady syntez fenotiazyny i jej pochodnych, synteza chlorpromazyny), leki przeciwdepresyjne, leki o działaniu przeciwlękowym (technologia syntezy benzodiazepin), leki o działaniu stymulujacym o.u.n. Leki uspokajajace i nasenne (pochodne kwasu barbiturowego, pochodne 1,4-benzodiazepiny). Leki przeciwpadaczkowe (pochodne hydantoiny, pochodne kwasu barbiturowego, pochodne pirolidyno-2,5-dionu, pochodne iminostilbenu i inne). Leki stosowane w chorobie Parkinsona (leki o działaniu cholinolitycznym, leki dopaminergiczne i inne).
T-W-1Przemysł farmaceutyczny w Polsce i na świecie. Definicja leku. Klasyfikacja i nazewnictwo środków leczniczych. Mechanizmy działania leków. Teoria receptorowa. Inhibitory enzymów, antymetabolity, leki wpływające na kanały jonowe. Metody odkrywania i projektowania leków. Budowa chemiczna substancji a jej działanie farmakologiczne. Techniki chemii kombinatorycznej w odkrywaniu leków.
T-W-7Biotechnologia farmaceutyczna (definicja, dziedziny, drobnoustroje jako źródło substancji o działaniu leczniczym). Antybiotyki beta-laktamowe: penicyliny naturalne i ich produkcja, penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny naturalne i półsyntetyczne, nowe antybiotyki beta-laktamowe, mechanizm działania penicylin i cefalosporyn. Tetracykliny naturalne i półsyntetyczne, antybiotyki aminoglokozydowe (streptomycyna i jej analogi), chloramfenikol (metoda syntezy), makrolidy, rifamycyny - jako przykład związków o działaniu przeciwbakteryjnym, zaburzających syntezę białek.
T-W-3Mechanizm działania i zastosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Technologie otrzymywania pochodnych kwasu salicylowego, p-aminofenolu i ibuprofenu. Glikokortykosteroidy i ich zastosowanie.
T-W-4Leki działające na układ krążenia: klasyfikacja, mechanizmy działania, biotransformacja. Leki nasercowe i stosowane w chorobie wieńcowej. Naturalne glikozydy, leki przeciwarytmiczne, alkaloidy chinolinowe. Technologia otrzymywania pochodnych benzamidu, amiodaronu. Leki obniżające ciśnienie krwi. Synteza propanololu i kaptoprilu.
T-W-8Farmakoterapia chorób nowotworowych. Podział leków stosowanych w terapii chorób nowotworowych. Leki alkilujące DNA- podział i mechnizm działania (azyrydyny, estry kwasu metanosulfonowego, pochodne nitrozomocznika, środki alkilujące o innej budowie). Antymetabolity zasad pirymidynowych, purynowych i kwasu foliowego. Antybiotyki przeciwnowotworowe (miotomycyny, antybiotyki antracykilinowe, aktinomycyny, bleomycyny). Alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany (alkaloidy barwinka różowego, taksoidy, lignany pochodne podofilotoksyny). Leki o róznej strukturze (pochodne akrydyny, pochodne mocznika). Enzymy. Hormony i antyhormony. Półlsyntetyczna technologia otrzymywania taksolu.
T-W-5Leki antyhistaminowe. Leki blokujące receptory H1 pierwszej i drugiej generacji stosowane w terapii chorób alergicznych. Tendencje w rozwoju leków przeciwalergicznych. Leki blokujące receptory H2 i H3 i ich zastosowanie.
T-W-6Leki przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Sulfonamidy - właściwości, otrzymywanie i zastosowanie. Pochodne nitroimidazolu i nitrofuranu. Leki przeciwgruźlicze: hydrazyd kwasu izonikotynowego i jego pochodne, kwas p-aminosalicylowy i jego pochodne. Wybrane leki przeciwwirusowe i ich zastosowanie (np. acyklowir, współczesne leki stosowane przeciwko wirusowi HIV). Wybrane leki przeciwgrzybicze (azole).
Metody nauczaniaM-1Podające. Wykład informacyjny z elementami problemowymi
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: egzamin
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie spełnia kryteriów okreslonych dla oceny 3,0
3,0potrafi wymienić główne klasy leków ze względu na działane farmakologiczne, wskazać miejsca działania wybranych leków, wymienić metody odkrywania leków
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_2A_D04-08_W02potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji leków
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_2A_W10ma uporządkowaną pogłębioną wiedzę o surowcach, produktach i procesach stosowanych w przemyśle chemicznym w zakresie związanym z ukończoną specjalnością
TCH_2A_W11ma podbudowaną teoretycznie szczegółową wiedzę w zakresie zagadnień technologii chemicznej aplikacji surowców, półproduktów, środków pomocniczych i produktów charakterystycznych dla ukończonej specjalności
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studenta z postaciami leków i podstawowymi procesami jednostkowymi stosowanymi w przemyśle farmaceutycznym
C-3zapoznanie studenta z mechanizmem działania, otrzymywaniem i zastosowaniem wybranych leków z grupy leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, nasercowych, antyhistaminowych, przeciwdrobnoustrojowych, przeciwnowotworowych oraz leków działajacych na układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy, w tym biotechnologią farmaceutyczną i produkcją antybiotyków
Treści programoweT-W-9Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Neuroprzekażniki, neurohormony, neuromodulatory, neuromediatory i inne substancje biorące udział w przewodzeniu bodźców. Leki psychotropowe: leki o działaniu neuroleptycznym (przykłady syntez fenotiazyny i jej pochodnych, synteza chlorpromazyny), leki przeciwdepresyjne, leki o działaniu przeciwlękowym (technologia syntezy benzodiazepin), leki o działaniu stymulujacym o.u.n. Leki uspokajajace i nasenne (pochodne kwasu barbiturowego, pochodne 1,4-benzodiazepiny). Leki przeciwpadaczkowe (pochodne hydantoiny, pochodne kwasu barbiturowego, pochodne pirolidyno-2,5-dionu, pochodne iminostilbenu i inne). Leki stosowane w chorobie Parkinsona (leki o działaniu cholinolitycznym, leki dopaminergiczne i inne).
T-W-2Wybrane procesy jednostkowe stosowane w syntezie substancji aktywnych leków: redukcja, acylowanie, estryfikacja, nitrowanie, sulfonowanie. Warunki prowadzenia procesów i przykłady wykorzystania w technologi leków. Postać użytkowa leku. Technologie wytwarzania wybranych postaci leków. Substancje aktywne i pomocnicze stosowane w technologii leków. Kontrola jakości produktów farmaceutycznych. Problemy odpadów. Zielone technologie.
T-W-7Biotechnologia farmaceutyczna (definicja, dziedziny, drobnoustroje jako źródło substancji o działaniu leczniczym). Antybiotyki beta-laktamowe: penicyliny naturalne i ich produkcja, penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny naturalne i półsyntetyczne, nowe antybiotyki beta-laktamowe, mechanizm działania penicylin i cefalosporyn. Tetracykliny naturalne i półsyntetyczne, antybiotyki aminoglokozydowe (streptomycyna i jej analogi), chloramfenikol (metoda syntezy), makrolidy, rifamycyny - jako przykład związków o działaniu przeciwbakteryjnym, zaburzających syntezę białek.
T-W-3Mechanizm działania i zastosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Technologie otrzymywania pochodnych kwasu salicylowego, p-aminofenolu i ibuprofenu. Glikokortykosteroidy i ich zastosowanie.
T-W-4Leki działające na układ krążenia: klasyfikacja, mechanizmy działania, biotransformacja. Leki nasercowe i stosowane w chorobie wieńcowej. Naturalne glikozydy, leki przeciwarytmiczne, alkaloidy chinolinowe. Technologia otrzymywania pochodnych benzamidu, amiodaronu. Leki obniżające ciśnienie krwi. Synteza propanololu i kaptoprilu.
T-W-8Farmakoterapia chorób nowotworowych. Podział leków stosowanych w terapii chorób nowotworowych. Leki alkilujące DNA- podział i mechnizm działania (azyrydyny, estry kwasu metanosulfonowego, pochodne nitrozomocznika, środki alkilujące o innej budowie). Antymetabolity zasad pirymidynowych, purynowych i kwasu foliowego. Antybiotyki przeciwnowotworowe (miotomycyny, antybiotyki antracykilinowe, aktinomycyny, bleomycyny). Alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany (alkaloidy barwinka różowego, taksoidy, lignany pochodne podofilotoksyny). Leki o róznej strukturze (pochodne akrydyny, pochodne mocznika). Enzymy. Hormony i antyhormony. Półlsyntetyczna technologia otrzymywania taksolu.
Metody nauczaniaM-1Podające. Wykład informacyjny z elementami problemowymi
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: egzamin
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie spełnia kryteriów okreslonych dla oceny 3,0
3,0potrafi wymienić i opisać najczęściej stosowane procesy i operacje jednostkowe w przemyśle farmaceutycznym
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_2A_D04-08_W03potrafi opisać procesy technologiczne otrzymywania wybranych leków
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_2A_W10ma uporządkowaną pogłębioną wiedzę o surowcach, produktach i procesach stosowanych w przemyśle chemicznym w zakresie związanym z ukończoną specjalnością
TCH_2A_W11ma podbudowaną teoretycznie szczegółową wiedzę w zakresie zagadnień technologii chemicznej aplikacji surowców, półproduktów, środków pomocniczych i produktów charakterystycznych dla ukończonej specjalności
TCH_2A_W12ma wiedzę o kierunkach rozwoju technologii, najistotniejszych nowościach w zakresie technologii chemicznej, cyklu życia urządzeń i obiektów oraz kierunkach rozwoju i postępu związanych z ukończoną specjalnością
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studenta z postaciami leków i podstawowymi procesami jednostkowymi stosowanymi w przemyśle farmaceutycznym
C-3zapoznanie studenta z mechanizmem działania, otrzymywaniem i zastosowaniem wybranych leków z grupy leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, nasercowych, antyhistaminowych, przeciwdrobnoustrojowych, przeciwnowotworowych oraz leków działajacych na układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy, w tym biotechnologią farmaceutyczną i produkcją antybiotyków
Treści programoweT-W-9Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Neuroprzekażniki, neurohormony, neuromodulatory, neuromediatory i inne substancje biorące udział w przewodzeniu bodźców. Leki psychotropowe: leki o działaniu neuroleptycznym (przykłady syntez fenotiazyny i jej pochodnych, synteza chlorpromazyny), leki przeciwdepresyjne, leki o działaniu przeciwlękowym (technologia syntezy benzodiazepin), leki o działaniu stymulujacym o.u.n. Leki uspokajajace i nasenne (pochodne kwasu barbiturowego, pochodne 1,4-benzodiazepiny). Leki przeciwpadaczkowe (pochodne hydantoiny, pochodne kwasu barbiturowego, pochodne pirolidyno-2,5-dionu, pochodne iminostilbenu i inne). Leki stosowane w chorobie Parkinsona (leki o działaniu cholinolitycznym, leki dopaminergiczne i inne).
T-W-2Wybrane procesy jednostkowe stosowane w syntezie substancji aktywnych leków: redukcja, acylowanie, estryfikacja, nitrowanie, sulfonowanie. Warunki prowadzenia procesów i przykłady wykorzystania w technologi leków. Postać użytkowa leku. Technologie wytwarzania wybranych postaci leków. Substancje aktywne i pomocnicze stosowane w technologii leków. Kontrola jakości produktów farmaceutycznych. Problemy odpadów. Zielone technologie.
T-W-7Biotechnologia farmaceutyczna (definicja, dziedziny, drobnoustroje jako źródło substancji o działaniu leczniczym). Antybiotyki beta-laktamowe: penicyliny naturalne i ich produkcja, penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny naturalne i półsyntetyczne, nowe antybiotyki beta-laktamowe, mechanizm działania penicylin i cefalosporyn. Tetracykliny naturalne i półsyntetyczne, antybiotyki aminoglokozydowe (streptomycyna i jej analogi), chloramfenikol (metoda syntezy), makrolidy, rifamycyny - jako przykład związków o działaniu przeciwbakteryjnym, zaburzających syntezę białek.
T-W-3Mechanizm działania i zastosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Technologie otrzymywania pochodnych kwasu salicylowego, p-aminofenolu i ibuprofenu. Glikokortykosteroidy i ich zastosowanie.
T-W-4Leki działające na układ krążenia: klasyfikacja, mechanizmy działania, biotransformacja. Leki nasercowe i stosowane w chorobie wieńcowej. Naturalne glikozydy, leki przeciwarytmiczne, alkaloidy chinolinowe. Technologia otrzymywania pochodnych benzamidu, amiodaronu. Leki obniżające ciśnienie krwi. Synteza propanololu i kaptoprilu.
T-W-8Farmakoterapia chorób nowotworowych. Podział leków stosowanych w terapii chorób nowotworowych. Leki alkilujące DNA- podział i mechnizm działania (azyrydyny, estry kwasu metanosulfonowego, pochodne nitrozomocznika, środki alkilujące o innej budowie). Antymetabolity zasad pirymidynowych, purynowych i kwasu foliowego. Antybiotyki przeciwnowotworowe (miotomycyny, antybiotyki antracykilinowe, aktinomycyny, bleomycyny). Alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany (alkaloidy barwinka różowego, taksoidy, lignany pochodne podofilotoksyny). Leki o róznej strukturze (pochodne akrydyny, pochodne mocznika). Enzymy. Hormony i antyhormony. Półlsyntetyczna technologia otrzymywania taksolu.
Metody nauczaniaM-1Podające. Wykład informacyjny z elementami problemowymi
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: egzamin
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie spełnia kryteriów określonych dla oceny 3,0
3,0potrafi opisać proces otrzymywania wybranego leku i scharakteryzować główne etapy tego procesu
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_2A_D04-08_U01potrafi zaproponować metodę otrzymywania określonego leku lub półproduktu, formę leku, obliczyć wydajność atomową, określić zagrożenia dla środowiska, zaproponować rozwiązania ograniczające skalę zagrożeń
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_2A_U15potrafi nadać związkowi określoną formę użytkową i wykonać formulację do innych form użytkowych, zwłaszcza w zakresie ukończonej specjalności
TCH_2A_U16posiada umiejętność doboru technik laboratoryjnych i rozwiązań inżynieryjnych do realizacji zadań zwłaszcza w zakresie ukończonej specjalności
Cel przedmiotuC-4ukształtowanie umiejętności oceny wybranych technologii pod względem zagrożenia dla środowiska, zapoznanie z zasadami zielonej chemii i przykładami zielonych technologii
Treści programoweT-W-2Wybrane procesy jednostkowe stosowane w syntezie substancji aktywnych leków: redukcja, acylowanie, estryfikacja, nitrowanie, sulfonowanie. Warunki prowadzenia procesów i przykłady wykorzystania w technologi leków. Postać użytkowa leku. Technologie wytwarzania wybranych postaci leków. Substancje aktywne i pomocnicze stosowane w technologii leków. Kontrola jakości produktów farmaceutycznych. Problemy odpadów. Zielone technologie.
T-L-1Przeprowadzenie kilkuetapowej syntezy 2-3 związków (leku lub półproduktu)
T-L-2Wydzielanie, oczyszczanie i analiza jakościowa otrzymanego produktu (analiza GC-MS, spektroskopia NMR)
Metody nauczaniaM-1Podające. Wykład informacyjny z elementami problemowymi
M-2Metody praktyczne. Ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: sprawozdanie
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie spełnia kryteriów okreslonych dla oceny 3,0
3,0potrafi porównać warunki reakcji i efektywność przynajmniej dwóch różnych metod syntezy określonego leku, dokonać wyboru bardziej korzystnej i uzasadnić wybór
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_2A_D04-08_U02potrafi przeprowadzić syntezę wybranych leków lub półproduktów, zastosować odpowiedni sposób ich oczyszczania i analizy oraz obliczyć wydajność procesu
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_2A_U15potrafi nadać związkowi określoną formę użytkową i wykonać formulację do innych form użytkowych, zwłaszcza w zakresie ukończonej specjalności
TCH_2A_U16posiada umiejętność doboru technik laboratoryjnych i rozwiązań inżynieryjnych do realizacji zadań zwłaszcza w zakresie ukończonej specjalności
TCH_2A_U17potrafi przedstawić koncepcje metod badawczych do realizacji nowych technologii i wykonać ją w skali laboratoryjnej i ułamkowo-technicznej w zakresie ukończonej specjalności
Cel przedmiotuC-5ukształtowanie umiejętności praktycznego przeprowadzenia syntez wybranych leków i półproduktów
Treści programoweT-L-1Przeprowadzenie kilkuetapowej syntezy 2-3 związków (leku lub półproduktu)
T-L-2Wydzielanie, oczyszczanie i analiza jakościowa otrzymanego produktu (analiza GC-MS, spektroskopia NMR)
Metody nauczaniaM-2Metody praktyczne. Ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: sprawozdanie
S-3Ocena formująca: zaliczenie ustne do ćwiczeń (wejściówka)
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie spełnia kryteriów określonych dla oceny 3,0
3,0potrafi przeprowadzić syntezę 2 -3 różnych półproduktów lub produktów leczniczych, zastosować skuteczny sposób oczyszczania i analizy oraz obliczyć ich wydajność
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_2A_D04-08_K01ma świadomość zagrożeń dla środowiska związanych z technologią leków, potrafi docenić znaczenie rozwoju nowych technologii
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_2A_K01potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy, ma świadomość ważności pozatechnicznych aspektów działalności inżynierskiej i odpowiedzialności za podejmowane decyzje
TCH_2A_K02rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu poprzez wydawnictwa popularno-naukowe, prasę, radio i telewizję, opinii dotyczących nowoczesnych rozwiązań w zakresie technologii chemicznej, zaniechań technologii przestarzałych; potrzebę udzielania informacji o pozytywnych i negatywnych aspektach działalności związanej z technologią chemiczną
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studenta z produktami przemysłu farmaceutycznego, klasyfikacją i nazewnictwem leków, mechanizmami działania leków, metodami odkrywania i poszukiwania nowych leków
C-2zapoznanie studenta z postaciami leków i podstawowymi procesami jednostkowymi stosowanymi w przemyśle farmaceutycznym
C-4ukształtowanie umiejętności oceny wybranych technologii pod względem zagrożenia dla środowiska, zapoznanie z zasadami zielonej chemii i przykładami zielonych technologii
C-3zapoznanie studenta z mechanizmem działania, otrzymywaniem i zastosowaniem wybranych leków z grupy leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, nasercowych, antyhistaminowych, przeciwdrobnoustrojowych, przeciwnowotworowych oraz leków działajacych na układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy, w tym biotechnologią farmaceutyczną i produkcją antybiotyków
Treści programoweT-W-9Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Neuroprzekażniki, neurohormony, neuromodulatory, neuromediatory i inne substancje biorące udział w przewodzeniu bodźców. Leki psychotropowe: leki o działaniu neuroleptycznym (przykłady syntez fenotiazyny i jej pochodnych, synteza chlorpromazyny), leki przeciwdepresyjne, leki o działaniu przeciwlękowym (technologia syntezy benzodiazepin), leki o działaniu stymulujacym o.u.n. Leki uspokajajace i nasenne (pochodne kwasu barbiturowego, pochodne 1,4-benzodiazepiny). Leki przeciwpadaczkowe (pochodne hydantoiny, pochodne kwasu barbiturowego, pochodne pirolidyno-2,5-dionu, pochodne iminostilbenu i inne). Leki stosowane w chorobie Parkinsona (leki o działaniu cholinolitycznym, leki dopaminergiczne i inne).
T-W-2Wybrane procesy jednostkowe stosowane w syntezie substancji aktywnych leków: redukcja, acylowanie, estryfikacja, nitrowanie, sulfonowanie. Warunki prowadzenia procesów i przykłady wykorzystania w technologi leków. Postać użytkowa leku. Technologie wytwarzania wybranych postaci leków. Substancje aktywne i pomocnicze stosowane w technologii leków. Kontrola jakości produktów farmaceutycznych. Problemy odpadów. Zielone technologie.
T-W-7Biotechnologia farmaceutyczna (definicja, dziedziny, drobnoustroje jako źródło substancji o działaniu leczniczym). Antybiotyki beta-laktamowe: penicyliny naturalne i ich produkcja, penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny naturalne i półsyntetyczne, nowe antybiotyki beta-laktamowe, mechanizm działania penicylin i cefalosporyn. Tetracykliny naturalne i półsyntetyczne, antybiotyki aminoglokozydowe (streptomycyna i jej analogi), chloramfenikol (metoda syntezy), makrolidy, rifamycyny - jako przykład związków o działaniu przeciwbakteryjnym, zaburzających syntezę białek.
T-W-3Mechanizm działania i zastosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Technologie otrzymywania pochodnych kwasu salicylowego, p-aminofenolu i ibuprofenu. Glikokortykosteroidy i ich zastosowanie.
T-W-4Leki działające na układ krążenia: klasyfikacja, mechanizmy działania, biotransformacja. Leki nasercowe i stosowane w chorobie wieńcowej. Naturalne glikozydy, leki przeciwarytmiczne, alkaloidy chinolinowe. Technologia otrzymywania pochodnych benzamidu, amiodaronu. Leki obniżające ciśnienie krwi. Synteza propanololu i kaptoprilu.
T-W-8Farmakoterapia chorób nowotworowych. Podział leków stosowanych w terapii chorób nowotworowych. Leki alkilujące DNA- podział i mechnizm działania (azyrydyny, estry kwasu metanosulfonowego, pochodne nitrozomocznika, środki alkilujące o innej budowie). Antymetabolity zasad pirymidynowych, purynowych i kwasu foliowego. Antybiotyki przeciwnowotworowe (miotomycyny, antybiotyki antracykilinowe, aktinomycyny, bleomycyny). Alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany (alkaloidy barwinka różowego, taksoidy, lignany pochodne podofilotoksyny). Leki o róznej strukturze (pochodne akrydyny, pochodne mocznika). Enzymy. Hormony i antyhormony. Półlsyntetyczna technologia otrzymywania taksolu.
T-L-1Przeprowadzenie kilkuetapowej syntezy 2-3 związków (leku lub półproduktu)
T-L-2Wydzielanie, oczyszczanie i analiza jakościowa otrzymanego produktu (analiza GC-MS, spektroskopia NMR)
Metody nauczaniaM-1Podające. Wykład informacyjny z elementami problemowymi
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: egzamin
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0nie spełnia wymagań określonych dla oceny 3,0
3,0potrafi zdefiniować zagrożenia wynikające z danej technologii leków lub półproduktów
3,5
4,0
4,5
5,0